Çĕнĕ Торъял районĕ
Çĕнĕ Торъя́л райо́нĕ (çаран мари У Торъял район) — Мари Элĕн çурçĕр-тухăç пайĕнче вырнаçнă районĕ.
| Çĕнĕ Торъял районĕ У Торъял кундем  | |||
| |||
| Патшалăх |
 РФ | ||
|---|---|---|---|
| Гимн: | Çĕнĕ Торъял пирки юрă | ||
| Статус | муниципаллă район | ||
| Кĕрет |
 Мари Эл Мари Эл | ||
| Администраци центрĕ | Çĕнĕ Торъял хеп | ||
| Йĕркеленĕ вăхăт | 1924 | ||
| Администраци пуçлăхĕ | Блинов Василий Васильевич[3] | ||
| Район пуçлăхĕ/Район депутачĕсен Пухăвĕн председателĕ | Небогатиков Евгений Викторович[4] | ||
| Официаллă чĕлхе | мари | ||
| Пурăнан халăх (2010) |
14 274 (2,1 %) | ||
| Йышлăх | 15,51 çын/çм² | ||
| Наци йышĕ | марисем — 69,96 %, вырăссем — 28,74 % | ||
| Конфесси йышĕ | православсем | ||
| Лаптăк | 920,09[5] çм² (10-мĕш вырăн) | ||
 | |||
| Вăхăт тăрăхĕ | |||
| Телефон кочĕ | +7 83636 | ||
| Сайчĕ | |||
| {{#coordinates:}}: нельзя иметь более одной первичной метки на странице | |||
.png)
Тавралăхĕ
тӳрлетÇурçĕр енче — Киров облаçĕн Пишă тата Совет районĕсемпе, тухăç енче — Мари Элĕн Сернур, кăнтăрпа кăнтăр-тухăç енче — Совет тата Куçенер, анăç енче — Орша районĕсемпе юнашар пулать.
Административлă тĕпĕ — хула евĕр посёлок Çĕнĕ Торъял.
Районăн çĕр-шыв лаптăке 920 çм² е 92 009 га.
Ял хуçалăх ĕçлĕхĕнчи çĕр лаптăкĕ — 73 497 га, вăрман çĕрĕсем — 12 230 га.
Район çĕр-шывĕнче шывлăх 1043 га, шурлăх — 117 га йышăнать. Район тăрăх Немда, Толмань тата Шукшан шывĕсем юхаççĕ.
Район тытăмĕ, халăх йышĕ
тӳрлет2005 çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕ тĕлне Çĕнĕ Торъял районĕнчи 147 пурăн вырăнра 181 пин çын пурăннă.
Кун-çулĕ
тӳрлет1920 çулччен Çĕнĕ Торъял район территорийĕ Вятка кĕпернин Уржум тата Яран уесĕсен шутĕнче пулнă. Мари автономи облаçне туса хунипе хальхи Çĕнĕ Торъял районĕн пурăну выранĕсене Çернур кантонĕ шутне кĕртнĕ.
1924 çулта Çĕнĕ Торъял кантонне йĕркеленĕ.
1959 çулхи от пушăн 11-мĕшĕнче РСФСР Аслă Канашĕн Президиумĕн Хушăвĕпе Пектупай районе пĕтернĕ, унăн чылай ялне Çĕнĕ Торъял районне кĕртнĕ.
1963 çулхи нарăсăн 1-мĕшĕнче РСФСР Аслă Канашĕн Президиумĕн Хушăвĕпе çĕнĕ административлă йĕркепе Мари АССРĕнче 7 ял хуçалах районне туса хунă. Çенĕ Торъял районне пăсса хунă, унăн территорине Совет районĕ çумне хушнă.
1964 çулхи пушăн 4-мĕшĕнче РСФСР Аслă Канашĕн Президиумĕн Хушăвĕпе каллех Çĕнĕ Торъял районне йĕркелеççĕ.
Ял хуçалăхĕ
тӳрлетРайонра 17 ялхуçалăх йĕркелĕх ушкăнĕ, 2 пин çын ĕçлет. Чи пысăккисем:
- «Первое Мая»
- «Прогресс"
Çутĕç
тӳрлет- 18 шкул
- 11 шкул çулне çитмен ача-пăча çурчĕсем
- Ача-пăча хевтелĕх çурчĕ
- Çамрăк ачасен спорт шкулĕ
- Э. Сапаев ячĕллĕ ӳнер шкулĕ.
Сывлăха сиплев çурчĕсем
тӳрлет- Çĕнĕ Торъял тĕп пульници, 200 выртмалăх вырăн
- Пектупай врач амбулатори
- Масканур врач амбулатори
- 29 медицина вырăнĕ.
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ ОКТМО (рус.)
- ^ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской п (рус.) — Росстат, 2023.
- ^ Главы администраций муниципальных образований республики Марий Эл. çăлкуçран архивланă 14 Ака уйӑхӗн 2009.
- ^ Собрание депутатов МО «Новоторъяльский муниципальный район».
- ^ Марий Эл. Общая площадь земель муниципального образования
Вуламалли
тӳрлетКаçăсем
тӳрлет- Герои Великой Отечественной войны Новоторъяльского района 2011 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче архивланӑ.
- Новоторъяльский муниципальный район Официальный сайт администрации