Кăмрăк/ Carboneum (С)
Атом номерĕ 6
Ансат япалалăхăн курăмĕ
хура (графит), е витĕр курăнакан (кевер чул)
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)
12,011 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ 91 пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
1085,7 (11,25) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ [He] 2s2 2p2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус 77 пм
Ион радиусĕ 16 (+4e) 260 (-4e) пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
2,55
Электрод потенциалĕ
Оксидлав капашĕсем -4, -2, 2, 4
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 2,25 (графит) г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 8,54 (графит)[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх 1,59 Вт/(м·K)
Шăрану температури 3 820 K
Шăраннин пайлавла ăшши кДж/моль
Вĕрев температури 5 100 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ Теплота испарения кДж/моль
Моль калăпăшĕ 5,3 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ гексагоналлă (графит), кубла (кĕвер чул)
Решетке периочĕ на Å
c/a танлашăнни 2,73 (графит)
Дебай температури 1860 (кĕвер чул) K


C 6
12,011
[[He] 2s2 2p2
Кăмрăк

Кăмрăкпериодикăллă системăри 6 атом номерлĕ хими элеменчĕ, C (лат. Carboneum) символпа палăртаççĕ.

Ӳкерчĕк:Element 6.webm
Кăмрăкамăш atom

Кăмрăк çинче метал пулмасан та ток çӳреть.

Истори тӳрлет

Йывăç кăмрăкĕ мĕн авалтанах металсем шăратма усă курнă. Кăмрăкăн аллотропи модификацисем: кĕвер чулпа графит çынсене тахçанах паллă. Кăмрăк ахаль япала пулнине А. Лавуазье 1780-мĕш çулсен вĕçĕнче кăтартнă.


Ячĕ тӳрлет

Çĕршывсен хушши ячĕ лат. carbō «чул кăмрăкĕ» сăмахпа çыхăннă.

Физика пахалăхесем тӳрлет

Кăмрăк нумай аллотропи модификацисенче тĕл пулать, вĕсен физика пахалăхĕсем вăйлă улшăнса тăраççĕ.


Кăмрăкăн Аллотропи модификацийĕсем тӳрлет

 
Кăмрăк фаза диаграмми (diamond — кĕвер чул, graphite — графит, liquid — шĕвек, vapor — газ)
 
Кăмрăк модификацисен схеми
a: кĕвер чул, b: графит, c: лонсдейлит
d: фуллерен — букибол C60, e: фуллерен C540, f: фуллерен C70
g: аморфла кăмрăк, h: кăмрăк нанопăрăхĕсем


Изотопӗсем тӳрлет


Вуламалли тӳрлет

  1. Химия гиперкоординированного углерода, пер с англ., М., 1990.
  2. Kirk — Othmer encyclopedia, 3 ed., vol.4, N.-Y., 1978, p.556-709.
  3. Химия природных энергоносителей и углеродных материалов 2005 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ. Т. В. Бухаркина, Н. Г. Дигуров
  4. В.І. Саранчук, В. В. Ошовський, Г. О. Власов. Хімія і фізика горючих копалин . — Донецьк: Східний видавничий дім, 2003. ?204 с.
  5. Сладков А. М., Кудрявцев Ю. П. Алмаз, графит, карбин — аллотропные формы углерода // Природа. 1969.№ 5. С.37-44.

Каçăсем тӳрлет

Асăрхатарусем тӳрлет

  1. ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) Химическая энциклопедия: в 5 т. — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.


 
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.