Уньжăри çармăс тĕп шкулĕ
Уньжăри çармăссен тĕп шкулĕ — Уньжа ялĕнче (халĕ Марий-Эл республикинчи Моркă районĕнчи Шоруньжа, çармăсла Унчо) Н.И.Ильминскийĕн педагогика системине пурнăçа кĕртме вĕрентевçĕсем те хатĕрлес тĕллевпе 1871-мĕш çултанпа ĕçленĕ шкул[1][2].
Ку шкула уйрăммăн (ятарлăн) пăхса тухма хистекенни — унăн ятĕнче «тĕп» текен сăмах пурри (вăл унта тахăш вăхăтра кĕрсе ларнă). Çапла вара вăл Чĕмпĕрти чăваш шкулĕ, Хусанти крешшĕн-тутар тĕп шкулĕ, Хусанти ютйăхсен вĕрентевçисен семинарийĕ йышши вĕрентÿ йĕркелĕмĕсемпе юнашар тăрать темелле[3].
Чи пирвайхи вĕрентекен — Г.Я. Яковлев. Шкулăн малаллахи шăпи уçăмлăнах паллă теме çук.
Вуламалли
тӳрлет
- Материалы по истории образования и просвещения народов Волго-Уралья в рукописных фондах Н.И.Ильминского. Сборник документов и материалов / Авторы-составители: Р.Р.Исхаков, Х.З.Багаутдинова. – Казань: Институт истории им. Ш.Марджани АН РТ; Изд-во «ЯЗ», 2015. – 620 с.
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ История Моркинского района 2020 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ. — Официаллă сайт
- ^ Школьные годы — Сайт: Национальная библиотека имени С.Г. Чавайна Республики Марий Эл
- ^ Исхаков Р. Р. СТРАНИЦЫ ИСТОРИИ КАЗАНСКОЙ УЧИТЕЛЬСКОЙ (ИНОРОДЧЕСКОЙ) СЕМИНАРИИ — ЖУРНАЛ Вестник Казанского государственного университета культуры и искусств 2015
Каçăсем
тӳрлет- Бушков Р. А. Рассвет земли Онара: историко-краеведческие очерки 2020 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ. / Р. А. Бушков; под ред. А. А. Бурханова и В. С. Соловьева. – Казань: Институт истории им. Ш. Марджани АН РТ, 2017. – 464 с.
- Ярославская, Елена Владимировна. Образовательная система миссионерских православных организаций Среднего Поволжья второй половины XIX-начала XX веков: на материалах Казанской и Симбирской губерний тема диссертации и автореферата по ВАК РФ 13.00.01, кандидат педагогических наук Ярославская, Елена Владимировна — 2007. Ульяновск
- Публикации — Сайт "Тюркско-татарский мир".
- Карлыган, удмурты из Марий Эл(ĕçлемен каçă)