Хура хăвăл
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Хура хăвăл (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Хура хăвăл, çавăн пекех Хура шăтăк —уçлăх-вăхăтăн çав тери вăйлă гравитаци туртăмĕллĕ пайĕ, унăн таврашĕнчен çутă хăвăртлăхĕпе куçакан объектсем те (çав шутра çутăн хăйĕн кванчĕсем те) уйрăлса каяймаççĕ.
Çак пайăн чиккисене пулăмсен горизончĕ, унăн хапин виçине гравитаци радиусĕ теççĕ. Сферăлла симметриллĕ хура хăвăл чухне çав виçе Шварцшильд радиусĕ ятпа паллă, вăл çак формулăпа палăрăнать:
- ,
кунта c — çутă хăвăртлăхĕ, M — хура хăвăл масси, G — гравитаци константти.
Хура хăвăлсем пирки пĕлӳн кун-çулĕ
тӳрлетПĕлӳ кун-çулĕнче виççĕ тапхăра палăртаççĕ:
Мичелăн «хура хăвăлĕ»
тӳрлетМичелл хыççăн, Шварцшильд патнелле
тӳрлетХура хăвăлсем валли Эйнштейн танлаштарăвесен тупсăмĕсем
тӳрлетШварцшильд шутлани
тӳрлетРайсснер — Нордстрём шутлани
тӳрлетКерр шутлани
тӳрлетКерр — Ньюмен шутлани
тӳрлет
Термодинамика тата хура хăвăлсем пăсланса пĕтни
тӳрлетХура хăвăла ӳкни
тӳрлетХĕлĕхсен теорин моделĕпе
тӳрлетХура хăвăлсем Çут Тĕнчере
тӳрлетÇавăн пекех пăхăр
тӳрлетАсăрхавсем
тӳрлетВуламалли
тӳрлет- А. М. Черепащук. Чёрные дыры во Вселенной. — Век 2, 2005. — (Наука сегодня). — 2500 экз. — ISBN 5-85099-149-2
- И. Д. Новиков, В. П. Фролов. Чёрные дыры во Вселенной // Успехи физических наук. — 2001. — Т. 131. — № 3. — С. 307—324.
Каçăсем
тӳрлетХура хăвăл Викиампарта? | |
Хура хăвăл Викихыпарта? |
- Чёрные дыры - что это. Описание. Фото. 2014 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.
- Чёрные дыры — статья в Физической энциклопедии
- У. Дж. Кауфман. Космические рубежи теории относительности (главы из книги)
- Scientific.ru - "Сколько ангелов может танцевать на булавочной головке?" - Термодинамика чёрных дыр
- habrahabr.ru - Падаем в чёрную дыру
- Чёрные дыры и структура пространства-времени Хуан Малдасена (Juan Maldacena), Институт высших исследований, Школа естественных наук, Принстон, Нью-Джерси, США
- Большой адронный коллайдер (БАК) и чёрные дыры 2012 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.
- Программа для визуализации полетов вокруг черной дыры 2010 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче архивланӑ.
- Научно-познавательный фильм о возникновении «Чёрных дыр» 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ. (видео)
- Анатолий Черепащук. "Новые формы материи во Вселенной. Оптические исследования рентгеновских двойных звездных систем, ч. 2" 2014 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ., цикл лекций «ACADEMIA» (видео)
- Южно-европейская Обсерватория — Исследование черной дыры в центре Млечного Пути 2013 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ. (видео)
- Сверхмассивные чёрные дыры - док. фильм BBC Horizon, посвящённый сверхмассивным чёрным дырам, находящимся в центре галактик 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ. (видео)
- Астрономы впервые увидели, как черная дыра разорвала звезду РИА Новости, 17 июня 2011