2024
Ҫулталӑк
| Çулсем |
|---|
| 2020 • 2021 • 2022 • 2023 — 2024 — 2025 • 2026 • 2027 • 2028 |
| Вунçуллăхсем |
| 2000-мĕшсем • 2010-мĕшсем — 2020-мĕшсем — 2030-мĕшсем • 2040-мĕш |
| Ĕмĕрсем |
| XX ĕмĕр — XXI ĕмĕр — XXII ĕмĕр |
2024 ҫул (икӗ пин те ҫирӗм тӑваттӑмӗш ҫул) — Кӗркури календарӗпе — йӗкӗр ҫул. 2024 ҫул тунтикунран пуҫланнӑ. Вӑл пирӗн эрӑн 2024-мӗш ҫулӗ. Вӑл 3-мӗш пин ҫулӑн XXI ӗмӗрӗн 3-мӗш вун ҫулӑн 4-мӗш ҫулӗ, вӑл 2020-мӗш ҫулсен 5-мӗш ҫулӗ. Ку иртнӗ ҫул.
Чӑваш Республикинче вӑл Экологи культурин тата ҫутҫанталӑкпа перекетлӗ усӑ курмалли ҫулталӑк[1][2].
ПНО йышӑнӑвӗпе ку Тӗвесен тӗнчери ҫулталӑкӗ[3].
Белорусире вӑл килӗшу, пултару та пахалӑх ҫулталӑкӗ[4].
Раҫҫейре вӑл этеплӗх, ӳнер, кил-йыш та спорт ҫулталӑкӗ[5][6][7].
Пӑхӑнман Патшалӑхсен Пӗрлешӗвӗнче вӑл ниме юхӑмӗн ҫулталӑкӗ[8].
Пулса иртнӗ
тӳрлетКăрлач
тӳрлет- Кӑрлач, 1:
- Тури Карабах Азербайджан йышне вӗҫлесе интеграциленӗ, Тури Карабах Республики пӑрахӑҫ кӑларнӑ[9].
- Бразили ОПЕК+ йӗркелӗве кӗнӗ[10].
- Египет, Иран, Пӗрлешӗннӗ Арап Эмирачӗсем, Сауд Аравийĕ те Эфиопи БРИКСа кĕнĕ[11].
- Раҫҫейри Отчуждени зони пӑрахӑҫ кӑларнӑ[12].
- Steam-ӗн пулӑшу пултарни Windows 7, 8, 8.1 валли вӗҫленӗ[13].
- Япони тинӗсӗнчи ҫӗр чӗтрени, Японире 7,6-ччен магнитудӑллӑ ҫӗр чӗтрени пулнӑ. 73 ҫын вилнӗ[14].
- Эфиопи Сомалилендпа Бербера порчӗн пӗтӗм усӑ курни валли килӗшӳ ҫырнӑ. Тата, Эфиопи Сомалилендӗн никамран пӑхӑнманлӑхне йышӑнчӗ, вӑл пӗрремӗш ҫӗр-шыв куна тунӑ пулса тӑнӑ[15].
- Кӑрлач, 2:
- Корей Республикинчи 3 уйӑх парламент суйлавӗсенччен Тобуро Демократи партийӗн пуҫлӑхӗ Ли Чжэ Мён ҫине вӗлерме тапӑнни пулнӑ, унӑн мӑйне ҫӗҫӗпе амантнӑ[16].
- Маршалл утравӗсенче пӗтӗм суйлавӗсем: Маршалл утравӗсен саккун тӑвакан канашӗ Хайн Хильдӑна президент иккӗмӗш хутпа суйланӑ[17].
- Кӑрлач, 3 — Иранти Керман масарӗнче теракт пулнӑ[18].
- Кӑрлач, 7 — Бангладешри парламент суйлавӗсем пулнӑ[19][20][21].
- Кӑрлач, 8 — Astrobotic Technology компанийӗ Перегрин коммерци уйӑха лартмалли модулне вӗҫтерсе яни тунӑ. Вӗҫтерсе яни ҫӗнӗ Vulcan ракета-йӑтакан пулӑшпа тунӑ[22][23][24][25].
- Кӑрлач, 9 — Los Choneros картелӗн лидерӗ тӗрмерен тухса тарнӑран Эквадор президенчӗ Даниэль Нобоа ҫӗр-шывра черетсӗр лару-тӑру йышӑннӑ[26].
