Увăс-Нур

(Убсу-Нур ҫинчен куҫарнӑ)

Увӑс Нур (монг. Увс нуур, тыв. Успа-Холь, выр. Убсу-Нур) — Монголи тата Раҫҫей территоринчи тӑварлӑ кӳлӗ, «Аслӑ кӳлӗссен» айлӑмӗнчи чи палли. 2003 ҫулта ӑна ЮНЕСКОн пӗтӗм тӗнчери ӗткерӗн ят-йышне кӗртнӗ.

Увӑс Нур
монг. Увс нуур
Координаты: неизвестный формат аргумента
В функцию {{#coordinates:}} были переданы некорректные аргументы
ПатшалăхсемМонголи Монголи
Раççей Федерацийĕ Раççей Федерацийĕ
РПШРОшибка Lua в package.lua на строке 80: module 'Module:Wikidata/link' not found.
Тинĕс шайĕнчи çӳллĕшĕ753 м
Калăпăш35,7 км
Калăпăш35,7 км³
Чи пысăк тарăнăш20 м
Вăтам тарăнăш10,1 м
Минераллĕн тĕсĕтăварлă
Тăварлăх18,5 - 19,7
Увăс-Нур (Монголи)<div class="ts-ПозКарта-метка" style="
 left:-264.04833836858%;
top:Ошибка выражения: неожидаемый оператор <%">
Точка
Увӑс Нур
/ позици картти халлĕхе çук.
Увӑс Нур кӳлли

Кӳлӗ лаптӑкӗ — 3350 км2. Тинӗс шайӗнчен 743 метр ҫӳллӗшӗнче вырнаҫнӑ. Кӳлӗ тӑварлӑ. Тӑварлӑхӗ малтан ку вырӑнта питӗ пысӑк тинӗс сарӑлса выртнӑ вӑхӑтӑ пӗлтерет. Вӑл тинӗс кунта темиҫе пин ҫул каялла сарплса выртнӑ, лаптӑкӗ вара унӑн темиҫе хут пысӑкрах пулнӑ.

Тес-Хем (Тэс), Нарийн-Гол, Хурмасын-Гол, Хархира-Гол, Боршо-Гол, Таргалы юханшывсем юхса кӗреҫҫӗ.

Кӳлӗ Тӗп Азипе Ҫӗпӗр геоклимат чиккинче вырнаҫнӑ. Сывлӑш температури ҫулталӑк хушшинче −Nbsp;°C (хӗлле) пуҫласа Nbsp;°C (ҫулла) таран улшӑнма пултарать.

Ку кӳлӗре чӗрчунсен тӗнчи те питӗ пысӑк: 173 тӗслӗ вӗҫен кайӑк, 41 тӗслӗ тискер кайӑк пурӑнать. Вӗсен шучӗнче сайра тӗл пулаканнисем те пур: ирбис, аргали, ҫӗпӗр ту качаки.

Ҫыран хӗррисенче темиҫе пин ҫул каяллах ҫынсем пурӑннӑ. Хунсем, тӗрӗксем тата кӑркӑссем хӑйсем хыҫҫӑн кунта темиҫе улӑп тӑпри, рунӑллӑ ҫырусем, петроглифсем хӑварнӑ.