Родий

Элементсен периодла тытăмĕ H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Сĕлтĕлле металсем	Сĕлтĕлле-çĕрле металсем	Куçăмлă металсем
Çăмăл металсем	Металлоидсем	Инертлă газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Роди (Rh)
Атом номерĕ	45
Ансат япалалăхăн курăмĕ	Çутă кĕмĕл тĕслĕ хытă металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	102.9055 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	134 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	719.5(7.46) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Kr] 4d8 5s1
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	125 пм
Ион радиусĕ	(+3e)68 пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	2.28
Электрод потенциалĕ	0
Оксидлав капашĕсем	5, 4, 3, 2, 1, 0
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	12.41 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	0.244 Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх	150 Вт/(м·K)
Шăрану температури	2239 K
Шăраннин пайлавла ăшши	21.8 кДж/моль
Вĕрев температури	4000 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	494 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	8.3 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	кубічна гранецентрована
Решетке периочĕ	3.800 Å
c/a танлашăнни	n/a
Дебай температури	n/a K

Rh	45
102.9055
[Kr] 4d8 5s1
Роди

Роди —Элементсен периодикăллă системин хими элеменчĕ, 45, символĕ Rh(лат. Rhodium), платина ушкăнне кĕрекен хытă кĕмĕл тĕслĕ металл. CAS регистрации номĕрĕ: 7440-16-6.

Истори

1803-мĕш çулта Англири Волластон Уильям Гайд тупнă.

Ячĕ пулни

Ячĕ ав.гр. ῥόδον — роза сăмахпа çыхăннă. Роди (III) çыхăнăвĕсем нумайрах чухне тĕтĕтм -хĕрлĕ тĕслĕ.

Çутçанталăкра сарăлни

Роди платина рудисенче, Кăнтăр Америкăри хăшпĕр ылтăн хăйăрĕсенче пур. Родин 43 % таран мекискари ылтăнра вырнаçнă. Осмиллĕ иридинче 3,3 % таран, пăхăр-никĕль рудисенче тĕл пулать. Осмиллĕ иридинче сайра тĕл пулакан тĕсĕ- родиллĕ невьянскит - чи нумай родиллĕ минерал.

Роди изотопĕсем

Çутçантăлăкри роди пĕр изотопран (¹⁰³Rh) тăрать.

Чи нумай пурăнакан изотопĕсем

Изотоп	Çурма аркану тапхăрĕ
101Rh	3,3 çул
102Rh	207 кун
102mRh	2,9 çул
99Rh	16,1 кун

Усă курни

Родипе витнĕ шурă ылтăнран тунă çĕрĕ

Роди пралукĕпе пластина

• Катализатор вырăнне автомобильсенче, азот йӳçĕкĕ тунă чухне усă кураççĕ.
• Вăйлă çутă юхăмĕпе ĕçлекен тĕкĕрсемтума.
• Роди-платина шăранчăкĕнчен лаборатори валли тигельсем тăваççĕ.
• Платина-роди тата роди-ириди (2200 °C таран) термопарисем пысăк температура виçме юрăхлă.
• Электричество контакчĕсем тăваççĕ.
• Ювелирсем хăйсен таварĕсене электрлизпа родипе витеççĕ. Çакă вĕсен çирĕплĕхне ӳстерет, чăрмалантармасть тата вăйлрах йăлтăрлатарать.

Хакĕсем

2006-мĕш çулта роди хакĕ 1 трой унцишĕн 3500 долл. çитнĕ . 2008-мĕш çулхи кăрлачра роди хакĕ 7000 доллара çитнĕ. 10100 доллара çитнĕ хыççăн хакĕ питĕ вăйлă чакса кайнă (автомобиль промăçлăхĕнче кризис пулнă май) - 900 доллар таран 2008-мĕш çулхи чӳк уйăхĕн вĕçĕнче. 2009-мĕш çулхи чӳкăн 19-мĕшĕнче хакĕ 600 доллара çитнĕ. Роди питĕ кирлĕ пулнипе, тата çутçанталăкра питĕ сахал пулнăран ăна атом реакторĕсен каяшĕсенчен кăларас тесе шутлаççĕ. Унта вăл тоннинче 130-180 грамм таран пухăнать.

Каçăсем

• Роди Webelements сайтра
• Роди хими элеменчĕсен вулавăшĕнче 2007 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗнче архивланӑ.
• Родин хальхи хакĕ 2016 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
• Rhodium Technical and Safety Data
• Роди Лос-Аламос лаборатори сайчĕнче 2007 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.