- Кӑрлач, 11 — Полици ӗҫлекенӗсемпе салтаксем валли ӗҫ укҫи суса тухнин йӑнӑшӗнчен Папуа — Ҫӗнӗ Гвинейри йӗркесӗрлӗхсем пур ҫӗр-шыв тӑрӑх сиксе тухнӑ.[27].
- Кӑрлач, 12 — АПШпа Аслӑ Британи Йемене авиатапӑсене тума пуҫланӑ та (ӗлӗкхине АПШ ҫакна тума пуҫланӑ)[28].
- Кӑрлач, 13 — Тайваньти президент суйлавĕсем: Лай Циндэ 40% сасӑсемпе ҫӗнтернӗ[29].
- Кӑрлач, 14 — Маргрете II Данин король хӗрӗ патшаран тухнӑ. Фредерик X Данин ҫӗнӗ королӗ патшана ларнӑ.[30].
- Кӑрлач, 15-18 — Паймакра, Пушкӑртстанти протестсем[31][32].
- Кӑрлач, 24 — Белгород облаҫӗнчи раҫҫей Ил-76 инкекӗ.
- Кӑрлач, 26 — Тувалури парламент суйлавӗсем[33].
- Кӑрлач, 28
- Буркина-Фасо, Мали тата Нигер ЭКОВАС-ран тухнӑ[34].
- Финляндири парламент суйлавӗсем[35].
- Кӑрлач, 31 — Малайзи корольне суйланă Ибрагим Исмаилӗн престолӗнче ларни, татах вӑл Джохор султанӗ пулса тӑнӑ[36].
Нарӑс
тӳрлет- Нарӑс, 2 — Бишкек ӐЭЦĕнчи шултра авари[37].
- Нарӑс, 3 — Тапнине пула Лисичанскри (ЛХР — аннексиленĕ Луганск облаҫӗ) пекарня ишӗлсе аннӑ, 28 ҫын вилнĕ[38].
- Нарӑс, 4 — Сальвадорти пӗтӗм суйлавӗсем.
- Нарӑс, 7 — Азербайджанти черетсӗр президент суйлавĕсем[39]. Хальхи президент Ильхам Алиев çӗнетсе суйланӑ пиллӗкмӗш срок ҫине, уншӑн 92,12% сасӑлакан ҫынсем сасӑ панӑ[40][41].
- Нарӑс, 8
- Пакистанти парламент суйлавĕсем[42]. Никамран пӑхӑнман политиксен нумайрахӑшӗ — "Тӗрӗслӗхшӗн юхӑм" чарнӑ политика партийӗн хутшӑнаканӗсем Наци ассамблейӗнчи вырӑнсен чылайӑшӗ илнӗ[43].
- Иртнӗ Бразили президенчӗ Жаир Болсонарӑва патшалӑх пӑтӑрмахӗ тума хӑтланнӑшӑн айӑплама арестленӗ[44].
- Нарӑс, 10 — Венгри президенчӗ Каталин Новак ӗҫлеме вырӑнтан тухнӑ[45].
- Нарӑс, 11 — Финлянди президент суйлавӗсен иккӗмӗш пайӗ[46].
- Нарӑс, 12—18 — Европа кӗрешӳ чемпионачӗ пулнӑ (Бухарест, Румыни)[47].
- Нарӑс, 14 — Индонезири президент суйлавĕсем.
- Нарӑс, 15 — Белгорода персе тăни. 7 ҫын вилнӗ, 20 ҫын аманнӑ[48].
- Нарӑс, 16 — ЯНАО-н Харп тӗрминчи Раҫҫей оппозиционерӗ Алексей Навальный вилчӗ.
- Нарӑс, 17 — УХВ Авдеевкӑран тухнӑ[49].
- Нарӑс, 22 — Nova-C лартмалли модуль АПШ-н Intuitive Machines компани пӗрремӗш коммерци аппарачӗ Уйӑхра анса ларнӑ[50].
- Нарӑс, 23 — Эрмени, де-факто, хӑйӗн КХКЙран хутшӑннине чарнӑ[51].
- Нарӑс, 25 — Беларуҫри пӗтӗм сасӑлани кунӗ[52].
