Чĕмпĕр кĕпĕрни

Чĕмпĕр кĕпĕрни, — хальхи Чĕмпĕр облаçĕн, Чăваш Енĕн çĕрĕсем çинче вырнаçнă кĕпĕрне. Çурçĕр енче Хусан кĕпĕрни, тухăç енче Самар кĕпĕрни (вĕсене Атăл уйăрнă), кăнтăр енче Сарăту кĕпĕрни, анăç енче Чулхулапа Пенза кĕпĕрнисем юнашар вырнаçнă пулнă.

Халăхсем

Кĕпĕрнере чăвашсем, вырăссем, тутарсем, ирçĕсемпе мăкшăсем пурăннă. Ирçĕсемпе мăкшăсем пĕтĕм халăх йышĕнчен 1/9-мĕш пайĕ, чăвашсем 1/11-мĕш пайĕ, тутарсемпе мишерсем — 1/12 пайĕ.

Культура

1898 çулта кĕпĕрнере 944 вĕренӳ шкулĕ шутланнă. Вĕсен шутĕнче арçын ачасем валли 4 вăтам шкул, хĕрачасем валли 3 вăтам шкул, 5 хулари училищи, 3 уесри училище, 3 ăс-хакăл училищи, вĕрентекенсен семинарийĕ, чăваш вĕрентекенĕсен шкулĕ, 7 ал-ĕç училищи, 914 пуçламăш шкул пулнă. Пурĕ 39 221 арçын ача, 11 156 хĕрача вĕреннĕ. Ялсенче 853 училище пулнă.

Кĕпĕрне уесĕсем

• Кăрмаш уесĕ
• Пăва уесĕ
• Улатăр уесĕ
• Чĕмпĕр уесĕ

Истори

Чĕмпĕр çĕр ĕçченĕсем вăрманта (1878)

Чĕмпĕр кĕпĕрни — Чĕмпĕр енлĕхĕн 1796 çулта туса хунă администрациллĕ-территориллĕ йĕркелĕвĕ. Совет влаçĕ тапхăрĕнче, ССРП экономикăна районланă чухне, 1943 çулхи кăрлач, 19 ятне Ульяновск облаçне куçарнă.

Паллă çынсем

• Керенский Александр Фёдорович (1881—1970) — раççей политика тата пĕрлĕх ĕçченĕ.
• Ленин Владимир Ильич (1870—1924).
• Федотов Владимир Иванович (1924—2011) — Социализм Ĕçĕн Паттăрĕ, атом промăçлăхенче ĕçленĕскер. Сызрань уесĕĕнче çуралса ӳснĕ, Сызраньре пĕлӳ илнĕ.

Литература

• Селиванов А. Ф. Симбирская губерния // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907. (2010 çулхи Раштав уйӑхӗн 2-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
• Симбирская земская газета // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907. (2010 çулхи Раштав уйӑхӗн 2-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
• Симбирские губернские ведомости // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907. (2010 çулхи Раштав уйӑхӗн 2-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
• Симбирские епархиальные ведомости // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907. (2010 çулхи Раштав уйӑхӗн 2-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)

Каçăсем

• ЭСБЕ:Симбирская губерния
• История администрративно-территориального деления Симбирского края на сайте В. В. Кропотина
• Памятная книжка Симбирской губернии на 1869 год. Симбирск, 1869
• Списки населенных мест Симбирской губернии 1863,1884, JPG,DJVU Архивленĕ 23 Ака уйӑхӗн 2013 çулта.
• Карта Симбирской губернии из «Атласа» А. А. Ильина 1876 года (просмотр на движке Google на сайте runivers.ru)
• Библиотека Царское Село, книги по истории Симбирской губернии (Памятные книжки), PDF Архивленĕ 9 Нарӑс уйӑхӗн 2015 çулта.
• Одноверстная карта Симбирской губернии(ĕçлемен каçă). Просмотр архивных и современных данных.