Татищево районĕ
Татищево районӗ (выр. Тати́щевский район) — Раççей Федерацийĕн Сарăту облаçĕн муниципаллă йĕркеленӳ (муниципаллă район). Администраци центрĕ — Татищево ӗҫ посёлокӗ.
Татищево районĕ Татищевский район | |||
| |||
Патшалăх | РФ | ||
---|---|---|---|
Статус | муниципаллă район | ||
Кĕрет | Сарăту облаçĕ | ||
Администраци центрĕ | Татищево паҫҫулки | ||
Йĕркеленĕ вăхăт | 1928, утă, 23 | ||
Муниципаллă районăн пуçлăхĕ | Сурков Павел Васильевич | ||
Район администрацин пуçлăхĕ | Новикова Алефтина Сергеевна | ||
Официаллă чĕлхе | вырăс | ||
Пурăнан халăх (2018) | 28968 | ||
Лаптăк | 2077 çм² | ||
Вăхăт тăрăхĕ | Шаблон:MSK+1 | ||
Телефон кочĕ | +74549 | ||
Сайчĕ | |||
{{#coordinates:}}: нельзя иметь более одной первичной метки на странице |
Тавралăх
тӳрлетРайон Атăл юханшывĕн сылтăм çырăнĕн варринче Сарăтуран çурçĕр-анăç, Атăлçум сăртлăхĕ çине вырнанçă. Нумай вăрмансем пур. Чукун çул юнашар дача массивĕсем лартаççĕ. Вар çул нӳрĕксен шучĕ — 375-360 мм/çул.
Район центрĕ — Татищево — Идолга юханшывĕнче (Медведица юппи) вырнаçнă. Район кăнтăр пайĕнче Светлый паççулки (ХАТЙ) вырнаçнă, район шутне кĕрмест.
Пĕтĕм усă куракан автоçул вăрăмăшĕ — 242 çм.
Кунçул
тӳрлет1928 çулхи утă уйăхĕн 23-мĕшĕнче Татищево районне Анат Атăл Енĕн Сарăту округĕн йышĕнче туса хунă.
1934 çулта Сарăту Енĕн йышĕнче. 1936 çултан Сарăту облаçĕнче.
1959 çулхи çĕртме уйăхĕн 10-мĕшĕнче унчченхи Вязовка районĕн пайĕ тата 1960 çулхи çу уйăхĕн 19-мĕшĕнче унчченхи Широкий Карамыш районĕн пайĕ Татищево районĕн йышне кĕртнĕ[3][4].
1963 çулта района пăрахăç кăларнă, 1965 çулта çĕнетсе йĕркеленĕ[5].
Халăх
тӳрлет2023 çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕнче район территорийĕнче 30,1 пин çын пурăнать, вĕсенчен 7,6 пин çын — Татищевăра, 22,5 пин çын — ял пурăнан вырăнсенче. Пĕтĕмпе районта 43 халăхсем пурăнаççĕ[6]:
Татищево районĕн халăхĕсем | |||
№ | Халăх | Халăх йышĕ, пин çын | Халăх проценчĕ |
1 | Вырăссем | 25 | 83,2 |
2 | Украинсем | 0,9 | 3 |
3 | Мордвасем | 0,63 | 2,1 |
4 | Эрменсем | 0,6 | 2 |
5 | Чăвашсем, Тутарсем, Чеченсем | 0,39 | 1,3 |
Ыттисем | 2,53 | 8,4 |
Урбанизаци
тӳрлетХулара (Татищево ĕç паççулки) 25,6 % район халăхĕ пурăнать.
Муниципаллă тытăм
тӳрлетТатищево районӗнче 7 муниципаллӑ йӗркеленӳ пур, 1 хула тăрăхĕ те 6 ял тăрăхĕсем[7][8].
