Христианлăх
Портал:Христианлăх

Библи
Кивĕ Халал · Çĕнĕ Халал
Апокрифы
Евангели
Вуннă пехил
Туçи ӳкĕт сăмахĕ

Виçпĕрлев
Турă Аçа
Турă Ывăлĕ (Иисус Христос)
Сăваплă Хакал

Христианлăх кун-çулĕ
Христианлăх хронологийĕ
Малтанхи христианлăх
Гностика христианлăхĕ
Апостолсем
Çут тĕнче соборĕсем
Аслă аркану
Хĕрес харçисем
Реформаци

Христиансен турă сăмахĕ
Çылăха кĕни · Çылăх · Ырлăх
Пăстаç пĕрлешĕвĕ · Чӳк парни
Çăлăну · Иккĕмĕш килĕм
Турра ырă туни
Ыркăмăллăхсем · Варттăнлăхсем· Эсхатологи

Христианлăх турачĕсем
Католицизм · Православи · Протестантизм
Авалхи тухăç чиркĕвĕсем · Антитринитарии


Православи (грек ὀρθοδοξία — «тĕрĕс шухăшланине калани, мухтава кăларни») — Раççейри тата ытти çĕр-шывсенчи тĕн йăли. Çак палăрту (термин) виçĕ пĕр пек, çапах та тĕрлĕ пĕлтерӳллĕ пулать:

  • 1.
  • 2.
  • 3.

Православи тӗнне тытса тӑракансем, ҫак сӑмахӑн пӗлтерӗшӗпе — хӑйсене тишкерекен сӑмахсем-Сӑваплӑ Ҫырура Тата Сӑваплӑ Ҫырура ҫырса хунӑ чӑн апостол тӗнне ӗненнипе танлаштарсан-Православи чиркӗвӗн административлӑ пӑхӑнман чиркӗвӗсен пӗрлӗхне ӑнланаҫҫӗ.

Православнӑй чиркӳ Никео-Патша Тӗнӗн символне филиоква тӗнне тытса тӑрать, ҫичӗ соборӑн догматикӑллӑ саккунӗсемпе йӗркисене йышӑнать, хӑйне пӗртен — пӗр кафоли чиркӗвӗ вырӑнне хурать, ҫав чиркӳ никӗслевҫи тата пуҫлӑхӗ иисус Христос.

Православи православи хальхи вӑхӑтра ҫакӑн пек ҫӗршывсенчен чылайӑшӗ шутланать: Россия, Балкан ҫурутравӗн пӗр пайӗ (Греци, Серби, Болгари, Румыни, Ҫурҫӗр Македони, Черногори), Украина, Беларуҫ, Молдавия, Грузи, Кипр.

Вӗренӗве йӗркелемелли истори тӳрлет

Ҫичӗ собор, тӗнчене Пултарнипе тата вуникӗ Апостол Пухнипе (XIX ӗмӗрти турӑш)

Православи чиркӗвӗ Аслӑ раскол патне ҫитиччен (1054) пӗр чиркӳ историне хӑйӗн историйӗн пайӗ тесе тӗпчет. Православи тӗнӗ апостолсен вӑхӑтӗнчен (I ӗмӗр) тухать. Каярахпа вӑл Ҫут Тӗнчери хӑш — пӗр соборсене, пӗр сӑмахсӑрах чикӗсене, мӗне ӗненмеллине ӑнлантарса панӑ. Православисем Рим чиркӗвне раскол хыҫҫӑн пуҫтарнӑ Соборсен йӗркисене, Ҫав шутра Тухӑҫ патриархатсен представителӗсем, сӑмахран, Ферраро-Флорент соборне те, йышӑнмаҫҫӗ.

Малтанхи икӗ Собор пӗрлӗхлӗ Рим империйӗн Константинополӗнче патшара ларнӑ, ыттисем - Рим (Византи) императорӗсем, Хӗвеланӑҫ Рим империне пӗтернӗ хыҫҫӑн 476 ҫулта хӑйсене рим императорӗсем тесе шутланаканскерсем, административлӑ председатель пулса иртнӗ[1].

Палăртăвăн (терминăн) тата унăн усă курас вырăнĕсем тӳрлет

 
Тĕрĕс тĕн (Православи) хĕресĕ

Тĕп догма тата канон шухăшĕсем тӳрлет

Тĕп тата пĕртен-пĕр пур енлĕ (универсаллă) хисеплĕ догма хучĕ — Тĕнĕн Никей-Цареград символĕ.

Тĕн вĕрентĕвĕ аталаннин историйĕ тӳрлет

Православи чиркĕвĕ тӳрлет

Терĕс тĕнĕн Турă хисепĕсем, уявĕсем тӳрлет

 
«Пăталани, тăракансемпе» турăш

Тĕрлĕ çĕрти вырăнти Чиркĕвĕсем тӳрлет

Çав. пекех тӳрлет

Асăрхавсем тӳрлет

Каçăсем тӳрлет