Механика (грек μηχανική — машина тăвас искусствă ) — физикăн материаллă объектсен механикăлла хусканăвне е хусканманлăхне тата вĕсен хушшинчи çыхăнусене тĕпчекен уйрăмĕ. Классикăлла механика тата квант механики пур . Чĕмсĕрлĕх йĕркипе, "механика" тенĕ чухне шăпах классикăлла механикăна ăшра тытаççĕ.

two by two chart of mechanics for size by speed
механикăн тĕсĕсене схемăласа кăтартни

Механика системи

тӳрлет

Механика тĕпчекен объектсене механикăлла система теççĕ.

Механика пайĕсем

тӳрлет

Шаблон:Классикăлла механика Шаблон:Татăлми тавралăхсен механики Шаблон:Квантла механика Шкулта вĕренекен механика пайĕсем: кинематика, статика, динамика, упрану саккунĕсем.

Кинематика

тӳрлет

Динамика

тӳрлет
 
Исаак Ньютон

Динамика Ньютон саккунĕсем çинче никĕсленсе тăрать.

  • Пур çавăн пек пуçлав системисем (вĕсене инерциаллă теççĕ), хăшĕсенче япаларăш пĕрпĕтĕммĕн куçнин хăвăртлăхĕ улшăнмасть, енчен те нимле ытти япалăршсен вăйăмĕ çук е ăна тивекен мĕнпур вăйсем пĕрне-пĕри компенсацилеççĕ.
 

Кунта:   — мĕн пур вăйсем,   — хăвăртлăх.

  • Инерциаллă пуçлав системисенче япаларашăн хăвăртланăвĕн пысăкăшĕ мĕнпур вăйсем хушăннин пысăкăшне масса çине пайланипе танлашать; хăвăртланăвăн тата хушăнcан пулнă пĕтĕмĕшле вăйăн тĕллемисем пĕр еннелле.
 

Кунта:   — хăвăртлану,   — масса.

  • Икĕ япаларăш пĕр-пĕрне витерекен вăйсем пĕр йĕр çинче выртаççĕ, тĕллемисем хире-хирĕçле тата пысăкăшĕсемпе пăр тан.
 
 

Кунта:   — пĕрремĕш япаларăшăн вăйĕ,   — иккĕмĕш япаларăшăн вăйĕ.

Тата пăхăр

тӳрлет

Каçăсем

тӳрлет

Шаблон:Физика