Сĕвер
Сĕвер Ен (выр.Швеция, анк.Sweden) — Çурçĕр Европӑри Скандинави çурутравӗнчи патшалӑх.
| Konungariket Sverige Сĕвер патшалăхĕ | |||||
| |||||
| |||||
| Патшалăх чĕлхисем | Сĕвер | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тĕп хула | Стокгольм | ||||
| Чи пысăк хула | Стокгольм | ||||
| Патша | Карл XVI Густав | ||||
| Премьер-министр | Ульф Кристерссон | ||||
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
вырăнта 449 964 км2 | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе([[]]) - Йышлăхĕ |
вырăнта 9 012 105 21,9/км² | ||||
| Валюта ячĕ | Швеци крони (SEK) | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +1 пуçласа таран | ||||
| Патшалăх гимнĕ | Du gamla, du fria | ||||
| Тетел доменĕ | .se | ||||
| Тел. префиксĕ | 46 | ||||
Тĕп хули - Стокгольм (сĕв.Stockholm)
Тĕп чӗлхи — сĕвер чӗлхи, керман чӗлхисенчен пӗри, вӑл нумай диалекта пайланать; Çӗршывӑн ҫурҫӗр пайӗнче самар чӗлхипе те калаҫаҫҫӗ.
Çĕр пайĕ - 447 435 км², халӑх йышӗ 10,5 млн ҫынран иртет — ҫак кӑтартусем тӑрӑх Сĕвер Ен чи пысӑк Скандинави ҫӗршывӗ шутланать. Европӑри ҫӗршывсем хушшинче вӑл территорипе 5-мӗш вырӑнта тӑрать. Балтика тинӗсӗн шывӗпе ҫуса тасатнӑ. Норвегипе тата Самар Енпе (Финляндия) ҫӗр ҫинчи чиккисем пур.
Этимологи
тӳрлетЧолман (Кама) енчи чăвашсем Çурçер енчи Вырăсĕсене (Скандинавские Русы) - Сĕвер е Сивĕр тесе чĕнеççĕ, вырăс чĕлхинчи Север - сăмахран пулма пултарат е Сивĕ Ен (Холодный край) сăмахран. Ваттисем каланă тăррăх вăл енчи Сĕвер халăхĕсем чăвашсемпе ĕлĕк-авал çапăçнă та, туслашнă та, суту-илÿ те иртернĕ. Вĕсем Чăвашсен патшипе калаçса татăлса Атăл-Чолман хĕрринче хăйсене валли пĕчĕк Ял-хула туса лартнă, ăна вĕсем Сĕвер ят панă, хăйсене сĕверсем тесе чĕннĕ. Çав халăхран чăваш юмахĕпе Сĕве (Свияга) çырми ячĕ пуçланса каят.