- Нарӑс, 26 — Венгрири президент суйлавĕсем[53]. Тамаш Шуйока суйланă[54].
- Нарӑс, 29 — Израиль–ХАМАС вӑрҫи: Газӑри вӑрҫлакан Израиль хӳтӗленӳ вӑйӗсем гуманитарлӑ конвоя атака тунӑ. Атакӑна пула 100 ытла Палестина ҫыннисем вилнӗ. Палестина ҫухату тӳсӗвӗсем 30 пинччен ӳснӗ[55].
Пуш
тӳрлет- Пуш, 1:
- Казахстан хӑйӗн пур территоринче пӗр сехет зонине йышӑннӑ (ӗлӗкхи икӗ пулнӑ)[56].
- Иранти парламент суйлавӗсем.
- Бразилири шыв инкекӗ. 40 ҫын яхӑн вилнӗ[57].
- Мускавӑн Борисово масарӗнчи Алексей Навальный пытарӑвӗ пулнӑ[58].
- Пуш, 7 – Юлашки Скандинавири ҫӗр-шыв, Швеци, НАТО-на кӗнӗ[59][60].
- Пуш, 10 – Португалири парламент суйлавӗсем: Демократиллӗ альянс нумайрахӑш вырӑнсене илет, тата сахалрахӑш ертсе пырӑвӗ йӗркелет. Социалист партийӗ вырӑнсене пӗтет, сылтӑм парти Chega нумай вырӑнсене илет[61][62].
- Пуш, 11 – Гаити: премьер-министр ӗҫне вӑхӑтлӑ тӑваканӗ Анри Ариэль ӗҫлеме вырӑнтан тухнӑ, мӗншӗн тесен ҫӗр-шывра бандит кризисӗ пуҫланнӑ[63].
- Пуш, 13 – Европа Пӗрлешӗвӗ хайлавлӑ ӑс-тӑн акчӗ йышӑннӑ. Ку пӗрремӗш хайлавлӑ ӑс-тӑна ертсе пыракан хут[64].
- Пуш, 15–17 – Раҫҫейри президент суйлавӗсем: Владимир Путин пиллӗкмӗш хут президент ӗҫне суйланӑ[65].
- Пуш, 22 – Террористсем Мускав облаҫӗн Красногорскри "Крокус Сити Холл"а атакӑланӑ. 145 ҫын вилнӗ, 551 аманнӑ[66].
- Пуш, 25 – ПНО Хӑрушсӑрлӑх Канашӗ Газа вӑрҫинче "пени чарма" тата "тыткӑнти ҫынсене ирӗклетме" хутне йышӑннӑ[67].
- Пуш, 30:
Ака
тӳрлет- Ака, 1 – Израиль Дамаскри Иранӑн элчӗлӗхне авиаҫапу тунӑ, 16 ҫын вилнӗ[70].
- Ака, 3 – Тайванӗн тухӑҫ хӗрринче 7,4 магнитудӑллӑ ҫӗр чӗтрени пулнӑ, унран цунами Японин Окинава префектуриччен ҫитнӗ[71].
- Ака, 4 – Кувейтри парламент суйлавӗсем. Наци ассамблейӗнчи оппозици нумайрахӑш вырӑнсем илнӗ[72].
- Ака, 5 – Эквадор полицийӗ Китӑри Мексика элчӗлӗхне тапӑннӑ. Полици Эквадорӑн иртнӗ вице-президентне Хорхе Гласа арестленӗ, вӑл Мексика политика хӳтӗлӗхӗ илмеллеччӗ. Кун пек тапӑннисем Дипломатиллӗ ҫыхӑну Вена конвенцийӗ йӗркене пӑснӑран Мексикӑпа Никарагуа Эквадорпа дипломатиллӗ ҫыхӑну пӗтерсе татнӑ[73].
- Ака, 6 – Словакири президент суйлавӗсем: иккӗмӗш хутра Пеллегрини Петер Словаки президенчӗ суйланӑ[74].
- Ака, 8 – Ҫурҫӗр Америкӑра Хӗвел тӗттӗмленнине курма пулнӑ[75].
