Википеди

Çĕпĕр

Çĕпĕр — Ҫурҫӗр Ази тарăхĕ. Анăç енчи чикки — Урал тăвĕсем, çурçĕр енчи — Çурçĕр Пăрлă океан, тухăç енчи — Лăпкă океан.

…… Çĕпĕр федераци тăрăхĕ ……Ҫӗпӗр, Географи шухӑшӗпе ...... Раҫҫей Ази пайӗ

Хĕвеланăç Çĕпĕр, Хĕвелтухăç Çĕпĕр тата Инçет Хĕвелтухăç çине пайланать. Хăшпĕр чухне Кăнтăр Çĕпĕре те уйăраççĕ.

Çĕпĕр тавралăхĕ тӳрлет

Çĕпĕрте çак пысăк юханшывсем юхаççĕ: Обь, Иртыш, Енисей, Лена, Амур.

Хуласем тӳрлет

Çĕпĕрти пысăк хуласем:

29 çĕпĕр хулинче 100 пин ытла çын пурăнать[1].

200 пин ытла çын пурăнан çĕпĕр хулисем
Çĕн Çĕпĕр 1 602 915 [2]
Омск 1 178 391 [3].
Красноярск 1 083 865[4]
Тĕмен 720 575 [5]
Барнаул 635 585[6]
Иркутск 623 424[7]
Томск 569 293[8]
Кемĕр 553 076[9]
Новокузнецк 551 253[10]
Улан-Удэ 430 550[11]
Сургут 348 643[12]
Чита 343 511[13]
Якутск 303 836[14]
Нижневартовск 270 846[15]
Братск 234 147[16]
Ангарск 226 776[17]
Бийск 203 826[18]


Норильск тата Прокопьевск депопуляци пирки ку йышран тухнă.

Çĕпĕрти тĕп халăхсем тӳрлет

 
Çĕпĕр халăхĕсем XVI-мĕш ĕмĕрте

Çĕпĕрте халăх нумай пурăнмасан та кунта тĕрлĕ челхе ушкăнĕнчи халăх пуранать. Хăшпĕр шутлавсемпе [19][20], XVI-мĕш ĕмĕр вĕçĕнче — XVII-мĕш ĕмĕр пуçламăшĕнче Çĕпĕртпе Аякри Тухăçра 200 пин яхан çн пураннăю

2010-меш çулхи Раççейри халах çыравĕпе Раççейри Çĕпĕр теп халăхĕсен шучĕ :

Тĕрĕк
халăхĕсем 		Монгол
халăхĕсем 		Самоди
халăхĕсем 		Чукча-камчатка
халăхĕсем 		Енисей
халăхĕсем
Якутсем 478 100 Бурятсем 461 389 Ненецсем 44 640 Чукчăсем 15 908 Кетсем 1 492
Тывасем 263 934 Тунгусо-маньчжур-
халăхĕсем 		Селькупсем 4 249 Коряксем 8 743
Хакассем 72 959 Эвенксем 38 396 Сойотсем 3 579 Ительменсем 3 180
Алтайсем 70 800 Эвенсем 21 830 Нганасансем 834 Чувансем 1 087
Шорсем 12 888 Нанайсем 12 160 Энцсем 237 Алюторсем 40
Долгансем 7 885 Ульчсем 2 913 Фин-угор
халăхĕсем 		Керексем 4
Çĕпĕр
тутарĕсем 		6 779 Удэгейсем 1 657 Хантсем 30 943 Эскимос-алеут-
халăхĕсем
Телеутсем 2 643 Орочсем 686 Мансисем 12 269 Эскимоссем 1 738
Тофаларсем 761 Негидальцсем 567 Сино-тибет
халăхĕсем 		Алеутсем 482
Чулăмсем 355 Ороксем 346 Тазсем 276 Нивхсем 5 162

Çĕпĕр тĕпчевçисем тӳрлет

  1. ^ Данные Росстата на 1.1.2008 2016 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.
  2. ^ [1] 2017 ҫулхи Ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.
  3. ^ База данных показателей муниципальных образований Омской области (Население). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Омской области 2014 ҫулхи Ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.
  4. ^ [2] 2017 ҫулхи Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
  5. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  6. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  7. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  8. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  9. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  10. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  11. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  12. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  13. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  14. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  15. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  16. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  17. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  18. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  19. ^ Никитин Н. И. Сибирская эпопея XVII века: Начало освоения Сибири русскими людьми. — Наука.
  20. ^ Скобелев С. Г. Демография коренных народов Сибири в XVII—XX вв. Колебания численности и их причины. — № 3.
Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/w/index.php?title=Çĕпĕр&oldid=804259»