Ярдыкова Зоя Дмитриевна
Зоя Дмитриевна Ярдыкова (05.02.1921, Шаптак ялĕ, Муркаш районĕ, Чăваш АО — 19.08.2005, Шупашкар, Чăваш Республики) — чăваш драма актриси тата режиссёрĕ, Чăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ (1970), РСФСР тава тивĕçлĕ культура ĕçлевçи (1979)[1][2].
| Ярдыкова Зоя Дмитриевна | |
| Çуралнă чухнехи ят: | Ярдыкова Зоя Дмитриевна |
|---|---|
| Çуралнă вăхăт: | 1921, нарăс, 5 |
| Çуралнă вырăн: | Шаптак ялĕ, Муркаш районĕ, Чăваш АО, ССРП |
| Вилнĕ вăхăт: | 2005, çурла, 19 |
| Вилнĕ вырăн: | Шупашкар, Чăваш Республики |
| Професси: | драма артисчĕ |
| Гражданлăх: |
  |
| Хастар çулсем: | 1947 - 1982 |
| Театр: | К. Иванов ячĕллĕ ЧПАДТ, Çеçпĕл Мишши ячĕллĕ çамрăксен театрĕ |
Биографи тӳрлет
1921 çулхи нарăсăн 5-мĕшĕнче Чăваш Енĕн Муркаш районĕнчи Шаптак ялĕнче çуралнă.
1937–40 çулсенче Чăваш патшалăхĕн театр училищин актёрсен уйрăмĕнче ăсталăха туптанă. 1947 çулта ГИТИС-ăн актёрсен факультетĕнче (1-мĕш чăваш студийĕ, ертӳçи — Тарханов) пĕлӳ илнĕ. Çав институтрах, 1952 çулта режиссёрсен курсĕнче (ертӳçи — А.М. Лобанов) вĕренсе тухнă. 1961 çулта Ленинградра режиссёрсен квалификацине ӳстерекен курсра вĕренсе тухнă.
1947-1957 çулсенче Чăваш патшалăхĕн академи драма театрĕнче актриса, 1947-1952 çулсен – режиссёр ассистенчĕ, 1952-1957 çулсенче режиссер пулса тăрăшнă.
Пултарулăхĕ тӳрлет
- Ярдыкова, Зоя Дмитриевна. Çĕнсе илнĕ телей [Текст] : асаилӳсем, хаçат-журналта пичетленнĕ материалсем / Зоя Ярдыкова. - Шупашкар, 2009. - 175 с.
Чыслани тӳрлет
- Чăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ
- РСФСР тава тивĕçлĕ культура ĕçлевçи
Литература тӳрлет
- Ярдыкова, З. Д. Çĕнсе илнĕ телей : асаилӳсем, хаçат-журналта пичетленнĕ материалсем / З. Д. Ярдыкова ; [П. М. Романов, Г. А. Матвеева пухса хатĕрленӗ]. – Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд-ви, 2009. – 175 с.
- Агивер, Г. Еçчен çын // Агивер, Х. Илем тĕкĕрĕ / Г. Агивер. – Шупашкар, 1991. – С. 194-196.
- Андреев, П. Пин-пин чăваш вали / П. Андреев // Коммунизм ялавĕ. – 1991. – 5 нарăс.
- Григорьева, М. Ĕнер нуша курни паян кулач çитерет / М. Григорьева // Чăваш хĕрарăмĕ. – 2001. – 3 нарăс (№ 5). – С. 2.
- Григорьева, М. Пуҫ тайса, тав туса... / М. Григорьева // Чӑваш хӗрарӑмӗ. – 2012. – 11-17 нарӑс (№ 5). – С. 2.
- Зоя Дмитриевна Ярдыкова : [некролог] // Хыпар. – 2005. – 20 çурла. – С. 8.
- Семенова, О. Паллă артистка – 80-ра / О. Семенова // Хыпар. – 2001. – 10 нарăс.
- Смирнова, Н. Ҫутӑ сӑнарӗ яланах асра / Н. Смирнова // Хыпар. – 2012. – 9 нарӑс (№ 23). –С. 1.
- Чăваш чĕкеçĕ / В. Данилова хатĕрленĕ // Чăваш хĕрарăмĕ. – 2005. – 15-21 кăрлач (№ 1). – С. 2.
- Ярдыкова, З. Д. Ăна пуян тесе шутланă... Вăл пуян – чун-чĕрипе! / З. Д. Ярдыкова ; Н. Любина калаçнă // Çамрăксен хаçачĕ. – 2001. – 26 кăрлачă (№ 4). – С. 8.
- Ярдыкова, З. Д. «Манăн пурнăç пĕтĕмпех çамрăксен театрĕпе çыхăннă» / З. Д. Ярдыкова ; Р. Полякова калаçнă // Çамрăксен театрĕ. – 2004. – № 8. – С. 2. – Фот.
- Андреев, П. И радости, и печали... / П. Андреев // Совет. Чувашия. – 1991. – 2 февр.
- Кириллов, Г. В. Ярдыкова Зоя Дмитриевна / Г. В. Кириллов // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 746.
- Родной человек и наставник // Республика. – 2012. – 15 февр. (№ 6). – С. 8.
- Романов, П. В. Ярдыкова Зоя Дмитриевна / П. В. Романов // Краткая чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2001. – С. 520.
- Снегина, В. Вся жизнь ее – театр / В. Снегина // Столица Ч. – 2001. – 7-13 февр. (№ 6). – С. 16.
- Чугунова, И. У истоков ТЮЗа / И. Чугунова // Чебоксар. новости. – 1995. – 12 июля.
- Юбилей // Совет. Чувашия. – 2001. – 10 февр.
- Ярдыкова Зоя Дмитриевна // Моргаушский район : краткая энцикл. – Чебоксары, 2002. – С. 165.