Балкан çурутравĕ
Балкан çурутравĕ — Европăн кăнтăр-тухăç енче вырнаçнă.
Географи
тӳрлетЛаптăкĕ — 505 пин тв. çм. яхăн. Кăнтăр-анăç, кăнтăр тата кăнтăр-тухăç енĕсенчен Вăтаçĕр, Адриатика, Ионик, Мрамор, Эгей тата Хура тинĕсĕсен шывĕсемпе çăвăнать. Çурутравăн çуранĕнĕсем хытă пайланнă, уйрăмланнă. Рельефĕ нумайрах туллă (Стара-Планина, Родопы, Динар туçи, Пинд). Çурутравăн çурçĕр енĕн чиккисем Дунай, Сава тата Купа шывсем тăрăх пыраççĕ, Купа пуçĕнчен вара Кварнер заливне çитеççĕ. Балкан çурутравĕ çинче Албани, Болгари, Босни тата Герцеговина, Греци, Македони, Румыни, Серби, Черногори, Турци, Хорвати, Греци, Кипр, Румыни, Болгари çĕршывĕсем вырнаçнă. Вĕсем пурте Европа Пĕрлелĕхне кĕреççĕ. Турци, Греци, Болгари тата Румыни НАТО (ÇАПУ) Çурçĕр Атлантика Патшалăхĕсен Ушкăнне хутшăннă. Балкан çурутравĕн çĕрĕсенче транспорт магистралĕсем выртаççĕ, вĕсем Анăç Европăна Кăнтăр-Анăç Азипе (Кĕçĕн Ази тата Çывăх Тухăç) çыхăнтараççĕ. Кунта чылай авалхи культурăсем тата цивилизацисем пуçланса аталаннă.
Климачĕ
тӳрлетÇурçĕрте тата çутутравăн тĕп çĕрĕсенче — тӳлеклĕ континенталлĕ климат (юрлă хĕлсем, шăрăх та типĕ çусем, вăтам температура утăра — 22°С, кăрлачра — -1 °C, тӳремре -5 °C тусем çинче), кăнтăрта тата анăçра — вăтамçĕр тинĕс субтропикĕ, çемçе хĕл (вăтам температура утăра — 26°С, кăрлачра — 10°С). Тусем çинче çӳллĕлĕхлĕ уйрăмлăхсем. Анăç енче питĕ нӳрĕклĕ (пĕр çулта нӳрĕк ӳкни — 5000 мм), тухăçра тата кăнтăрта нӳксем чылай сахал, хăш чухне вĕсем пĕр çулта 500 мм та çитмеççĕ).