Хура хăвăл

Хура хăвăл, çавăн пекех Хура шăтăк —уçлăх-вăхăтăн çав тери вăйлă гравитаци туртăмĕллĕ пайĕ, унăн таврашĕнчен çутă хăвăртлăхĕпе куçакан объектсем те (çав шутра çутăн хăйĕн кванчĕсем те) уйрăлса каяймаççĕ.

Çак пайăн чиккисене пулăмсен горизончĕ, унăн хапин виçине гравитаци радиусĕ теççĕ. Сферăлла симметриллĕ хура хăвăл чухне çав виçе Шварцшильд радиусĕ ятпа паллă, вăл çак формулăпа палăрăнать:
- ,
кунта c — çутă хăвăртлăхĕ, M — хура хăвăл масси, G — гравитаци константти.
Хура хăвăлсем пирки пĕлӳн кун-çулĕ тӳрлет
Пĕлӳ кун-çулĕнче виççĕ тапхăра палăртаççĕ:
Мичелăн «хура хăвăлĕ» тӳрлет
Мичелл хыççăн, Шварцшильд патнелле тӳрлет
Хура хăвăлсем валли Эйнштейн танлаштарăвесен тупсăмĕсем тӳрлет
Шварцшильд шутлани тӳрлет
Райсснер — Нордстрём шутлани тӳрлет
Керр шутлани тӳрлет
Керр — Ньюмен шутлани тӳрлет
Термодинамика тата хура хăвăлсем пăсланса пĕтни тӳрлет
Хура хăвăла ӳкни тӳрлет
Хĕлĕхсен теорин моделĕпе тӳрлет
Хура хăвăлсем Çут Тĕнчере тӳрлет
Çавăн пекех пăхăр тӳрлет
Асăрхавсем тӳрлет
Вуламалли тӳрлет
- А. М. Черепащук. Чёрные дыры во Вселенной. — Век 2, 2005. — (Наука сегодня). — 2500 экз. — ISBN 5-85099-149-2
- И. Д. Новиков, В. П. Фролов. Чёрные дыры во Вселенной // Успехи физических наук. — 2001. — Т. 131. — № 3. — С. 307—324.
Каçăсем тӳрлет
Хура хăвăл Викиампарта? | |
Хура хăвăл Викихыпарта? |
- Чёрные дыры - что это. Описание. Фото. Архивленĕ 24 Утӑ уйӑхӗн 2014 çулта.
- Чёрные дыры — статья в Физической энциклопедии
- У. Дж. Кауфман. Космические рубежи теории относительности (главы из книги)
- Scientific.ru - "Сколько ангелов может танцевать на булавочной головке?" - Термодинамика чёрных дыр
- habrahabr.ru - Падаем в чёрную дыру
- Чёрные дыры и структура пространства-времени Хуан Малдасена (Juan Maldacena), Институт высших исследований, Школа естественных наук, Принстон, Нью-Джерси, США
- Большой адронный коллайдер (БАК) и чёрные дыры Архивленĕ 29 Ҫу уйӑхӗн 2012 çулта.
- Программа для визуализации полетов вокруг черной дыры Архивленĕ 16 Юпа уйӑхӗн 2010 çулта.
- Научно-познавательный фильм о возникновении «Чёрных дыр» Архивленĕ 6 Пуш уйӑхӗн 2016 çулта. (видео)
- Анатолий Черепащук. "Новые формы материи во Вселенной. Оптические исследования рентгеновских двойных звездных систем, ч. 2" Архивленĕ 15 Утӑ уйӑхӗн 2014 çулта., цикл лекций «ACADEMIA» (видео)
- Южно-европейская Обсерватория — Исследование черной дыры в центре Млечного Пути Архивленĕ 18 Кӑрлач уйӑхӗн 2013 çулта. (видео)
- Сверхмассивные чёрные дыры - док. фильм BBC Horizon, посвящённый сверхмассивным чёрным дырам, находящимся в центре галактик Архивленĕ 1 Раштав уйӑхӗн 2010 çулта. (видео)
- Астрономы впервые увидели, как черная дыра разорвала звезду РИА Новости, 17 июня 2011