Туçи ӳкĕт сăмахĕ
Христиансем Иисус Христос çынсене Çĕнĕ Халал килсе панă теççĕ. Туçи ӳкĕт сăмахне хăш чухне Моисей Синай тăвĕ çинче Вунă халал каланин аналогĕ тесе шутлаççĕ.
Ырăлăх тăвĕ
тӳрлетТуçи ӳкĕт сăмахне каланă сăрта «Ырăлăх тăвĕ» теççĕ. Галилейĕн çак пайĕнче çӳллĕ тусем çук пулсан та, Галилеч кӳллинчен анăçалла темиçе пысăк сăрт пур. Унсăр пуçне, хăшпĕр ăсчахсен шухăшĕпе, Библире асăннă грексен сăмахне тĕрĕсрех куçарсан «ту евĕрлĕ облаç» е «сăртсем», пулаççĕ.
Ĕлеххи висанти чăнлавĕпе, çакăнта Карней Хиттин тăвĕ (тӳррĕн - «Хиттин мăйраки» пулнă, унăн иккĕ тăрă), вăл Фаворпа Капернаум хушшинчи çул çинче, Тверирен 6 км тенĕ пек анăçалла, вырнаçнă. Висантисем хыççăн çаплах хĕресрестоносцы шутланă, католици энциклопединче вара паянкуна çитиех çак версирен уйрăлман[1]. Грексен православи чăнлавĕнче те çак ту айккине Туçи ӳкĕт сăмахне каланă вырăн теççĕ[2]. Наполеон тапхăрĕнче хăшпĕррисем шутланипе, Ырăлăх тăвĕ — Галилея кӳллин кăнтăр çыранĕнче, Капернаумран кăнтăралла, вырнаçнă Арбель тăвĕ,[3].
XX ĕмĕрĕн варринчен пуçласа, Нахум тăвĕ çинче, Табха çывăхĕнчех, Ырăлăх халалĕсене чысласа католици храмне лартнă хыççăн, çак вырăн ĕнтĕ Ырăлăх тăвĕ ятпа палăрнă. Ту айкки питĕ лайăх акустикăллă амфитеатр шутланать. Паянхи христиан чӳнçӳревçисем тата ахаль курса çӳрекенсем те кунта Ырăлăх тăвĕ тесе килеççĕ.
Ырăллă Августин хăйĕн Туçи ӳкĕт сăмахĕ пирки комментаринче Моисей Синай тăвĕ çине хăпарнă чухне ӳкĕт сăмахне каланипе параллель тупнă. Унăн шучĕпе, çакăн пек символизм Иисус Христос Моисейĕн халалĕсене туса пынине кăтартать.
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ Mount of Beatitudes. The Catholic Encyclopedia Online
- ^ Паломничество во Святую Землю. 150 лет Русской Духовной Миссии в Иерусалиме. — 1997, С. 97
- ^ Торик И. Энциклопедический путеводитель по Израилю. — Герцлия: Исрадон, 2008, С. 294, 298
Вуламалли
тӳрлет- Betz, Hans Dieter. Essays on the Sermon on the Mount. translations by Laurence Welborn. Philadelphia: Fortress Press, 1985.
- Kissinger, Warren S. The Sermon on the Mount: A History of Interpretation and Bibliography. Metuchen: Scarecrow Press, 1975.
- Knight, Christopher The Hiram Key Century Books, Random House, 1996
- Kodjak, Andrej. A Structural Analysis of the Sermon on the Mount. New York: M. de Gruyter, 1986.
- Lapide, Pinchas. The Sermon on the Mount, Utopia or Program for Action? translated from the German by Arlene Swidler. Maryknoll: Orbis Books, 1986.
- McArthur, Harvey King. Understanding the Sermon on the Mount. Westport: Greenwood Press, 1978.
- Swami Prabhavananda|Prabhavananda, Swami Sermon on the Mount According to Vedanta 1991 ISBN 0-87481-050-7
- Stevenson, Kenneth. The Lord’s prayer: a text in tradition, Fortress Press, 2004. ISBN 0-8006-3650-3.
- Указатель в «Сборнике статей» М. Барсова (Симб., 1890, т. I, стр. 469 и сл.), а также
- «Толковое Четвероевангелие» еп. Михаила.
Взгляды, выраженные по этому предмету Л. Н. Толстым, вызвали значительную литературу в опровержение их; см. в особенности:
- проф. А. Ф. Гусев, «Основные религиозные начала г Л. Н. Толстого» (Казань, 1893);
- прот. Буткевича, «Нагорная проповедь» (в журн. «Вера и Разум» за 1891 и 92 гг.);
- прот. Смирнов, в «Православном Собеседнике» за 1894 г.
Каçăсем
тӳрлет- Цикл лекций, посвящённый Нагорной Проповеди, прочитанный Дмитрием Щедровицким
- Нагорная проповедь — перифраз стоической философии?, В. А. Кожевников