Ыраш
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Ыраш (пĕлтерĕшсем) пăхăр.Акакан ыраш, е культурăлла ыраш (çавăн пекех кĕскен ыраш теме те пултаараççĕ, лат. Secále cereále) — çӳçен йышшисем (Poaceae) ямахатри (йышри) ÿсентăрансен «ыраш» (Secále) кăкри (ретри) уйрăм тĕс.
 |
Çак статьяна е уйрăма çĕнĕрен çырмалла, чăваш чĕлхин йĕркисене пăхăнмалла, ытти кăлтăксенчен те хăтăлмалла. Статьяна тата унăн уйрăмне статьясене çырмалли йĕркепе хатĕрлемелле, ăнланманлăха пĕтермелле.
|
| Ыраш | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ыраш уйĕ | ||||||||||||||
| Ăслăх классификацийĕ | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Латинла çырни | ||||||||||||||
| Secale cereale Шаблон:Ботаниксем |
Ыраш акмалли (лат. Secale cereale) — злак, чылай çĕршывсенче ӳстереççĕ, тискеррĕн çитĕнмест. Унран хура çăкăр тăваççĕ.
Ботаника енчен çырни
тӳрлетМорфологи уйрăмлăхĕсем
тӳрлетЯл хуçалăхĕнче тырпул пухса илни
тӳрлетЫраша çитĕнтерсе пухас енĕпе малта Польша, Раççей тата Германи ял хуçалăхĕсем..
| Çĕршыв | 1985 | 1995 | 2005 |
|---|---|---|---|
| Польша | 7 600 | 6 288 | 3 359 |
| Раççей | 0 | 4 098 | 2 932 |
| Германи | 4 326 | 4 521 | 2 812 |
| Украина | 0 | 1 208 | 1 300 |
| Белоруси | 0 | 2 143 | 1 250 |
| Китай | 1 283 | 1 200 | 748 |
| Канада | 569 | 310 | 367 |
| Турци | 360 | 240 | 260 |
| Чехи | 0 | 262 | 193 |
| АПШ | 518 | 256 | 191 |
Сорчĕсем
тӳрлетРаççейре 49 яхăн тĕслĕ хĕл каç ырашĕсене акма ирĕк панă.
| Сорчĕ | Пиçеллĕх | Сивĕрен хăраманни | Шăрăха тӳсесси | Акмалли регионсем |
|---|---|---|---|---|
| Восход 2 | Вăтам пиçеллĕ | Лайăх | Начар | Тĕп тата Атăл-Вяткă |
| Вятка 2 | Вăтам кай пиçеллĕ | Лайăх | Вăтам | Çурçĕр, Çурçĕр-анăç, Атăл-Вяткă |
| Сарă ту 5 | Вăтам пиçеллĕ | Лайăх | Вăйлă | Тĕп Хуратăпраллă, Вăтам Атăлçи, Анат Атăлçи, Урал, Анăç-çĕпĕр |
Вуламалли
тӳрлет- Куданова З.М. Определитель высших растений Чувашской АССР. — Чуваш. кн.изд-во.
Çавăн пекех
тӳрлетЯсмăк, Пăрçа, Шалçа пăрçи, Нимĕç пăрçи, Тулă, Сĕлĕ, Кукурусă, Рапсă, Вир, Хура тулă, Рис, Урпа.