Татищево районĕн муниципаллă йĕркеленĕвĕсем[7] | |||||
№ | Муниципаллă йĕркеленӳ | Администрациллĕ центр | Пурăнан вырăнсен шут | Халăх йышĕ[9] | Лаптăк, км2[10] |
Хула тăрăхĕ | |||||
1 | Татищево муниципаллă йĕркеленĕвĕ | Татищево ĕç паççулкă | 1 | ▼7235 | 59,16 |
Ял тăрăхĕсем | |||||
2 | Вязовка муниципаллă йĕркеленĕвĕ | Вязовка ял | 17 | ▼4985 | 541,65 |
3 | Идолга муниципаллă йĕркеленĕвĕ | Идолга ял | 8 | ▼3079 | 404,62 |
4 | Октябрьский муниципаллă йĕркеленĕвĕ | Октябрьский Городок ял | 8 | ▼3514 | 379,31 |
5 | Садовый муниципаллă йĕркеленĕвĕ | Садовый ял | 8 | ▼1654 | 74,08 |
6 | Сторожовка муниципаллă йĕркеленĕвĕ | Сторожовка ял | 10 | ▼5307 | 223,59 |
7 | Ягодная Поляна муниципаллă йĕркеленĕвĕ | Ягодная Поляна ял | 5 | ▼2484 | 394,69 |
Муниципаллă пайланăвĕн кунçулĕ
тӳрлетВырӑнти хам тытӑмлӑх туни валли, 2005 ҫулта муниципаллӑ районта 1 хула та 10 ял тӑрӑхӗсем йӗркеленнӗ. 2013 ҫулта малалла муниципаллӑ йӗркеленӳсем пӑрахӑҫланӑ: Мӑн Ивановка (Ҫырла Уҫланкки м/й йышӗнче кӗнӗ)[11], Карамышка (Октябрьский м/й йышӗнче кӗнӗ)[12], Мизино-Лапшиновка (Вязовка м/й йышӗнче кӗнӗ[13]), Широкое (Идолга м/й йышӗнче кӗнӗ)[14]. 2024 ҫулхи кӑрлачӑн 1 патне Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ пӑрахӑҫланать тата унӑн территорийӗ Сарӑту хулин хула тӑрӑхӗнче кӗрет[15][16].
Пурăнан вырăнсем
тӳрлетТатищево районĕнче 57 пурăнан вырăнсем, вĕсенче 1 хула (ĕç посёлокĕ) та 56 ял.
• Агаревка
• Беседка
• Большая Ивановка
• Большая Каменка
• Большая Фёдоровка
• Бурловино
• Вязовка
• Гартовка
• Глядковка
• Губаревка
• Докторовка
• Елшанка
• Зеленкино
• Идолга
• Ильиновка
• Каменский
• Карамышка
• Карякино
• Козий Лоб
• Кологривовка
• Кологривовка
• Кологривовское лесничество
• Коминтерн
• Константиновка
• Корсаковка
• Кривопавловка
• Кувыка
• Куликовка
• Курдюм
• Курдюм
• Македоновка
• Мизино-Лапшиновка
• Нееловка
• Никольский
• Новая Тепловка
• Новополье
• Новоскатовка
• Октябрьский Городок
• Первомайская
• Петров
• Полчаниновка
• Поляков
• Полянское
• Садовый
• Слепцовка
• Сокур
• Сторожевка
• Тимирязевский
• Труд
• Федуловка
• Хлебновка
• Ченыкаевка
• Шевыревка
• Широкое
• Шлыковка
• Ягодная Поляна
Хам тытăмĕн органĕсем
тӳрлетМуниципаллă пухăв — хам тытăмлăхĕн представителлĕ органĕ. Муниципаллă районăн пуçлăхĕ — Новикова Алефтина Сергеевна.
Татищево муниципаллă районăн администрацийĕ — хам тытăмлăхĕн ĕç тăвакан органĕ. Район администрацийĕн пуçлăхĕ — Сурков Павел Васильевич.
Экономика
тӳрлетРайонта ял хуҫалӑхӗ аталанă. Тӗп продукци сӗт, кайӑк какайӗ, пахчаҫимӗҫ. Промышленноҫӑн тӗп отраслӗ — строительство материалӗсем (пухмалли тимӗр-бетон, пиломатериалсем, тавар бетонӗ, стена материалӗсем) тата апат-ҫимӗҫ (ҫӑкӑр-булка изделийӗсем, какай, сӗт-ҫу продукцийӗ, колпасса япалисем, кондитерлĕ япаласем) туса кӑларасси.
Массăллă информаци хатĕрĕ
тӳрлетРайонта "Ял пурнăçĕ" (выр. Сельская жизнь) хаçачĕ кăларать, ку Татищево районĕн официаллă органĕ. Хаçатăн хăйĕн сайчĕ пур — «Сельская жизнь», унта районăн юлашки хыпарĕсем кăлăраççĕ.
Паллă çынсен
тӳрлет- Васильев Владимир Андреевич (1925—1945) — совет çар деятелĕ, лейтенант, Совет Союзĕн паттăрĕ (1945).
- Григорьев Дмитрий Яковлевич (1897—1970) — совет çар деятелĕ, Генерал-майор (1942).
- Евтеев Иван Алексеевич (1918—1944) — совет çар деятелĕ, краснофлотец, Совет Союзĕн паттăрĕ (1945).
