Кремни
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сĕлтĕ металлĕсем | Сĕлтĕ çĕр металлĕсем | Куçăмлă металсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çăмăл металсем | Çурри металсем | Сипетлĕ газсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Кремни/Silicium (Si) | |
---|---|
Атом номерĕ | 14 |
Ахаль япалалăхăн тĕсĕ | ![]() аморфлă формăра — хăмăр порошок, кристалла формăра тĕттĕм сăрă кăшт йăлтăртакан |
Атом пахалăхĕсем | |
Атом масси (моль масси) |
28,0855 а. е. м. (г/моль) |
Атом радиусĕ | 132 пм |
Ионизаци хăвачĕ (пĕрремĕш электрон) |
Э786,0(8,15) кДж/моль (эВ) |
Электрон конфигурацийĕ | [Ne] 3s2 3p2; в соед. [Ne] 3s 3p3 (гибридизация) |
Хими пахалăхĕсем | |
Ковалент радиусĕ | 111 пм |
Ион радиусĕ | 42 (+4e) 271 (-4e) пм |
Электроçуклăх (Полинг шучĕпе) |
1,90 |
Электрод потенциалĕ | 0 |
Йӳçĕклев степенĕсем | +4, −4 |
Ахаль япалалăх термодинамика пахалăхĕсем | |
Тачăлăхĕ | 2,33 г/см³ |
Ăшă удель калăпăшĕ | 20,16[1] Дж/(K·моль) |
Теплопроводность | 149 Вт/(м·K) |
Ирĕлӳ температури | 1688 K |
Ирĕлӳ ăшăлăхĕ | 50,6 кДж/моль |
Вĕрев температури | 2623 K |
Пăслав ăшăлăхĕ | 383 кДж/моль |
Моль калăпăшĕ | 12,1 см³/моль |
Ахаль япалалăх кристалл чĕнтĕрĕ | |
Чĕнтĕр тытăмĕ | кубла |
Чĕнтĕр тапхăрĕ | 5,4307 Å |
c/a танлашăнни | Отношение c/a |
Дебай температури | 625--> K |
Si | 14 |
28,0855 | |
[Ne] 3s2 3p2 | |
Кремни |
Кремни - Si лат. Silicium) Элементсен периодикăллă системин 14-мĕш хими элеменчĕ.Si символпа палăртаççĕ (.
ИсториТӳрлет
1811-мĕш çулта Франци ăсчахĕсем Гей-Люссак Жозеф Луи тата Тенар Луи Жак уйăрнă.
Ячĕ пулниТӳрлет
1825 год-мĕш çулта швеци химикĕ Йёнс Якоб Берцелиус фторлă кремнипе SiF4 кали металне хутшăнтарса таса кремни уйăрнă. Çĕнĕ элемента «силици ( лат. silex — вут чул сăмахран). Вырăсла «кремни» ятне раççей химикĕ Герман Гесс 1834-меш çулта кĕртнĕ . ( ав.гр. κρημνός — «ту».
Физика пахалăхĕсемТӳрлет
Кремни чĕнтĕр тытăмĕ кĕвер чул пекех, кубла гранĕпе центăрланă. Анчах атомсем хушши пысăкрах пулнă май кристалĕн çирĕплĕхе сахалрах.
ИзотопӗсемТӳрлет
Усă курниТӳрлет
Техника кремнийĕ:
- металургинче чĕртавар (йĕс, силумин); шăранчăксен пахалăхне улăштарма хушаççĕ (трансформатор хурçисем) ;
- тасатнă (литературăра «umg-Si») тата поликристал кремние тумалли чĕртавар;
- силан тумалли чĕртавар;
- хăшпĕр чухне техника кремнипе тата тимĕрпе шăранчăкне (ферросилици) хирте водород тума усă кураççĕ;
- хĕвел батарейисем тума.
КаçăсемТӳрлет
Кремни Викиампарта? |
ВуламаллиТӳрлет
- Самсонов. Г. В. Силициды и их использование в технике. Киев, Изд-во АН УССР, 1959. 204 стр. с илл.
- Алёшин Е. П., Алёшин Н. Е. Рис. Москва, 1993. 504 стр. 100 рис.
АсăрхавсемТӳрлет
- ^ . — Советская энциклопедия. — Т. 2. — 100 000 экз.