Хирбю Григорий Яковлевич

Григорий Яковлевич Хирпю (1911 çул, Чикмеçын ялĕ (1964-мĕш çултан Аксарин ялне кĕрет), Кĕчкей вулăсĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕперни (халĕ Чăваш Республикин Сĕнтĕрвăрри районĕ), Раççей империйĕ — 1983 çулхи çурлан 17-мĕшĕ, Шупашкар, Чăваш АССР, РСФСР, СССР) — чаплă чăваш композиторĕ, РСФСР халăх артисчĕ.

Григорий Хирпю
Çуралнă чухнехи ят	Григорий Яковлевич Хирбиков
Çуралнă вăхăт	1911
Çуралнă вырăн	Чикмеçын ялĕ, Кĕчкей вулăсĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕперни, Раççей империйĕ
Вилнĕ вырăн	Шупашкар, Чăваш АССР, СССР
Патшалăх	РФ ССРП
Профессисем	композитор, мусăк педагогĕ
Инструментсем	фортепиано
Жанрсем	классика мусăкĕ
Парнесем	Чăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ (1945) К. В. Иванов ячĕллĕ Чăваш АССР патшалăх парни (1969)

Биографи

Григорий Яковлевич 1911 çулта Хусана кĕпернине кĕнĕ Шупашкар уесĕн (халĕ Чăваш Республикин Сĕнтĕрвăрри районĕ) Чикмеçын ялĕнче çуралнă.

Консерваторире пĕлӳ илнĕ хыççăн Г. Хирпю Шупашкара таврăнса Чăвашрадио вокал ансамбльне ертсе пынă.

Григорий Хирбю 1983 çулхи çурлан 17-мĕшĕнчен çут тĕнчерен уйрăлса кайнă.

Пултарулăх ĕçĕсем

1951 çултанпа кĕвĕ хайланипе çеç пурăннă. Г. Я. Хирбю ĕçĕсем жанрĕпе те, ăшĕпе те халăх чунĕн ăшшине, кĕввине уйрăлса тăраççĕ.

Композитор хăйĕн ĕç-хĕлĕнче 700 ытла юрă-хор хайлавне çырнă.

Халăх кăмăлĕнчи юрăсем

«Ăмăртуллă çар», «Эпĕр вăйлă», «Çĕршыв илемĕ», «Атăл», «Туслăх маршĕ», «Пирĕн туслăх ĕмĕре», «Çунатлă ĕмĕр», «Колхоз такмакĕсем», «Ĕç геройĕсен юрри», «Çамрăклăх», «Пирĕн юрă янратăр ялан», «Укăл­ча умĕнче», «Çĕмĕрт», «Пĕр саншăн çеç», «Шупашкар каçĕсем».

Чыслани

• Чăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ (1945)
• РСФСР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ (1968)
• РСФСР халăх артисчĕ (1974)
• К. В. Иванов ячĕллĕ Чăваш АССР патшалăх парни (1969)
• Чăваш АССР Ĕç Мухтавĕпе Паттăрлăх Хисеп Кенекине кĕртнĕ

Асăнмалăх

• Хирбю архивĕ, Чăваш Республикин патшалăх фодчĕ, Шупашкар.
• Хирбю урамĕ, Шупашкар.
• Асăну хăми, Шупрашкар.

Вуламалли

1. Илюхин Ю. А. Григорий Хирбю / Ю. А. Илюхин. — Чебоксары, 1985.
2. Композитор Григорий Хирбю и его время 2020 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ. 2020 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ. : исслед., воспоминания и материалы / Чуваш. гос. ин-т культуры и иск-в, Чуваш. гос. ин-т гуманит. наук ; [науч. ред. и предисл. М. Г. Кондратьева]. – Чебоксары : ЧГИГН, 2003. – 112 с. : портр., ноты.
3. Бушуева, Л. И. Ю. А. Илюхин // Бушуева, Л. И. Чăваш Енĕн композиторĕсем / Л. И. Бушуева. - Шупашкар, 2014.
4. Бушуева, Л. И. Хирбю (Хирбиков) Григорий Яковлевич / Л. И. Бушуева // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 391-392.

Каçăсем

• Государственный архив современной истории Чувашской Республики 2020 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнче архивланӑ.
• Знаменательные и памятные даты Чувашии
• Культурное наследие Чувашии → Хирбю Григорий Яковлевич
• Халăх композиторĕ(ĕçлемен каçă)
• Чăваш энциклопедийĕ
• Патшалӑх истори архивӗ Хирпӳ куравне хатӗрленӗ
• Юные музыканты посетили выставку, посвящённую 105-летию композитора Григория Хирбю