Пирит
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Пирит (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Ан пăтраштарăр Перит.
Пири́т (грек πυρίτης λίθος, тӳррĕн «çулăм çапса кăларакан чул»), кӳкĕртлĕ колчедан, тимĕр колчедан — минерал, тимĕр дисульфичĕ, химилле çырнипе: FeS2 (46,6 % Fe, 53,4 % S). Тăтăшах Со, Ni, As, Cu, Au, Se тата ур. хутăшĕсем те пур.
Пирит | |
---|---|
Формула | Шаблон:Химири формула |
Сингони | Кублă, пентагондодекаэдр |
Тĕс | çутă латунь-сарăрахран ылтăн-сарăрах (анчах катăлсан) |
Йĕр тĕсĕ | симĕсрех-хурарах |
Янкăрлăх | янкăр мар |
Хытăлăх | 6—6,5 |
Çыпăçтарулăх | ытлах мар |
Катăлни | тикĕс мар |
Тачăлăх | 4,95—5,10 г/см³ |
Çутçанталăкра сарăлни
тӳрлетФотоӳкерчĕксем
тӳрлет-
Аммонит раковининчи пирит
-
Пирит кристаллĕсем
-
Аризона штатĕнче тупса кăларнă «Пиритлĕ доллар», диаметрĕ - 10 см
-
Тăпрари пирит кубикĕсем
-
Кристалланнă кластер
-
Пиритпе ылмаштарнă аммонит раковини
-
Пиритпе пирротин çыланса ларни
Литература
тӳрлет- Cornelius S. Hurlbut, Cornelis Klein (1985). Manual of Mineralogy, 20th ed., John Wiley & Sons, New York, p 285—286, ISBN 0-471-80580-7
- Попов П. А., Фёдоров П. П., Кузнецов С. В. Теплопроводность кристалла пирита FeS2 в интервале температур 50-300 К // Кристаллография, 2013. Т. 58. № 2. — С. 314—316.
- Бетехтин А. Г. Группа пирита // Курс минералогии: учебное пособие. — М.: КДУ, 2007.
Каçăсем
тӳрлет- Mindat2007 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.
- Mineral galleries(акăлч.)
- Пирит в базе webmineral.com2017 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ.(акăлч.)
- Пирит в энциклопедии GeoWiki2022 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.(выр.)
- Происхождение и формы выделения пирита2015 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.(выр.)
- Пирит — каталог минералов2017 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
- Описание пирита2013 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче архивланӑ.
- Описание минерала пирит, фотографии, свойства2021 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ.