Каспи тинĕсĕ
Каспи тинĕсĕ — Çĕр çинчи чи пысăк кӳлĕ, Европа Азипе çыхăннă çĕртре вырнаçнă.
| Каçпи тинĕсĕ лезг. Кас гьуьл авар. Хазар ралъад азерб. Xəzər dənizi дарг. Каспила урхьу казах. Каспий теңізі перс. دریای خزر/ دریای مازندران туркм. Hazar deňzi | |
| Координаты: неизвестный формат аргумента | |
 | |
| Азербайджанта çырана хум çапать | |
| Патшалăхсем |  Раççей Федерацийĕ Казахстан Иран Азербайджан |
| Регионсем | Аçтăрхан облаçĕ, Дагестан, Атырау облаçĕ |
| Тинĕс шайĕнчи çӳллĕшĕ | −28 м |
| Калăпăш | 78 200 км |
| Калăпăш | 78 200 км³ |
| Çыран хĕрри тăршшĕ | 7000 км |
| Чи пысăк тарăнăш | 1025 м |
| Вăтам тарăнăш | 208 м |
| Минераллĕн тĕсĕ | сахал тăварлă |
| Тăварлăх | до 13 ‰ |
| Шыв пухăмĕн лаптăкĕ | 3 626 000 км² |
Каспи тинĕсĕ позици картти халлĕхе çук. | |
Çывăх тата Ватам Тухăç позици картти халлĕхе çук. | |
Географи
тӳрлетКаспи тинĕсĕ S латин сас палли пек курăнать, тăршшĕ çурçĕртен кăнтăра - 1200 çухрăма яхăн, анăçран тухăçа - 195-435 çухрăм, вăтам вăрăммăшĕ — 310-320 çухрăм.Лаптăкĕ яхăн 400 пин çм2. Каспи тинĕсĕ физика-географи енĕпе виççĕне пайланать - Çурçĕр Каспи, Вăтам Каспи тата Кăнтăр Каспи. Килĕштернĕ чикĕ Çурçĕр тата Вăтам Касписем Чечен утравĕ - Тюб-Караган сăмсахĕ йĕррипе пырать, Вăтам тата Кăнтăр Касписемпе - Пурăну (Жилой) утравĕ - Ган-Гулу сăмсахĕ йĕррипе пулать. Лаптăк шучĕсем:
- Çурçĕр Каспи — 25 %
- Вăтам Каспи — 36 %
- Кăнтăр Каспи — 39 %.
Каспи тинĕсĕнчен шыв ыхса тухмасть, шывĕ тăварлă, 0,05 ‰ Атăл юхса кĕнĕ çĕртре, 11—13 ‰ кăнтăр-тухăçĕнче. Шыв шайĕ часах улшăнать, халĕ - 28 м аялтарах Тĕнче океанĕн шайĕнчен. Тинĕс шывĕн лаптăкĕ - 371 000 çм² майлă, чи тарăннни - 1025 м.
Этимологи
тӳрлетЯчĕ хуртан пулса кайма пултарать - хур тинĕсĕ. Каспи тинĕсĕ хăйĕн ятне çавсенчен илсе юлнă. Каспи тинĕсĕн хăйĕн пурнăçĕнче 70 ят пулнă - Гиркан тинĕсĕ, Хвалын тинĕсĕ, Хазар тинĕсĕ, Абескун тинĕсĕ, Сарай тинĕсĕ, Дербент тинĕсĕ, Сихай тинĕсĕ тата ытти йăхсен-халăхсен ячĕллĕ.
X - XIII ĕмĕрсенче Пăлхар тинĕсĕ ячĕ пулнă.