Фёдоров Александр Фёдорович
Фёдоров хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.Александр Фёдорович Фёдоров (7.8.1871—27.12.1938) — çĕр ĕçтешĕ, Хусан кĕпĕрнинчен Патшалăх думин II чĕнĕвĕн депутачĕ. Чăваш кăкĕнчен тухнăскер[1][2].
| Александр Фёдорович Фёдоров | |
 Иккĕмĕш Думăн пайташĕ, 1907 ç. | |
| Çуралнă вăхăт: | 1871, çурла, 7 |
|---|---|
| Çуралнă вырăн | Кивĕ Вăрмар ялĕ, Çĕрпӳ уесĕ, Хусан кĕпĕрни |
| Вилнĕ вăхăт: | 1938, раштав, 27 |
| Вилнĕ вырăн: | Çĕрпӳ |
| Гражданлăх: |
 Раççей империйĕ  ССРП |
| Тĕне тытни: | православи |
| Парти: | социал-революционерсем |
| Ĕçлев тĕсĕ: | çĕр ĕстешĕ, Хусан кĕпĕрнинчен Патшалăх думин II чĕнĕвĕн депутачĕ. |
Биографи
тӳрлет
Хусан кĕпĕрнине кĕнĕ Çĕрпӳ уесĕн (халĕ Чăваш Енĕн Вăрмар районĕ) Кивĕ Вăрмар ялĕнче çуралса ӳснĕ.
1885 çулта Çĕрпӳ уесĕнчи Çĕнĕ Ишпуç салинчи вырăнти пуçламăш шкулта вĕренсе тухнă. 1900 çулта Мускав тулашĕнче çулăма хирĕç çирĕп çурт-йĕр тăвас курсĕнче пĕлӳ илнĕ. 1901 - 1915 çулсенче Çĕрпӳ таврашĕнче тăмран çуртсене туса çӳренĕ[3]. 1905—1906 çулсенче революци пулăмĕсем сиксе тухсан Кивĕ Вăрмарта социал-революционерсен партин кĕтесне йĕркеленĕ, чăваш эсерĕсемпе вăрттăн пуçтарăнса канашланă, революциллĕ литературăна халăх хушшинче салатнă. Çĕр çинче те ĕçленĕ.
Çемье
тӳрлет- Арăмĕ — ?
- Ывăлĕ — Петĕр (1897—1918), Чăваш наци-социализм партине йĕркелекенсенчен пĕри, кайран сулахай эсерсен партине куçнă. Чăваш сулахай социализм комитечĕн пайташĕ. Хусан кĕпернин рабочисен салтаксен тата хресченсен депутачĕсен канашĕн комиссариачĕ çумĕнчи Чăваш ĕçĕсен çыхăну тата агитаци-политика Комиссариачĕ уйрăмĕн ертӳçи; 1918 çулта утăн 8-12-мĕшĕсенче тата 21-30-мĕшĕсенче Хусан кĕпернин рабочисен салтаксен тата хресченсен депутачĕсен канашĕн комиссарĕн ĕçĕсене вăхăтлăха туса пынă. Хусана шурă чехсенчен хӳтĕленĕ. Хулана ярса илсен шурă гвардейсем персе пăрахнă[4].
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ Гусаров Ю. В. Федоров Александр Федорович // Чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2011. — Т. 4 : Си-Я. — С. 345.
- ^ Государственные и политические деятели : Федоров Александр Федорович // Культурное наследие Чувашии
- ^ Фёдоров Александр Фёдорович // Партия социалистов-революционеров 2016 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.
- ^ Персоналии. Фёдоров Пётр Александрович // Чувашская Энциклопедия
Литература
тӳрлет- Матросов И. Иккĕмĕш Дума депутачĕ. // Коммунизм ялавĕ. — 1981. — 4 июнь.
- Матросов И. Революци ывăлĕ, теттĕмĕр ăна / И. Матросов // Коммунизм ялавĕ. — 1989. — 12 апр.
- Гусаров Ю. В. Депутат Государственной Думы // Их имена останутся в истории : биогр. очерки. — Чебоксары, 1994. — Вып. 2. — С. 44-48.
- Гусаров Ю. В. Федоров Александр Федорович // Краткая чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2001. — С. 426.
- Ухтияров А. Думу разгоняли то царь, то Временное правительство : к 100-летию Государственной Думы // Республика. — 2006. — 1 марта (№ 8). — С. 3.
Каçăсем
тӳрлет- Боиович М. М. Члены Государственной думы (Портреты и биографии). Второй созыв. М.: Тип. Товарищества И. Д. Сытина. 1907. С. 116.
- Усманова Д. М. Федоров Александр Федорович // Государственная дума Российской империи: 1906—1917. Б. Ю. Иванов, А. А. Комзолова, И. С. Ряховская. Москва. РОССПЭН. 2008. 2019 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ. C. 41.
- Фёдоров Александр Фёдорович // Партия социалистов-революционеров 2016 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.
Архив
тӳрлет- Российский государственный исторический архив. Фонд 1278. Опись 1 (2-й созыв). Дело 454; Дело 551. Лист 9.