Кисан

Раççей хули
(Рязань ҫинчен куҫарнӑ)

Кисан (выр. Рязань) — Раççей Федерацийĕн хули, Кисан облаçĕн административлă тĕпĕ. Кисан Мускав, Рузаевка, Ряжск çине каякан чукун çул çинче ларать. Турлатово аэропорт пур.

Топонимика тӳрлет

Тавралăхĕ тӳрлет

Кисан Вырăс тӳремĕнче вырнаçнă, Мускавран150-200 çм вырнаçнă пысăк хула çывăх кăшăлĕ шутне кĕрет.

Географи тӳрлет

Хула Окан сылтăм çыранĕнчен 2 çм вырнаçнă, çакăнтах Окана Трубеж юппи юхса кĕрет. Ока çинчи чи пысăк пристанĕ Мускавран 196 çухрăмра

Климат тӳрлет

Климат вăтам континентлă. Çулта вăтам нӳрĕклĕхĕ – 550 яхăн мм, вĕсенчен 350 мм ака-юпа тапхăрĕнче ӳкет. Çак территоринче кăра çил пулмасть. Чылай енĕпе, мăран тата çилсем, кăнтăртан тата кăнтăр-анăçран вĕреççĕ.

Халӑх йышӗ тӳрлет

Халăх йышĕ — 512.2 пин çын (2007; 2005 ç. — 515,9 пин, 1975 — 419 пин, 1970 — 350 пин, 1959 — 214 пин, 1939 − 95 пин пулнă).

Хуçалăхĕ тӳрлет

Совет Союзĕн тапхăрĕнче Кисан пысăк промăçлă тĕп пулса тăрать. Халĕ хула облаç хырçине 60 % таран пурлăх парать. Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçиччен промăçлăх пур пурлăхĕн иккĕ виççĕмĕш пайне апат-çимĕç, çамăл тата йывăç тăвакан отраçлисем панă пулсан, вăрçă хыççăн Кисан паллă индустрилллĕ тĕп пулса тăрать — кунта йывăр промăçлăх завочĕсем ӳссе лараççĕ, чылайăшпе машинăтăваканлах.

Инфраструктура тӳрлет

Транспорт тӳрлет

Хулара этем пĕрлĕ тĕп транспорчĕ - автобус, троллейбус, маршрут-такси. Хула айăккинче хулана промзонăпа çыхакан трамвай йĕрĕ пур (кисан трамвайĕ).

Çутĕç тӳрлет

Этеплĕх, ӳнерлĕх тӳрлет

Музейсем тӳрлет

  • Кисан историпе архитектура музей-управлăхĕ
  • Кисан облаçĕн патшалăх И.П.Пожалостина ячĕллĕ ӳнер музейĕ
  • Музей истории воздушно-десантных войск
  • И.П. Павлова академикăн музей-кил-йăви
  • С.А. Есенинăн патшалăх музей-управлăхĕ (Константиново сали)

Театăрсем тӳрлет

Кисанра патшалахăн виçĕ театăрĕ:

Çаплах темиçе театр йĕркеленӳлĕхĕ:

Паллă вырăнĕсем тӳрлет

 
Кисан Кремлĕ

Спорт тӳрлет

Кисанра профессиллĕ спорт çакăн пек

Кисанра çак спорт çурт-йĕрĕ пур:

  1. "Олимпийский" спорт керменĕ - пăр керменĕ, 2700 вырăн
  2. "ЦСК" - стадион, 10000 яхăн вырăн, ЦПКиО, Семашко ур.,1.
  3. "Локомотив" - стадион, чукун çул ĕçтĕшĕсен паркĕ, Пĕрремĕш Май просп.,49а.
  4. СДЮСШОР "Олимпиец"(малтан "Спартак") - стадион, 6000 вырăнлă трибуна тăваççĕ, Маяковский ур.,44.
  5. "Юность" - витĕмлĕ спорткомплекс, 200 м чупмалли çулсемпе, альпинизм секцийĕ, горроща, ленпоселок.
  6. "Родной Край" - спорткомплекс, самбо.
  7. "Золотые Купола" - футбол уйне тăваççĕ.
  8. Пионерсен керменĕ - баскетбол залĕ.
  9. "Комета" – спорт кĕрешĕвĕсен тĕпĕ.
  10. "Агрокомплект" - стадион.
  11. ЦПКиО территоринчи теннис корчĕсем.
  12. "Буревестник" - бассейн, горроща, Семашко ур.,56.
  13. "Чайка" - бассейн, Октябрь ур.,63.
  14. "Сокол" - стадион, Дягелево.