- Князевская, Ольга Александровна (1920—2011) — раççей филологĕ, археограф тата кĕнеке кунçулĕн ăстаçи.
- Коннов Василий Дмитриевич (1913—1945) — совет çар деятелĕ, капитан, Совет Союзĕн паттăрĕ (1944).
- Мясников Евгений Александрович (1920—1991) — Совет Союзĕн паттăрĕ (1945), полковник (1957), çар лётчик 1-мĕш класспа (1959).
- Лапшёв Анатолий Алексеевич (1924—1945) — лейтенант, Совет Союзĕн паттăрĕ (1945).
- Передреев Анатолий Константинович (1932—1987) — вырăс поэчĕ, куçаруçă.
- Пономарёв Пётр Тихонович (1924—1943) — совет çар ĕçченĕ. Совет Союзĕн паттăрĕ (1944, вилни хыççăн). Гвардин хĕрлеармеец.
- Пресняков Иван Васильевич (1916—1988) — совет çар деятелĕ, лейтенант. Совет Союзĕн паттăрĕ (1944).
- Путилин Николай Георгиевич (çур. 1954) — совет те раççей опера юраçи, народный артист Тутар АССР-н (1986) те Раççейĕн (2003) халăх артисчĕ.
- Семихатов Николай Александрович (1918—2002) — совет инженер-конструкторĕ те ăслăлăхçи. ССРП Ăслăлăхсен академийĕн академикĕ.
- Ульянов Пётр Лаврентьевич (1928—2006) — совет те раççей математикĕ, ССРП ĂА пайташ-корреспонденчĕ те РАН академикĕ, профессор.
- Хохлачёв Василий Фёдорович (1918—1983) — совет çар деятелĕ, авиаци Шенерал-лейтенанчĕ, Совет Союзĕн паттăрĕ.
- Фомичёв Василий Осипович (1924—1992) — вырăс ӳкерӳçĕ-реалисчĕ, живописец, пейзажист.
Çар объекчĕсем
тӳрлетРайон территорийӗнче РВСН-ӑн 60-мӗш ракетлӑ дивизийӗ вырнаҫнӑ, ҫавӑн пекех инҫех мар "Тополь-М" комплекссемлӗ Татищево авиабази пур.
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ ОКТМО (рус.)
- ^ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года) (рус.)
- ^ Ведомости Верховного Совета СССР. № 24 (956), 1959 г.
- ^ Ведомости Верховного Совета СССР. № 20 (1004), 1960 г.
- ^ Саратовская область на сайте «Всемирный исторический проект». çăлкуçран архивланă 3 Раштав уйӑхӗн 2010.
- ^ Халăхпа территори çинчен район официаллă сайчĕнче
- ^ 1 тата 2 Сарӑту облаҫӗн Саккунӗ № 108-ЗСО Раштав, 27 2004 ҫултан «О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района»
- ^ Татищево районӗн уставӗ.
- ^ 2023 Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более
- ^ Саратовская область. Общая площадь земель муниципального образования
- ^ Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 79-ЗСО «О преобразовании Большеивановского и Ягодно-Полянского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области "О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района"».
- ^ Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 87-ЗСО «О преобразовании Карамышского и Октябрьского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области „О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района”».
- ^ Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 80-ЗСО «О преобразовании Вязовского и Мизино-Лапшиновского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области „О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района”».
- ^ Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 75-ЗСО «О преобразовании Идолгского и Широкинского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области „О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района”».
- ^ Закон Саратовской области от 28.03.2022 № 43-ЗСО "О преобразовании Сторожевского муниципального образования Татищевского муниципального района Саратовской области, муниципального образования "Город Саратов" и внесении изменений в некоторые законодательные акты Саратовской области".
- ^ Закон Саратовской области от 15.12.2022 № 155-ЗСО «О внесении изменений в закон Саратовской области "О преобразовании Сторожевского муниципального образования Татищевского муниципального района Саратовской области, муниципального образования "Город Саратов" и внесении изменений в некоторые законодательные акты Саратовской области"».
Вуламалли
тӳрлет- Атлас автомобильных дорог Саратовской области. Саратов, 2000.
- Татищевский муниципальный район. История и современность. Саратов, 2008.
Каçăсем
тӳрлет- Официальный сайт администрации Татищевского муниципального района
- Сайт муниципального района
- Официальный сайт газеты «Сельская жизнь» Татищевского муниципального района
- Татищевский край (сайт, посвящённый истории района)
- Информация о районе на сайте правительства Саратовской области. çăлкуçран архивланă 26 Ҫурла уйӑхӗн 2011.
- Неофициальный сайт р.п. Татищево