- Ака, 9 – Лео Варадкар ӗҫлеме вырӑнтан тухнӑ хыҫҫӑн Фине Гэл пуҫлӑхӗ Саймон Харрис Ирландин чи ҫамрӑк Тишекӗ пулса тӑнӑ. Вӑл Дойл Эрен сасӑлавӗнче 69 сасӑсене хирӗҫ 88 сасӑсемпе суйланӑ тата Ирланди президенчӗ Майкл Д. Хиггинс йышӑну тӑрӑх ӗҫе лартнӑ[76].
Ҫавӑн пекех
тӳрлет
|
2024 çул Викиампарта? |
|---|---|
|
2024 çул Викихыпарта? |
Асӑрхавсем
тӳрлет- ^ ЧР ҫутҫанталӑк министрлӗхӗн сайчӗ
- ^ Чӑваш Енӗн Пуҫлӑхӗн указӗ(ĕçлемен каçă)
- ^ Международные годы (выр.). www.un.org (2015-01-06). Тĕрĕсленĕ 13 Кӑрлач уйӑхӗн 2020.
- ^ Лукашенко объявил 2024-й Годом качества в Беларуси (ru-RU).
- ^ controlistr 2024 год объявлен президентом годом российской культуры и искусства (ru-RU) (2023-09-06).
- ^ Путин объявил 2024 год годом семьи (ru-RU) (2023-11-21).
- ^ Путин поддержал идею возобновления спортивных парадов на Красной площади.
- ^ Петрова, Галатея 2024 год станет Годом волонтерского движения в СНГ (ru-RU) (2023-06-08).
- ^ Республика Нагорный Карабах прекращает существование. Половина жителей бежали в Армению (выр.) (2023-09-28).
- ^ Источник сообщил, что Бразилия присоединится к ОПЕК+ с 2024 года (выр.) (2023-11-30).
- ^ В БРИКС в 2024 году войдут шесть новых стран.
- ^ В России не станет зоны отчуждения (выр.) (2023-04-01).
- ^ Steam перестанет работать на windows 7 :: Русскоязычный Форум (выр.).
- ^ Число жертв землетрясений в Японии увеличилось до 73.
- ^ Ethiopia signs pact to use Somaliland's Red Sea port.
- ^ В Южной Корее совершено покушение на лидера оппозиции (выр.).
- ^ Hilda Heine sworn in as President of the Marshall Islands (en-nz) (2024-01-03).
- ^ Путин выразил властям Ирана соболезнования после теракта в Кермане (выр.) (20240103T1814).
- ^ Андрей Шутов принял участие в международном наблюдении за парламентскими выборами в Народной Республике Бангладеш.
- ^ Correspondent, Senior Bangladesh Election Commission schedules parliamentary polls for Jan 7 (акăлч.).
- ^ Bangladesh election: PM Sheikh Hasina wins fourth term in controversial vote (en-GB) (2024-01-07).
- ^ Foust, Jeff Vulcan Centaur launches Peregrine lunar lander on inaugural mission (en-US) (2024-01-08).
- ^ ULA запустила к Луне ракету Vulcan с модулем Peregrine.
- ^ alivia Astrobotic’s Peregrine Launches to the Moon (en-US) (2024-01-08).
- ^ NASA Science Heads to Moon on First US Private Robotic Artemis Flight - NASA (en-US).
- ^ Президент Эквадора Нобоа ввёл режим внутреннего вооружённого конфликта в стране (выр.).
- ^ At least 10 dead after looting, fires on Port Moresby's 'darkest day' (en-nz) (2024-01-11).
- ^ U.S. and Britain launch strikes against Houthi rebel targets in Yemen (акăлч.) (2024-01-12).
- ^ Davidson, Helen. Taiwan elects Lai Ching-te, from incumbent pro-sovereignty party, as president (en-GB) (2024-01-13).
- ^ Королева Дании отречётся от престола 14 января.
- ^ В Башкирии сотни людей пришли к суду поддержать активиста, защищавшего шихан Куштау (выр.) (2024-01-15).
- ^ Экстремисты под видом экологов: кому нужны были беспорядки в Башкирии.
- ^ Voting begins in tiny Tuvalu in election that reverberates from China to Australia.
- ^ Три страны резко оборвали связь с ECOWAS
- ^ В Финляндии неизбежен второй тур президентских выборов(ĕçлемен каçă)
- ^ Султан Ибрагим стал следующим королём Малайзии (ru-RU) (2023-10-27).