Кисан МХХ тӳрлет

Инçекурав

Радио

Пресса

Палăксем тӳрлет

  1. И. П. Павлов палăкĕ - 1949, архитектор А. А. Дзержкович), скульптор М. Г. Манизер палăкĕ, филармони çурчĕ çумĕнче, Ленин урамĕ;
  2. В. И. Ленин палăкĕ – 1937 çулти çу, 1, архитектор И. Е. Рогожин), скульптор М. Г. Манизер, Ленин лапамĕ;
  3. Ф. А. Полетаев палăкĕ (гранит, 1970 çулта туса лартнă, В. Е. Цигаль скульптор, Л. Г. Голубовский архитектор);
  4. Сергей Есенин палăкĕ – 1975 çулти юпа, 2, скульптор А.П.Кибальников;
  5. К. Э. Циолковский палăкĕ - 1982, скульптор О.К.Комов, архитектор Н.И.Комова, Циолковский урамĕ, драмтеатр çумĕнче;
  6. Çĕнтерӳ палăкĕ - 1975, скульптор Б.С.Горбунов, архитекторсем: Н.Н.Истомин, Н.И.Сидоркин, Çĕнтерӳ лапамĕ;
  7. Г.К.Петров палăкĕ (Баку 26 Комиссарĕсенчен пĕри) - скульптор Л.Е.Кербель, архитекторсем: Г.Г.Лебедев, Н.И.Сидоркин, Первомай проспекчĕ, Художник Çурчĕ;
  8. В.А.Молодцов палăкĕ - скульптор Антонина Усаченко, Октябрь урамĕ;
  9. Совет-поляк хĕçпăшалăх туслăхĕ;
  10. жертвам Чернобыль палăкĕ, Баку 26 Комиссарĕсен лапамĕ;
  11. А.С.Попов палăкĕ – 1995 çулти авăн, 7. КПРТУ;
  12. П.А.Костычев палăкĕ - КПАТУ;
  13. В.Ф.Уткин палăкĕ;
  14. В.Ф.Маргелов çар генералĕн палăкĕ;
  15. Георгий Победоносец палăкĕ - 2005, скульптор Вячеслав Клыков;
  16. Евпатий Коловрат палăкĕ – 2007 çулти юпа, 18, скульптор Олег Седов;
  17. Кисан Олегĕн палăкĕ - 2007 юпа, 28, скульптор Зураб Церетели;
  18. М.Е.Салтыков-Щедрин палăкĕ – 2008 çулти ака, 11, скульптор Иван Черапкин;
  19. М.Д.Скобелев генерал палăкĕ.
  20. В. И. Ленин палăкĕ, гипс, "Рязцветмет" патĕнчи сквер, 2008 çулти чӳк, 15 сирпĕтсе янă.

Кисан хулин чыслă гражданĕсем тӳрлет

Кисан хулин чыслă гражданĕсем

Паллă çыннисем тӳрлет

тĕпчевçĕсемпе конструкторсем

сăвăçсемпе çыравçăсем

ӳнерçĕсем

артистсем

Тăванлă хуласем тӳрлет

Çаплах Кисан çак хуласемпе пĕрле ĕçлет:

Çĕнĕ Афонпа туслăхпа пĕрĕçлĕх килĕшĕвне (Абхази  Абхази çырасшăн)[4]


Кисан облаçĕн районĕсем
Ермиш районĕ | Захарово районĕ | Катăм районĕ | Касимов районĕ | Клепиков районĕ | Кораблино районĕ | Милославски районĕ | Михайлов районĕ | Çĕньял районĕ | Пителин районĕ | Пронски районĕ | Путятински районĕ | Рыбновски районĕ | Ряжск районĕ | Кисан районĕ | Сапожковски районĕ | Сарай районĕ | Сасово районĕ | Скопин районĕ | Сăпас районĕ | Старожилов районĕ | Ухоловски районĕ | Чучково районĕ | Шацк районĕ| Шилов районĕ |

Асăрхавсем тӳрлет

  1. ^ ФК Рязань сайчĕ 2009 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  2. ^ БК Рязань сайчĕ 2017 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  3. ^ ХК Рязань сайчĕ
  4. ^ http://www.rzn.info/news/city/21901(ĕçлемен каçă)

Каçăсем тӳрлет


Кисан облаçĕн хулисем
Административлă тĕпĕ: Кисан

Касимов | Кораблино | Михайлов | Новомичуринск | Рыбное | Ряжск | Сасово | Скопин | Спас-Клепики | Кисан Сăпасĕ | Шацк