Туркменистан
Туркменистан[3], Тӳркменистан (официаллă Туркмениста́н, туркм. Türkmenistan ) — Вăтам Азири патшалăх[4][5].
| Türkmenistan Туркменистан | |||||
| |||||
| |||||
| Патшалăх чĕлхисем | Туркмен чĕлхи | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тĕп хула | Ашхабад | ||||
| Чи пысăк хула | Ашхабад | ||||
| Президент | Сердар Бердымухамедов | ||||
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
51 вырăнта 491 200 [1] км2 | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе(2009) - Йышлăхĕ |
115 вырăнта 4,884,887 [2] 10/км² | ||||
| Валюта ячĕ | Манат (TMT, код 934) | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +5 пуçласа +5 таран | ||||
| Патшалăх гимнĕ | «Garaşsyz, bitarap, Türkmenistanyň döwlet gimni» | ||||
| Тетел доменĕ | .tm | ||||
| Тел. префиксĕ | +993 | ||||
Тавралăхĕ Тӳрлет
Афганистанпа Иранпа кăнтăр енче, Казахстанпа и Узбекистанпа çурçĕр енчен чикĕ тытать. Хĕвелтухăç енчен Каçпи тинĕсĕ вырнаçнă.
Кун-çулĕ Тӳрлет
Туркменистан- президентлă респрублика. Президент суйлавĕ 5 çулта пĕрре иртет.[6]2006-мĕш çулхи раштавăн 21-мĕшĕччен Туркменистанăн Сапармурат Ниязов Туркменистанăн пĕрремĕш президенчĕ пулнă. Хальхи вăхăтра туркменсен президенчĕ - Гурбангулы Бердымухаммедов.
Меджлис - пилĕк çулта пĕрре суйланать, унта 125 пайташ.
Административла пайлану Тӳрлет
- Ашхабад хули;
- Ахал велаячĕ. Тĕп хули — Аннау [7]
- Балкан велаячĕ. Тĕп хули — Балканабад (Небит-Даг).
- Дашогуз велаячĕ. Тĕп хули — Дашогуз (Ташауз).
- Лебап велаячĕ. Тĕп хули — Туркменабад (Чарджоу).
- Мары велаячĕ. Тĕп хули — Мары.
Экономика Тӳрлет
2009-мĕш çулта Туркменистан ВВП 16,24 млрд долл. çитнĕ. Çав шутра промăçлăх 34 %, ял хуçалăхĕ — 10 %, сервис — 56 %.
Халăх йышĕ Тӳрлет
Туркменистан халăх шучĕ питĕ хăвăрт ӳсет. Республикăра çыравпа 1979-мĕш çулта 2759 пин çын, 1989-мĕш çулта - 3534 пин, 1995-мĕш çулта - 4481 пин çын пурăннă. Юлашки çыру хыççăн та чалăх йышĕ ӳсет. 2001-мĕш çулхи çу уйăхĕн 1 тĕлне халăх йышĕ 5410 пине çитет.
Туркменсемсĕр пуçне Туркменистанра узбексем, вырăссем, казахсем, тутарсем тата ытти халăх çыннисем пурăнаççĕ.
Хĕçпăшаллă вăйсем Тӳрлет
Нейтраллă патшалăх пулнă май хĕçпăшаллă вăсем сахал.
Вуламалли Тӳрлет
Асăрхавсем Тӳрлет
- ^ ИДЦ «Туркменистан»
- ^ CIA World Factbook
- ^ «Атлас Мира» — М: ПКО «Картография» ISBN 5-85120-243-2
- ^ «Туркменистан — Золотой век»
- ^ Туркменистан. Государственное устройство. Правовая система. Гражданское право. Уголовное право. Судебная система
- ^ Законодательство — «Туркменистан: золотой век»
- ^ Академия наук Туркменистана/Академия наук Туркменистана
Каçăсем Тӳрлет
- Новостной сайт «Туркменистан. Золотой Век»
- Права человека в Туркменистане Архивленĕ 21 Раштав уйӑхӗн 2010 çулта.
- «Хроника Туркменистана». Издание Туркменской Инициативы по Правам Человека Архивленĕ 10 Раштав уйӑхӗн 2010 çулта.
- Интернет-газета Туркменистан.ру
- Рекламный Вестник Туркменистана Архивленĕ 2 Нарӑс уйӑхӗн 2011 çулта.
- Виза в Туркменистан Архивленĕ 5 Пуш уйӑхӗн 2011 çулта.
- ИП «ТУРКМЕНинформ»
- Кабинет Министров Республики Туркменистан (с ноября 2002)
- КАЗАХИ ТУРКМЕНИСТАНА ПРОТЕСТУЮТ ПРОТИВ ЗАКРЫТИЯ ШКОЛ Архивленĕ 8 Раштав уйӑхӗн 2012 çулта.