Гравитаци хумĕ

Гравитаци хумĕ (нумайлă хисепре гравитаци хумĕсем) — гравитаци уйĕ улшăнни хум евĕр тавралăхра сапаланни. Куçакан массăсемпе пайăркаланать, анчах та çав массăсенчен уйрăлнă хыççăн вĕсенчен пăхăнманлăхлă пулса пурăнма пуçлать. Математика енчен пăхсан, çакă уçлăх-вăхăт метрики сулланипе çыхăннă тата ăна çав «уçлăх-вăхăт хумханăвĕ пек кăтартма пулать».

Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕ

$G_{\mu \nu }+\Lambda g_{\mu \nu }={8\pi G \over c^{4}}T_{\mu \nu }\,$

Гравитаци Математикăлла кăтартни Космологи Никĕсри принципсем Танлаштарулăхăн ятарлă теорийĕ • Уçлăх-вăхăт • Эквивалентлăх принципĕ • Тĕнчелле йĕр • Псевдо-Риманла нумайсăнарлăх Пулăмсем ПРТ Кеплер тĕллевчĕкĕ • Гравитацие линзăлани • Гравитаци хумĕсем • Инерциаллă пуçлав тытăмĕсем сĕтĕрĕнни Геодезилле йĕрсен девиацийĕ Пулăмсен горизончĕ Гравитацилле сингулярлăх Хура хăвăл • Шурă хăвăл Космологилле сингулярлăх Гравитомагнетизм Танлăхсем Эйнштейн танлăхĕсем • Космологилле константтă • Линилетнĕ ПРТ • Пост-Ньютонла формализм Теорие аталантарни Параметрланă пост-Ньютонла формализм • Калуцы — Клейн евĕр теорисем • Квантла гравитаци • Альтернативăлла теорисем Тупсăмсем Тĕллĕхлĕ тупсăмсем: Шварцшильд • Райсснер — Нордстрём • Керр • Керр — Ньюмен • Гёдель • Казнер • Фридман — Леметр — Робертсон — Уокер Çывхартавлă тупсăмсем: Пост-Ньютонла формализм • Пăрăнусен ковариантлă теорийĕ • Хисепсен релятивизмĕ Журналсем General Relativity and Gravitation • Classical and Quantum Gravity • Гравитаци тата космологи • Living Reviews in Relativity Паллă ăсчахсем Эйнштейн • Минковски • Шварцшильд • Леметр • Эддингтон • Фридман • Фок • Керр • Чандрасекар • Пенроуз Хокинг тата урăххисем…

Çавăн пекех «Физика порталĕ»

Икĕ нейтронла çăлтăр тытăмĕ уçлăх-вăхăт хумханăвне çуратни

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Гравитаци хумĕ (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Хăяккăн сăнанă тăрăх, гравитаци хумĕсем пуррине 1970-мĕш çулсенех кăтартса панă. Тÿрремĕн сăнани вара 2015-мĕш çулхи çентябрьте пулса иртнĕ (çав ĕçшĕн Нобель премине вара 2017-мĕш çулта панă).

Вуламалли

• Ландау Л. Д., Лифшиц Е. М. Теория поля. — Издание 7-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 512 с. — («Теоретическая физика», том II). — ISBN 5-02-014420-7. — Глава XIII
• Мизнер Ч., Торн К., Уилер Дж. Часть VIII. Гравитационные волны // Гравитация / ред.: В. Б. Брагинский, И. Д. Новиков; пер. с англ. А. Г. Полнарёв. — М.: Мир, 1977. — Т. 3. — С. 161—283.
• Рис М., Руффини Р., Уилер Дж. Чёрные дыры, гравитационные волны и космология. М.: Мир, 1977
• Гальцов Д. В., Грац Ю. В., Петухов В. И. Излучение гравитационных волн электродинамическими системами. — М.: Издательство Московского университета, 1984.
• Бичак И., Руденко В. Н. Гравитационные волны в ОТО и проблема их обнаружения. М.: Изд-во МГУ, 1987
• Руденко В. Н. Поиск гравитационных волн. Фрязино: Век 2, 2007

Ссылки

• Гравитационно-волновая астрономия: в ожидании первого зарегистрированного источника. Обзор в УФН.
• Статья о гравитационном излучении