Максимов Степан Максимович
Максимов хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.Степан Максимович Максимов (юпа, 18 (30 çĕнĕ стильпе), 1892, Енĕш Нăрваш, Тăвай вулăсĕ, Çĕрпӳ уесĕ, Хусан кĕперни, халĕ Чăваш Республикин Тăвай районĕ — 1951, çурла, 26, Шупашкар, Чăваш АССР, РСФСР, СССР) — чаплă чăваш композиторĕ, чăваш халăх юррисене пухаканĕ, тĕпчекенĕ, мусăк организаторĕ тата педагогĕ, Шупашкарти мусăк техникумне йĕркелекенĕ тата пĕрремĕш директорĕ (халĕ Шупашкарти Ф. П. Павлов ячĕллĕ мусăк вĕрентĕшĕ), чăваш профессиллĕ мусăк культурин никĕсне хуракансенчен пĕрри.
| Степан Максимов | |
| Тулли ят | Степан Максимович Максимов |
|---|---|
| Çуралнă вырăн | Енĕш Нăрваш, Тăвай вулăсĕ, Çĕрпӳ уесĕ,Хусан кĕперни (халĕ Чăваш Республикин Тăвай районĕ), Раççей империйĕ |
| Вилнĕ вăхăт | 1951, çурла, 26 |
| Вилнĕ вырăн | Шупашкар, Чăваш АССР, РСФСР, СССР |
| Патшалăх |
 Раççей империйĕ  ССРП |
| Профессисем | XX ĕмерти совет чăваш композиторĕ, фольклорисчĕ, мусăк педагогĕ |
| Инструментсем | сĕрме купăс |
| Жанрсем | классика мусăкĕ |
Биографи
тӳрлетГУЛАГ витĕр тухнă. Степан Максимов ҫурално октябрӗн 18-мӗшӗнче кивӗ стильпе 1892 ҫулта Чӑваш АССРӗн Енӗш Нӑрваш, Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче, чухӑн хресчен кил-йышӗнче ҫуралнӑ.1907 ҫулта ялти икӗ класлӑ шкула пӗтернӗ хыҫҫӑн вӑл Чӗмпӗрти чӑваш учительсен шкулне вӗренме кӗрет.Ҫак ҫулсенчех унта Фёдор Павлов пултаруллӑ чӑваш композиторӗ тата драматургӗ, ҫывӑх тусӗ С. М. Максимоваваев, вӗреннӗ.1911 ҫулта, шкулсене пӗтернӗ хыҫҫӑн, И. Я. Яковлев — шкул директорӗ, чӑваш халӑхӗн паллӑ просветителӗ, вӗсене иккӗшне те ҫак шкултах музыка вӗрентекенӗсем хӑварать (. М. Максимов) тата юрлани (« Ф. П. Павловёв»).1914 ҫулта Хусанта С. М. Максимов экстерн пулса кӑпӑклантаракан учитель ятне илме экзамен тытать.1919-1921 ҫулсенче вӑл Чӗмпӗр уесӗнчи ял учителӗ пулса ӗҫлет, каярах Чӗмпӗрти губононра тӗрлӗ должноҫсенче ӗҫлет.1919 ҫулта вӑл ВКПП (б) ретне кӗрет.1925 ҫулта Ӗпхӳре Чӑваш АССРӗн тӗп хули, Шупашкар хулинче яланлӑх пурӑнни те ӗҫе куҫать.Пӗр ҫул хушшинче Чӑвашнаркомпросав аппаратра ӗҫлет, 1926 ҫултанпа вара Шупашкарти музыка шкулне ющегог заведующине ӗҫе куҫать.1929 ҫултанпа вӑл пуҫарнипе музыка шкулӗн базинче Шупашкарти музыка техникумӗ йӗркеленет, унӑн директорӗ пулса тӑрать.1930 ҫулта С. М. Максимов Мускаври патшалӑх консерваторийӗн композитор уйрӑмне вӗренме кӗрет ; вӑл Р. Глиэрӑпа Англи профессорӗсен класӗнче вӗреннӗ.1935 ҫулта, консерваториие пӗтернӗ хыҫҫӑн, С. М. Максимов тӑван Чӑваш Ене таврӑнать те музыка училищин директорӗнче вӑй хурать, пысӑк пултарулӑх хастарлӑхне кӑтартса.1937 ҫулхи раштавӑн 18-мӗшӗнче ӑна арестленӗ, буржуалла национализмра айӑпланӑ («" Наци политики облаҫӗнче Совет влаҫӗ ирттерекен мероприятисене хирӗҫ кӗрешӗве ирттернӗ ").1937 ҫулхи раштавӑн 30-мӗшӗнче Чӑваш АССРӗн НКВД спецтройкин приговорӗпе