Гафний

(Гафни ҫинчен куҫарнӑ)
Гафни (Hf)
Атом номерĕ 72
Ансат япалалăхăн курăмĕ шурă-кĕмĕл тĕслĕ туптанакан металл<Гафни
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)
178,49 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ 167 пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
575,2 (5,96) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ [Xe] 4f14 5d2 6s2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус 144 пм
Ион радиусĕ (+4e) 78 пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
1,3
Электрод потенциалĕ 0
Оксидлав капашĕсем 4
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 13,31 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 0,146[1]
Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх 23,0 Вт/(м·K)
Шăрану температури 2 503 K
Шăраннин пайлавла ăшши (25,1) кДж/моль
Вĕрев температури 5 470 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ 575 кДж/моль
Моль калăпăшĕ 13,6 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ гексагоналлă
Решетке периочĕ 3,200 Å
c/a танлашăнни 1,582
Дебай температури n/a K
Hf 72
178,49
[Xe] 4f14 5d2 6s2
Гафни'

Гафни — (лат. Hafnium) шурă-кĕмĕл тĕслĕ йывăр ирĕлекен метал, 72 атом номерлĕ хими элеменчĕ.


Тĕнчери гафни ресурсĕсем тӳрлет

2007-мĕш çулта 99 % тасалăхнă гафнин хакĕ вăтамран $780 килограмшăн пулнă /[2] Тĕнчери гафни ресурсĕсем, гафни двуокиçĕпе шутласан, 1 миллион тоннăран кăшт пысăкрах. Çĕршывсем хушинче çакăн патнерех:

Гафни чĕртаварĕн ытларах пайĕ тинĕс хĕрринче сапаланнă цирконпа çыхăннă. Раççейпе СНГра, никама пăхăнман специалистсем пĕлтернĕ тăрăх, питĕ пысăк. Çак енĕпе аталансан тĕнче лиерне тухма та май пур. Украинăра та гафни ресурсĕсем пысăк.Нумайрах чухне гафни [[лопарит]па, цирконпа, бадделеитпа тата сайраçĕрметалĕллĕ гранитсемпе çыхăннă.

Гафни катăкĕсем


Физика пахалăхĕсем тӳрлет

 
Гафни

Гафни ăшă нейтронсене питĕ лайăх çăтать (ядерла эфективла касни 10² барн яхăн), çав вăхăтрах ун хими аналогĕн, циркони, çак кăтарту 100 яхăн сахалрах (0.2 барн). Çавăнпа ядерла реактăрсен ТВЭЛĕсен валли усă куракан цирконие гафнинчен çине тăрса тасатмалла. Çутçанталăкра сахал сарăлнă изотопĕ 174Hf альфа-арканупа пайланать. Çурма аркану тапхăрĕ 2·1015çул.

Изотопĕсем тӳрлет

Тĕп статья: Гафни изотопĕсем


Пĕлтерĕшле хими çыхăнăвĕсем тӳрлет

 
Гафни диоксичĕ

Икĕ валентлă гафни çыханавĕсем

  • HfBr2 — сывлăшра хăйне хăй çункакан хытă, хура тĕслĕ япала. 400 °C гафнипе гафни тетрабромичĕ çине пайланать.
  • Hf(HPO4)2 — кӳкĕрт йӳçĕкĕпе фтороводород йӳçĕкĕнче ирĕлекен шурă порошок. Гафни тăварĕсене ортофосфор йӳçĕкĕпе хутшăнтарса тăваççĕ.

Виçĕ валентлă гафни çыханавĕсем

  • HfBr3 — хура кăвак хытă япала. 400 °C гафни дибромичĕпе тетрабромичĕ çине пайланать. Гафни тетрабромидне водородпа е алюминипе хĕртсе тăваççĕ..

Тватă валентлă гафни çыханавĕсем

  • HfO2 — тĕссĕр моноклинла кристалсем (тачăлăхĕ — 9,98 г/см³)е тĕссĕр тетрагоналлă кристалсем(тачăлăхĕ — 10,47 г/см³). Юлашки tир 2900 °C ирĕлĕт, шывра сахал ирĕлет, диамагнитлă, ZrO2 сĕлтĕрех, тата Катализ пахалăхĕсем кăтартаççĕ. Гафни металне кислородра хĕртсе, е гафнин дисульфатне е диоксалатне хĕртсе тăваççĕ.
  • Hf(OH)4 — сĕлтĕсемпе е водород перекиçĕпе ирĕлесе пероксигафниата куçакан шурă тусан.
  • HfF4 — тçссĕр кристалсем. tир 1025 °C, тачăлăхĕ — 7,13 г/см³. Шывра ирĕлет. 300 °C азот юхăмĕнче çак çыхăнăва (NH4)2[HfF6] хĕртсе тăваççĕ.
  • HfCl4 — 317 °C сублимацилекен шурă тусан. tир 432 °C. Гафни металĕ, гафни карбичĕ е гафни окиçĕпе кăмрăк шутăшне хлорпа çыхăнтарса тăваççĕ.
  • HfBr4 — бесцветные кристаллы. Сублимируются при 322 °C. tпл 420 °C. 500 °C хĕртнĕ гафнине кăмрăк хутăшне бром пăсĕпе çыхăнтарса тăваççĕ.
  • HfI4 — сарă кристалсем. 427 °C сублимациленет тата 1400 °C диссоциленет. 300 °C йодпа гафние пĕрлештерсе тăваççĕ.
 
Сылтăм аял кĕтесре уйăх çине вĕçнĕ Апполон çинчи гафний шăранчăкĕнчен тунă ракетăн соплисем

Асăрхатарусем тӳрлет

  1. ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) Химическая энциклопедия: в 5 т.. — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.
  2. ^ infogeo.ru/metalls 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.

Вуламалли тӳрлет

  • Химия и технология редких и рассеянных элементов. Ч. 2. Под ред К. Большакова. Изд. 2. М.: Высшая школа, 1976.(выр.)

Каçăсем тӳрлет

 
«Викисăмахсар» логотипĕ
«Викисăмахсарта» статья пур «hafnium»


Шаблон:Chem-element-stub