Пуанкаре, Анри

Пуанкаре хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.

Жюль Анри́ Пуанкаре́ (кĕскен Анри Пуанкаре, фр. Jules Henri Poincaré; 1854-мĕш çулхи апрелĕн 29-мĕшĕ, Нанси, Франци — 1912-мĕш çулхи июлĕн 17-мĕшĕ, Париж, Франци) — хранццуссенчен тухнă вышкайсăр аслă математик, механик, физик, астроном тата философ. Париж ăслав академийĕн ертÿси (1906), Франци академийĕн пайташĕ (1908) тата çавăн пекех тĕнчери 30 ытла академин пайташĕ, вăл шутра Петербургри ăслав академийĕн пайташ-корреспонденчĕ (1895).

Пуанкаре, Анри
Henri Poincaré
Çуралнă вăхăт:	29 ака 1854
Çуралнă вырăн:	Нанси, Франци
Вилнĕ вăхăт:	17 утă 1912
Вилнĕ вырăн:	Париж
Патшалăх:	Франци
Ăслăх сфери:	Математика, Теорилле физика
Альма-матер:	Нанси лицейĕ, Политехника шкулĕ, Сăрт-ту шкулĕ

Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕ

$G_{\mu \nu }+\Lambda g_{\mu \nu }={8\pi G \over c^{4}}T_{\mu \nu }\,$

Гравитаци Математикăлла кăтартни Космологи Никĕсри принципсем Танлаштарулăхăн ятарлă теорийĕ • Уçлăх-вăхăт • Эквивалентлăх принципĕ • Тĕнчелле йĕр • Псевдо-Риманла нумайсăнарлăх Пулăмсем ПРТ Кеплер тĕллевчĕкĕ • Гравитацие линзăлани • Гравитаци хумĕсем • Инерциаллă пуçлав тытăмĕсем сĕтĕрĕнни Геодезилле йĕрсен девиацийĕ Пулăмсен горизончĕ Гравитацилле сингулярлăх Хура хăвăл • Шурă хăвăл Космологилле сингулярлăх Гравитомагнетизм Танлăхсем Эйнштейн танлăхĕсем • Космологилле константтă • Линилетнĕ ПРТ • Пост-Ньютонла формализм Теорие аталантарни Параметрланă пост-Ньютонла формализм • Калуцы — Клейн евĕр теорисем • Квантла гравитаци • Альтернативăлла теорисем Тупсăмсем Тĕллĕхлĕ тупсăмсем: Шварцшильд • Райсснер — Нордстрём • Керр • Керр — Ньюмен • Гёдель • Казнер • Фридман — Леметр — Робертсон — Уокер Çывхартавлă тупсăмсем: Пост-Ньютонла формализм • Пăрăнусен ковариантлă теорийĕ • Хисепсен релятивизмĕ Журналсем General Relativity and Gravitation • Classical and Quantum Gravity • Гравитаци тата космологи • Living Reviews in Relativity Паллă ăсчахсем Эйнштейн • Минковски • Шварцшильд • Леметр • Эддингтон • Фридман • Фок • Керр • Чандрасекар • Пенроуз Хокинг тата урăххисем…

Çавăн пекех «Физика порталĕ»

Кунҫул

1854-мĕш çулхи апрелĕн 29-мĕшĕнче Нанси хулинче (Лотаринги, Франци) çуралса ÿснĕ.

Ăславри çитĕнÿсем

• Топологие никĕслени.
• Дифференциаллă танлăхсен пахалавлăхла теорийĕ.
• Автоморфлă функцисен теорине майлаштарни.
• Тÿпери механикăн çĕнĕ тата шутсăр эффективлă меслечĕсем.
• Танлаштарулăх теорийĕн математикăлла никĕсĕсем, танлаштарулăх принципне физикăлла мĕнпур пулăмсем тĕлĕшпе анлăлалтни.
• Лобачевский геометрийĕн курăмлă моделĕ (вăл малтанхи хут Эудженио Бельтрами ĕçĕсенче тĕл пулать).

Вуламалли

• Александров П. С. Пуанкаре и топология // Успехи математических наук. — Математический институт имени В. А. Стеклова РАН, 1972. — Т. 27, № 1 (163). — С. 147—158.
• Вейль Г. Анри Пуанкаре // Математическое мышление. — М.: Наука, 1989. — С. 270—273. — ISBN 5-02-013910-6.
• Жюлиа, Гастон. Анри Пуанкаре, его жизнь и деятельность // Пуанкаре А. Избранные труды в трёх томах. — М.: Наука, 1972. — Т. 3. — С. 664—673.
• Искьердо, А. Т. П. Математика теряет форму. Пуанкаре. Топология // Наука. Величайшие теории. — М.: Де Агостини, 2015. — Вып. 43. — ISSN 2409-0069.
• Клайн М. Математика. Утрата определённости. — М.: Мир, 1984. — 446 с.
• Кобзарев И. Ю. Доклад А. Пуанкаре и теоретическая физика накануне создания теории относительности // Успехи физических наук. — *Физический институт имени П. Н. Лебедева РАН, 1974. — Т. 113, № 4. — С. 679—694.
• Колмогоров А. Н., Юшкевич А. П. (ред.). Математика XIX века, в трёх томах. — М.: Наука, 1978—1987.
• Колчинский И. Г., Корсунь А. А., Родригес М. Г. Астрономы: Биографический справочник.. — 2-е изд. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с.

Каҫӑсем

• Анри Пуанкаре на сайте Mac Tutor (акăлч.). Тĕрĕсленĕ 18 Утӑ уйӑхӗн 2010.
• Жюль-Анри Пуанкаре. — На сайте EqWorld. Тĕрĕсленĕ 18 Утӑ уйӑхӗн 2010.
• Шаблон:НФЭ
• Семейный фотоархив Пуанкаре (фр.). Тĕрĕсленĕ 22 Авӑн уйӑхӗн 2010.
• George Szpiro Mathematics: Poet of the infinite (акăлч.). Тĕрĕсленĕ 8 Ҫурла уйӑхӗн 2022.