РСФСР УК 5810 статйипе 10 ҫуллӑха тӳрлетӳллӗ лагерейсене («" ИТЛ срокне 10 ҫуллӑха хупмалла, срока шутласан 18.12.1937.") айӑпланӑ.1947 ҫулхи чӳкӗн 18-мӗшӗнче ирӗке тухнӑ та Шупашкар хулине таврӑннӑ.1948 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх филармонииигинче симфони оркестрӗн альтисчӗ пулса ӗҫленӗ.1951 ҫулхи августӑн 26-мӗшӗнче С. М. Максимов вӑхӑтсӑр вилнӗ.955 ҫулхи авӑнӑн 21-мӗшӗнче, ӑна Чӑваш АССРӗн искусствӑсен тава тивӗҫлӗ деятелӗ ятне панӑ.Шупашкарти мемориал масарӗ ҫинче пытарнӑ.
Асăнмалăх
тӳрлет- Шупашкарти 1№ С. М. Максимов ячĕллĕ мусăк вĕрентĕшĕ [1].
С.М.Максимова асăнса ят панă урамсем:
- Максимов урамĕ, Мускав районĕ, Шупашкар[2][3]
- Енĕш-Нăрвашри Максимов урамĕ[4].
Хисеп
тӳрлетЧăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ (1934)
Çемье
тӳрлет- Арăмĕ[5] — Максимова Капитолина Никитична (7.11.1893 — 16.5.1979), хĕр чухне - Эсливанова; Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ, кайран çавăнтах ĕçленĕ, юрăç[6].
Ҫӑлкуҫри текст(выр.)Венчете тăни 1913-мĕш çулхи майăн 26-мĕшĕнче Чĕмпĕрти чăваш шкулĕн çумĕнчи Сăваплă Хакăл Апостолсем çине Аннин чиркĕвĕнче пулса иртнĕ.
- Аслă хĕрĕ — Максимова Галина Степановна (10.02.1914 — 31.03.2004), чăвашсен чи малтанхи профессиллĕ пианисчĕсенчен пĕри, В. Фейгинăн арăмĕ[8].
- Хĕрĕ — Максимова Вера Степановна
- Хĕрĕ — Максимова Нина Степановна
- Хĕрĕ — Максимова Зоя Степановна[9].
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ Историческая справка // Чебоксарская детская музыкальная школа №1 им. С. М. Максимова
- ^ Улица Максимова // Администрация Московского района города Чебоксары
- ^ Город Чебоксары. Улица Композитора Максимова // «КЛАДР — Классификатор адресов России»
- ^ Село Яншихово-Норваши. Улица Максимова // «КЛАДР — Классификатор адресов России»
- ^ Каярахпа уйрăлнă.
- ^ Илюхин Ю. А. Эсливанова Капитолина Никитична // Электронная Чувашская энциклопедия
- ^ Фёдоров Н. Неизвестное об известном// Цивильский вестник. — 2002. — № 100 (9284) (29 октября).
- ^ Илюхин Ю. А. Максимова Галина Степановна // Электронная Чувашская энциклопедия
- ^ Сдержанный и чуткий аккомпаниатор // Министерство культуры, по делам национальностей и архивного дела Чувашской Республики, 21 апреля 2004 года
Каçăсем
тӳрлет- Кондратьев М. Г. Максимов Степан Максимович // Электронная Чувашская энциклопедия
- Максимов Степан Максимович // Администрация Янтиковского района Чувашской Республики
- Максимов Степан Максимович 2016 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ. // Государственный архив современной истории Чувашской Республики
- Максимов Степан Максимович // Большая биографическая энциклопедия
Вуламалли
тӳрлет- Кондратьев М. Г. Степан Максимов: Время. Творчество. Масштаб личности. — Чебоксары: Фонд историко-культурологических исследований им. К. В. Иванова, 2002. — 334 с., ил., нот. — ISBN 5-87677-062-0