Дубний

(Дубни ҫинчен куҫарнӑ)
Дубни / Dubnium (Db)
Атом номерĕ 105
Ансат япалалăхăн курăмĕ
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)
268 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ [[Rn] 5f14 6d3 7s2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус пм
Ион радиусĕ пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
Электрод потенциалĕ
Оксидлав капашĕсем +3, +4, +5
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 21,6[çăлкуç?] г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх Вт/(м·K)
Шăрану температури K
Шăраннин пайлавла ăшши кДж/моль
Вĕрев температури K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ кДж/моль
Моль калăпăшĕ см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ
Решетке периочĕ Å
c/a танлашăнни n/a
Дебай температури K
Db 105
268
Rn]5f146d37s2
Дубни

Дубни (лат. Dubnium), Db, 1997 çулччен тата Нильсборий (Ns)) — 105-мĕш хими элеменчĕ.

Истори тӳрлет

105-мĕш элемента 1970-мĕш çулта Дубна хулинче Г. Н. Флёров ушкăнĕ 243Am 22Ne ионĕсемпе персе синтезланă [1] тата вĕсенчен уйрăм Беркли хулинчи ушкăн 249Cf+15N260Db+4n[2] реакципе тунă. ИЮПАКăн ĕç ушкăнĕ 1993-мĕш çулта Дубнине тупнă чыса Дубнăпа Беркли ăсчахĕсен ушкăнĕсем хушшне пайлама йышăннă [3].

Ячĕ пулни тӳрлет

Совет тĕпчевçисем çĕнĕ элемента Н.Бора асăнса нильсбори (Ns) ят пама сĕннĕ [4], америка тĕпчевçисем вара Отто Гана асăнса Гани (Ha) ят парасшăн пулнă ][2]. 1994-мĕш çулта ИЮПАК комиссийĕ Жолио-Кюрине астуса жолиотий (Jl)[5] ят сĕннĕ. Унччен элемента официаллă уннилпентиумом (Unp) (латинла 105-мĕш) тесе палăртнă. Ns, На, Jl символсене тĕрлĕ çулсенче пичелтенĕ Менделеев таблицисенчяе курма пулать. 1997-мĕш çулта ИЮПАК Дубна хулине чысласа Дубни ят çирĕплетнĕ [6].

Дубни изотопĕсем тӳрлет

Тĕп статья: Дубни изотопĕсем
Изотоп Масса Çурма аркану тапхăрĕ[7] Аркану меслечĕ
255Db 255 1,6+0,6−0,4 ç α-аркану 251Lr (80 %) таран;
спонталлă пайлану
256Db 256 1,6+0,5−0,3 ç α-аркану 252Lr (64 %) таран;
β-аркану 256Rf (36 %) таран;
спонталлă пайлану (0,02 %)
257Db 257 1,50+0,19−0,15 ç α-аркану 253Lr таран
258Db 258 4,0±1,0 ç α-аркану 254Lr (67 %) таран;
β-аркану 258Rf таран
259Db 259 0,51±0,16 ç α-аркану 255Lr таран
260Db 260 1,52±0,13 ç α-аркану 256Lr таран
261Db 261 1,8±0,4 ç α-аркану257Lr таран
262Db 262 35±5 ç α-аркану 258Lr (67 %) таран;
спонталлă пайлану
263Db 263 27+10−7 ç спонталлă пайлану (55 %);
α-аркану 259Lr (41 %) таран ;
β-аркану 263Rf (3 %) таран
267Db 267 73+350−33 мин спонталлă пайлану
268Db 268 32+11−7 сехет спонталлă пайлану

Аркану продукчĕсем евĕр изотопсене синтезлани тӳрлет

Дубни изотопĕсем йывăртарах элементсен изотопĕсем арканнă чухне асăрхама пулать. Аялти таблицăра çак изотопсене пуçтарнă:

Арканакан изотоп Курăнакан дубни изотопĕ
294117 270Db
288115 268Db
287115 267Db
282113 266Db
267Bh 263Db
278113 , 266Bh 262Db
265Bh 261Db
272Rg 260Db
266Mt , 262Bh 258Db
261Bh 257Db
260Bh 256Db


Изотпсене уçнин хронологийĕ тӳрлет

Изотоп Уçнă çул Уçнă реакци
256Db 1983? , 2000 209Bi(50Ti,3n)
257Dbg 1985 209Bi(50Ti,2n)
257Dbm 2000 209Bi(50Ti,2n)
258Db 1976? , 1981 209Bi(50Ti,n)
259Db 2001 241Am(22Ne,4n)
260Db 1970 249Cf(15N,4n)
261Db 1971 249Bk(16O,4n)
262Db 1971 249Bk(18O,5n)
263Db 1971? , 1990 249Bk(18O,4n)
264Db паллă мар
265Db паллă мар
266Db 2006 237Np(48Ca,3n)
267Db 2003 243Am(48CaCa,4n)
268Db 2003 243Am(48Ca,3n)
269Db паллă мар
270Db 2009 249Bk(48Ca,3n)

Асăрхавсем тӳрлет

  1. ^ G. N. Flerov et al. On the synthesis of element 105. — Т. 160. — № 1.
  2. ^ 1 тата 2 Albert Ghiorso et al. New Element Hahnium, Atomic Number 105. — Т. 24. — № 26.
  3. ^ R. C. Barber et al. Discovery of the transfermium elements. — Т. 65. — № 8.
  4. ^ См., например, G. N. Flerov and G. M. Ter-Akopian Synthesis and study of atomic nuclei with Z > 100. — Т. 19.
  5. ^ Commission on Nomenclature of Inorganic Chemistry Names and symbols of transfermium elements (IUPAC Recommendations 1994). — Т. 66. — № 12.
  6. ^ Commission on Nomenclature of Inorganic Chemistry Names and symbols of transfermium elements (IUPAC Recommendations 1997). — Т. 69. — № 12.
  7. ^ Nudat 2.3


 
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.

Шаблон:Chem-element-stub