Салават районĕ

Салават районĕ (пушк. Салауат районы, выр. Салаватский район Башкортостана) — Пушкăрт Республикин çурçĕр-тухăçĕнчи районĕ.

Салават районĕ Салават район
Герб Ялав
Патшалăх	РФ
Статус	муниципаллă район
Кĕрет	Пушкăртстан
Администраци центрĕ	Çтерлĕ хула
Йĕркеленĕ вăхăт	1935
Район администрацин пуçлăхĕ	Кильдияров Владислав Рамилович
Район пуçлăхĕ/Район депутачĕсен Пухавĕн председателĕ	Абдрашитов Ринат Хатмуллович
Официаллă чĕлхе	вырăс
Пурăнан халăх	24422 (34-мĕш вырăн
Наци йышĕ	пушкăртсем, тутарсем, вырăссем
Конфесси йышĕ	православсем, мăсăльмансем
Лаптăк	2182,22 çм² (25-мĕш вырăн)
Вăхăт тăрăхĕ	MSK+2 (UTC+5)
Телефон кочĕ	+7 3473
Сайчĕ

Тавралăхĕ

Кăнтăрта Челепи облаçĕпе чикĕленет. Района 1935 çулта никĕсленĕ. Лаптăкĕ 2182 тв. çм. Район тĕпĕ — Малояз сали, Ӗпхӳне çитме 83 çухрăм.

Халăхĕ

1995 çулта 27.3 пин çын пурăнать. Халăх-çын тăвăрлăхĕ 1 тв. çм 12 çын пурăнать, ялсенче — 11 çын/тв.çм. Районта 62 ял-поселок. Пушкăртсем, тутарсем, вырăссем чылаййăн пурăнаççĕ.

Çутçанталăкĕ

Çĕрĕсен нумай пайĕ Юрюзань тата Ай шыв уйрăлăвĕнче вырнаçнă. Кăнтăр-тухăç енче Уралăн анăç айăккинчи ту мал çурăмĕсем (Сулей, Башташ) пуçланаççĕ. Кăнтăр-анăçра Хура ту çурăмĕ тапранса каять, çурçĕр-анăçра — Ӗпхӳ плато. Çӳллĕшĕ 370 м. Çутçанталăк палăкĕсем — Янгантау, Куселяр сероводород çăлкуçĕ, Кургазак çăлкуçĕ, Лаклин пещера. Боксит (Çĕнĕ, Айск), известняк (Мурсалимкин, Чебаркуль, Язги-Юрт), цемент тăмĕ (Çырла), хăйăр-отощитель (Лагеров), хайăр-грави хутăшĕ (Ялан-Куль), агрономи тăпри (Мещегар, Покров) çĕр айĕнчи упранăвĕсем. Торф шурлăхĕсен (Мещегар, Ак-Шишми, Лагеров тата ыттисем те) пĕтĕм çĕр лаптăкĕ 600 га.

Климат

Районта вăтам-сулхăн çанталăк, нӳрĕклĕ. Хура çĕрсем, кăштах тăварлă, хура-тĕксĕм тата хура çĕр евĕрлĕ вăрман начарланнă тăпрасем. Вăрмансен лаптăкĕ — 63,9 пинĕ га (31,6 % районăн çĕрĕсем). Йăвăçлăх пĕтĕм пурлăхĕ — 9 млн. м³ яхăн (çав шутра хурăнсем — 4,5, осины — 1,8, хыр — 1,1, çăка — 0,8 млн. м³). Ялхуçалăх ĕçĕсен шутĕнче 107,9 пинĕ га çĕр, вăл шутра сухаласа хуни — 66,9 пинĕ, улăх-çырансем — 26,6 пинĕ, утă çулмалли — 14,3 пинĕ га.

Çутĕç, этеплĕх

Районта 49 анлăпĕлӳ шкулĕсем, çав шутра 18 вăтам шкулсем; кĕвĕ шкулĕ, Малоязри професси училищи, 25 вулавăш, 48 этеплĕх керменĕ, районăн тĕп тата 4 ял пульницисем, Янгантау курорчĕ пур.

Вырăсла «На земле Салавата», пушкăртла «Юрюзань» хаçатсем пичетленсе тухаççĕ.

Ялсемпе посёлекĕсем

Хула евĕр посёлоксем:

• Мурсалимкино (2,4 пин çын)
• Первомайский (0,5 пин çын).

Пысăк саласем:

• Малояз (3,8 пин çын)
• Аркаулово (1,3 пин çын)
• Лаклы (1,2 пин çын).