Хисепсен ячĕсем

Хисепсен ячĕсем — математикăра, ытти ăславсенче, çавăн пекех кулленхи пурнăçра та усă куракан хисепсен ячĕсем. Ун пек ятсенчен чылайăшĕ хутлă-тытăмлă ăнлавсем (сăмах майлашăвĕсем) пулса тăраççĕ. Кунта, ку статьяра, хăйне уйрăм сăмахлă (хутлă-тытăмлă мар) ятсемлĕ хисепсене тата, çавăн пекех, стандартлă мар ятсемлĕ хисепсене асăнса тухнă. Асăнакан хăшпĕр хисепсене хальхи орфографи халлĕхе уйрăм çырма та ирĕк парать.

Ноль тата натураллă хисепсем

Вуннăчченхи (10) хисепсем

• 0 — ноль
• 1 — пĕрре
• 2 — иккĕ
• 3 — виççĕ
• 4 — тваттă
• 5 — пиллĕк
• 6 — улттă
• 7 — çиччĕ
• 8 — саккăр
• 9 — тăххăр
• 10 — вуннă

10 тата 1000 хушшинчи хисепсем

• 11 — вунпĕр
• 12 — вуниккĕ
• 13 — вунвиççĕ
• 14 — вунтваттă
• 15 — вунпиллĕк
• 16 — вунулттă
• 17 — вунçиччĕ
• 18 — вунсаккăр
• 19 — вунтăххăр
• 20 — çирĕм
• 30 — вăтăр
• 40 — хĕрĕх
• 50 — аллă
• 60 — утмăл
• 70 — çитмĕл
• 80 — тăхăрвуннă
• 100 — çĕр
• 200 — икçĕр
• 300 — виççĕр
• 400 — тватçĕр
• 500 — пилĕкçĕр
• 600 — ултçĕр
• 700 — çичçĕр
• 800 — сакăрçĕр
• 900 — тăхăрçĕр

Пинрен (1000) пысăкрах хисепсем

• 1 000 — пин
• 1 728 — доцанд
• 10 000 — Тĕмен (хисеп), мириада, ревава́ (авалхи еврейле)
• 100 000 — легион, лакх (Индирен)
• 1 000 000 — миллион, мĕльюн, леодр (ĕлĕххи Русь)
• 10 000 000 — вран (ĕлĕххи Русь), крор (Индирен)
• 100 000 000 — Колода (ĕлĕххи Русь)
• 1 000 000 000 — миллиард (вăрăм шкала), аравб (Индирен)
• 10¹² — триллион (кĕске шкала), биллион (вăрăм шкала), легион (ĕлĕххи Русь)
• 10¹⁵ — квадриллио н (кĕске шкала), биллиард (вăрăм шкала)
• 10²⁴ — септиллион (кĕске шкала), квадриллион (вăрăм шкала), леодр (ĕлĕххи Русь)
• 10¹⁹ тата 10³¹⁷ хушшинчи кирек мĕнле хисеп — Скьюз хисепĕ
• 10⁴⁸ — квиндециллион (кĕске шкала), октиллион (вăрăм шкала), вран (е ворон) (ĕлĕххи Русь)
• 10⁴⁹ — 10 квиндециллион (кĕске шкала), 10 октиллион (вăрăм шкала), колода (ĕлĕххи Русь)
• 10¹⁰⁰ — Гугол
• 10¹⁴⁰ — Асанкхейя
• 10¹⁰¹⁰⁰ — Гуголплекс

Ваклă хисепсем

• 1/2 (0,5) — Çурă
• 1/4 (0,25) — Чĕрĕк

Иррационаллă хисепсем

• Эйлер — Маскерони константи ($\gamma \approx 0{,}577\dots$)
• Апери константи ($\zeta (3)\approx 1{,}20\dots$)
• ылттăн касăлу ($\varphi ={\frac {{\sqrt {5}}+1}{2}}\approx 1{,}618\dots$)
• Эйлер хисепĕ, е ($\approx 2{,}718\dots$)
• Пи (хисеп), π, ($\approx 3{,}14\dots$)

Чăн мар хисепсем

• ${\sqrt {-1}}$ — сăнарлă пĕрчĕ ("ытарлă пĕрчĕ"), i, j