- ^ Число пострадавших при аварии на ТЭЦ Бишкека возросло до пяти (выр.) (20240202T0734).
- ^ В Лисичанске завершили поисковую операцию (выр.) (20240204T1633).
- ^ В Азербайджане проходят очередные внеочередные выборы (выр.) (2024-02-07).
- ^ Azerbaijan's Aliyev appears headed to a landslide win in election called after retaking Karabakh (акăлч.) (2024-02-07).
- ^ Алиев победил на президентских выборах в Азербайджане (выр.) (2024-02-11).
- ^ President, ECP agree on holding elections on February 8 (акăлч.) (2023-11-02).
- ^ Imran Khan loyalists win shock victory in Pakistan election.
- ^ РИА Новости.
- ^ Президент Венгрии подала в отставку.
- ^ Финляндии предстоит второй тур президентских выборов (выр.) (2024-01-28).
- ^ Seniors european championships (акăлч.).
- ^ Белгород подвергся обстрелу, погибли семь человек, в том числе ребёнок. Что известно (выр.) (2024-02-15).
- ^ Walker, Shaun. Ukrainian forces withdraw from Avdiivka to avoid encirclement, army chief says (en-GB) (2024-02-17).
- ^ Odysseus spacecraft lands on the moon as Nasa hails ‘giant leap forward’ – as it happened (en-GB) (2024-02-23).
- ^ Секретариат ОДКБ не получал заявлений от Армении о приостановке членства (выр.) (2024-02-23).
- ^ Календарь выборов и референдумов | Русская версия.
- ^ Выборы нового президента Венгрии пройдут 26 февраля (выр.) (2024-02-23).
- ^ Megválasztották Sulyok Tamást köztársasági elnöknek (венг.) (2024-02-26).
- ^ More than 100 killed as Israeli troops open fire on Gazans crowded around aid convoy (акăлч.). NBC News (2024-02-29).
- ^ Время перевели на час назад в Казахстане (выр.) (2024-02-29).
- ^ Telegram: Contact @MIR24MOLDOVA
- ^ Алексея Навального похоронили в Москве (выр.) (2024-03-01).
- ^ Sweden officially joins NATO. NATO (7 March 2024).
- ^ Sweden finally joins Nato after nearly two-year wait. The Guardian (7 March 2024).
- ^ Portugal election sees above-average turnout in very tight contest (акăлч.) (2024-03-10).
- ^ Vock, Ido Luís Montenegro: Centre-right leader invited to form minority government (акăлч.). BBC News (21 March 2024).
- ^ Haiti's prime minister Ariel Henry resigns as law and order collapses (en-GB) (2024-03-12).
- ^ World's first major act to regulate AI passed by European lawmakers. CNBC (14 March 2024).
- ^ Putin wins Russia election in landslide with no serious competition. Reuters (18 March 2024).
- ^ Death toll from concert hall attack in Russia's Moscow region rises to 144. Anadolu Agency (March 29, 2024).
- ^ UN Security Council resolution calls for Gaza ceasefire. BBC News (25 March 2024).
- ^ Bulgaria and Romania join the Schengen area. European Commission (30 March 2024).
- ^ Turkey's Erdogan dealt major election blow as opposition party wins big cities (акăлч.), CNN (2024-04-01).
- ^ Woman and her son among 16 people killed in Israeli raid on building attached to Iranian embassy. Syrian Observatory For Human Rights (3 April 2024).
- ^ Taiwan 7.7 magnitude earthquake sparks tsunami warning in Japan (2 April 2024).
- ^ Few changes after Kuwait holds first parliamentary election under new emir. Al Jazeera English (5 April 2024).
- ^ Vélez, Roger México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador, tras irrupción policial en Embajada México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador (исп.) (6 April 2024).
- ^ Slovak presidency goes to government candidate (6 April 2024).
- ^ Where & When, NASA, 2024-04-06, <https://science.nasa.gov/eclipses/future-eclipses/eclipse-2024/where-when/>. Проверено 8 Ака уйӑхӗн 2024.
- ^ Simon Harris formally appointed Taoiseach after Dáil vote, RTÉ News (9 April 2024).
|
Ку çулсем çинчен çырса пĕтермен статья. Эсир тӳрлетсе, хушса ăна çырса пĕтерме пулăшаятăр |