Идолга (ял)
Идолга (выр. И́долга) — Раççей Федерацин Сарăту облаçĕн Татищево районӗнчи ял. Идолга муниципаллă йĕркеленĕвĕн администрациллĕ центр.
Ял
Идолга
|
Географи
тӳрлетЯл Татищево районĕн варринче вырнаçнă, Сарăтуран 31 км, Татищевăран 6 км, ăçта чукун çул станцийĕ ларать.
Истори
тӳрлетЯл (ăсран-тĕсрен Мăн Идолга пекех ят панă) 1720 çулта Идолга юханшывӗн хĕрринче никӗсленӗ.
1822 ҫулта ялта православсен инициативпе православи чул чиркĕвне уҫнӑ.
Крепоçлă йĕрки пăрахăçа кăларни хыççăн икĕ ял обществи тунă. Администрациллĕ Идолга Сарăту кĕпĕрнин Сарăту уесĕн Широкое вулăсне кĕнĕ.
1866 ҫулта ялта земство шкулĕ ĕçлеме пуçланă. 20 ҫултан ялта тата тепӗр земство шкул уҫӑлнӑ.
1896 çулхи утă уйăхĕн 27-мĕшĕнче ялта вăйлă пушар пулнă, хăшпĕр пула 87 карти арканнă. Çурлан 18-мĕшĕнче те 19-мĕшĕнче Идолгара тепĕр пушар пулнă, 36 кил-хуçалăх çуннă. Малалла çулта тăваттă пысăк пушар пулнă, 110 çемье çурт-йĕрсĕр юлнă.
1897 çулхи чӳк уйăхĕн 1-мĕшĕнче Идолгара халăх вулавăшĕ уçнă, унăн пуçлăхĕ — протоиерей В.П. Лебедев. XX ĕмĕрĕн пуçламăшĕнче ялта 2,5 пин ытларах çынсем пурăннă. Шкулсем, лавккасем, икĕ çил арманĕ те икĕ шыв арманĕ ĕçленĕ.
1917-мĕш ҫул вĕçĕнче ялта совет влаçне çирĕпленнĕ, хресчен депутачĕсен ял Канашĕ туса хунă. Малалла çулта чухăн комитечĕ йышăннă, утă уйăхĕнчи контрреволюци пăлхавĕ хăвăрт пусарнă.
1923 çулта Идолгăна Курдюм вулăсĕнче панă, ял пĕр ячĕпе ял канашĕн центрĕ пулса тăчĕ. Малалла çулсенче çĕр ĕçлени валли юлташлăха туса хунă, 1930 çулта Идолгара "Ĕç ялавĕ" колхоз ĕçлесе пуçланă. Кĕçĕн шкула çиччĕри шкула çĕнетсе тунă. Икĕ çултан иккĕмĕш колхоз — "Малта пыракан ялавĕ" йĕркеленĕ. Çав вăхăтра ялта № 4 райĕçтавкомăн çăвăх ăвартакан механикăллă арманĕ ĕçленĕ. Вырăнти чиркӳ 1930-мĕш çулсенче патнелле арканнă.
Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче 167 идолгӑ çынĕ пуçне хунă.
1950 çулта колхозсен базинче çĕнĕ — Ленин ячĕллĕ туса хунă. Шкул пурнăçĕ çĕнетсе çуралнă: вĕренӳ-опытлă вырăн тунă, фрукт сачĕ лартса тухнă. Саккăрти шкул 1959 çулта пулса тăчĕ. 1960 çулта мастер çурчĕ уçнă. Халь иккĕ этажлă çурт 1988 çулта тунă.[2]
Халăх
тӳрлет- Халăх йышĕ
2010 çулхи Пĕтĕм Раççей халăх çыравĕпе Идолга ялӗнче 1049 ҫынсем пурӑннӑ, 491 арҫын та 558 хӗрарӑм.
Транспорт
тӳрлетОблаçпа район центрĕсемпе ял рейслĕ автобуспа çыхăннă. Сарăтăва, Татищевăна та Аткарска çыхăнтаракан Р208 регион трасси кăштах кăнтăралла выртать.
Урамсем
тӳрлетИдолга ялӗнче 11 урамсем пур[4]: Бударин, Чие, Вокзал, Хула, Дача, Юханшывлешьен, Лапшов, Вӑрман, Ҫыранӗнче те Варӑ[5]
Фотогалерей
тӳрлетӲкерчĕксенчи ял
тӳрлет-
Шкул
-
Вăта урам
-
Транспорт тăни
-
Ача-пача сачĕ
-
Администраци çурчĕ
Ял ăс-хакăлă, мăнаçлăхĕ те культури
тӳрлет-
ИТВ ветеранĕсен ят-йышĕ
-
Хисеп хăми
-
Культура çурчĕ
Паллă çынсем
тӳрлетАсăрхавсем
тӳрлет- ^ 1 тата 2 2010 çулхи Пĕтĕм Раççей çыравĕ
- ^ Пысăк Сарăту Энциклопедийĕ
- ^ Коряков Ю. Б. Этно-языковой состав населённых пунктов России
- ^ Идолга ялӗ // «КЛАДР — Классификатор адресов России»
- ^ выр. Бударина, Вишневая, Вокзальная, Городская, Дачная, Заречная, Лапшова, Лесная, Набережная и Центральная
Каçăсем
тӳрлет- ПЫСӐК САРӐТУ ЭНЦИКЛОПЕДИЙӖ : ТАТИЩЕВО РАЙОНӖ : ИДОЛГА. saratovregion.ucoz.ru. Тĕрĕсленĕ 13 Пуш уйӑхӗн 2018.