Инерциаллă пуçлав тытăмĕсем сĕтĕрĕнни

Инерциаллă пуçлав тытăмĕсем сĕтĕрĕнни, е Ле́нзе — Ти́рринг эффекчĕ, — çаврăнакан пысăк массăллă ĕскерсем çывăхăнче сăнанакан тата танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕпе (ОТО) çыхăннă пулăм. Эффект хушăмла тата Кориолисăнни пек хăвăртланусем çуралнипе палăрать. Урăхла каласан, кун пек чухне гравитаци уйĕнчи тĕслĕхле ĕскер тĕлне хушăмла вăйсем тивеççĕ.

Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕ

$G_{\mu \nu }+\Lambda g_{\mu \nu }={8\pi G \over c^{4}}T_{\mu \nu }\,$

Гравитаци Математикăлла кăтартни Космологи Никĕсри принципсем Танлаштарулăхăн ятарлă теорийĕ • Уçлăх-вăхăт • Эквивалентлăх принципĕ • Тĕнчелле йĕр • Псевдо-Риманла нумайсăнарлăх Пулăмсем ПРТ Кеплер тĕллевчĕкĕ • Гравитацие линзăлани • Гравитаци хумĕсем • Инерциаллă пуçлав тытăмĕсем сĕтĕрĕнни Геодезилле йĕрсен девиацийĕ Пулăмсен горизончĕ Гравитацилле сингулярлăх Хура хăвăл • Шурă хăвăл Космологилле сингулярлăх Гравитомагнетизм Танлăхсем Эйнштейн танлăхĕсем • Космологилле константтă • Линилетнĕ ПРТ • Пост-Ньютонла формализм Теорие аталантарни Параметрланă пост-Ньютонла формализм • Калуцы — Клейн евĕр теорисем • Квантла гравитаци • Альтернативăлла теорисем Тупсăмсем Тĕллĕхлĕ тупсăмсем: Шварцшильд • Райсснер — Нордстрём • Керр • Керр — Ньюмен • Гёдель • Казнер • Фридман — Леметр — Робертсон — Уокер Çывхартавлă тупсăмсем: Пост-Ньютонла формализм • Пăрăнусен ковариантлă теорийĕ • Хисепсен релятивизмĕ Журналсем General Relativity and Gravitation • Classical and Quantum Gravity • Гравитаци тата космологи • Living Reviews in Relativity Паллă ăсчахсем Эйнштейн • Минковски • Шварцшильд • Леметр • Эддингтон • Фридман • Фок • Керр • Чандрасекар • Пенроуз Хокинг тата урăххисем…

Çавăн пекех «Физика порталĕ»

Ньютон механикинчи Кориолис хăвăртланăвĕ инерциаллă мар пуçлав тытăмĕн инерциаллă пуçлав тытĕмĕ тĕлешĕнчи ${\vec {\omega }}$  кĕтесле хăвăртлăхĕнчен тата тĕслехле ĕскерĕн инерциаллă мар пуçлав тытăмĕнчи линилле ${\vec {v}}$ хăвăртлăхĕнчен çеç килет тата вăл çакăнпа тан

${\vec {a}}=2{\vec {\omega }}\times {\vec {v}}.$

Лензе тата Тирринг 1918-мĕш çулта кăтартса панă тăрăх, ОТО эффекчĕсене шута илекен Кориолис хăвăртланăвĕн, $R$ радиуслă тата $M$ массăллă çаврăнакан ĕскертен $r$ инçĕшĕнче, $r/R\gg 1$ малсăлтав пулсан, хушăмла компонент пур:

${\vec {b}}=2{\vec {v}}\times {\vec {H}},$

кунта ${\vec {H}}={{2MGR^{2}} \over {5c^{2}r^{3}}}\left[{{\vec {\omega }}-3{{({\vec {\omega }}{\vec {r}}){\vec {r}}} \over {r^{2}}}}\right].$

Вуламалли

• Herbert Pfister. On the history of the so-called Lense-Thirring effect PhilSci Archive, 25 March 2006 (Герберт Пфистер. К истории так называемого эффекта Лензе — Тирринга.)