Чикан чĕлхи
Чикан чĕлхи (чик. Romani chib [романи́ чиб]) — чикансен хĕвеланăç турачĕсен чĕлхи. инди-европа чĕлхисен инди-ари турачĕ шутне кĕрет.
Чикан чĕлхи | |
---|---|
Тăван ячĕ: | романы чиб, романэс |
Патшалăхсем: | Мĕнпур тĕнчери чикансем хушшинче |
Классификаци | |
Категори: | Еврази чĕлхисем |
Индии-европа çемьи | |
Çырулăх: | латиница, кириллица |
Чĕлхе кочĕсем | |
ISO 639-1: | — |
ISO 639-2: | rom |
ISO 639-3: | rom — чикан (пĕрлĕ) rmn — балкан чиканĕсен |
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика |
Çырулăхĕ
тӳрлетЧикансем пĕрле пурăнакан халăх çырулăхĕпе усă кураççĕ. Çапла, СССР чиканĕсем 1927 çултанпа вырăссен çумне Ґ ґ саспалли хушнă, Щ щ тата ъ кăларнă (вырăс чиканĕсем). Югослави çĕрĕсенче латин никĕсĕпе ус кураççĕ: A a, Ä ä, B b, C c, Č č, Kj kj, D d, Gj gj, Dž dž, E e, F f, G g, H h, X x, I i, J j, K k, L l, Lj lj, M m, N n, Nj nj, O o, P p, Q q, R r, S s, Š š, T t, U u, V v, Z z, Ž ž.
Иккĕмĕш Тĕнче вăрçиччен чикан чĕлхипе чылай кăларăм пичетрен тухнă (РОМАНО КАТАЛОГО пăхăр[1] (Раççей патшалăх библиотекинче упранакан 1928—1938 çç. чикан чĕлхипе хайланă кĕнеке ят-йышĕ)).
Чикан чĕлхинче çырулăха деванагари никĕсĕпе йĕркелесшĕн пулнă.
Раççей чиканĕсен диалекчĕн чикан алфавичĕ[2]
А а | Б б | В в | Г г | Ґ ґ | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н |
О о | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ф ф | Х х |
Ц ц | Ч ч | Ш ш | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Кэлдэрар диалекчĕн чикан алфавичĕ[3]
А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж |
З з | И и | Й й | К к | Кх кх | Л л | М м | Н н | О о |
П п | Пх пх | Р р | Рр рр | С с | Т т | Тх тх | У у | Ф ф |
Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Çĕр çинче вырнаçни
тӳрлетСăмахсарсемпе каçăсем
тӳрлет- Вырăсла-чикан сăмахсарĕ онлайн 2010 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ.
- Вырăсла-чикан сăмахсарĕ (келдэрар диалекчĕ)(ĕçлемен каçă)
- Чикан чĕлхин хрестоматийĕ 2010 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче архивланӑ.
- Чикан чĕлхине вĕренекенсен блогĕ (руска рома диалекчĕ)
- Чикан канашлăвĕ, «Чикан чĕлхик», «Чикансен кун-çулĕ», «Чикан юрри» тата ытти те.
- В.Калинин, А.Русаков. Обзор цыганской литературы бывшего Советского Союза, стран СНГ и Балтии 2011 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ.
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ Романо каталого 2012 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.
- ^ Сергиевский М. В., Баранников А. П. Цыганско-русский словарь. Мускав, 1938.[1] 2012 ҫулхи Ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- ^ Деметер Р. С., Деметер П. С. Цыганско-русский и русско-цыганский словарь (кэлдэрарский диалект). Москва, 1990.[2]
Вуламалли
тӳрлет- Список изданий на цыганском языке 1928-38 гг., хранящихся в Российской государственной библиотеке 2012 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.
- Вентцель Т. В., Цыганский язык, М., 1964;
- Вентцель Т. В., Черенков Л. Н., Диалекты цыганского языка, в сборнике: Языки Азии и Африки, кн. 1, М., 1976;
- Деметер Р.C., Деметер П. С. Цыганско-русский и русско-цыганский словарь (кэлдэрарский диалект). 5300 слов / Под ред. Льва Николаевича Черенкова. — М., 1990.
- Деметер-Чарская О. С. Цыганско-русский и русско-цыганский словарь (северно-русский диалект). — М., 2007
- Истомин (Патканов) П. С. Цыганский язык. М., 1990.
- Кепески К. Ромска граматика. Скопје, 1980.
- Махотин Джура. Аджутипе прэ романи чиб (пособие по цыганскому языку). Тверь, 1993.
- Сергиевский М. В., Баранников А. П. Цыганско-русский словарь. Москва, 1938
- Смирнова-Сеславинская М. В., Цветков Г. Н. Межкультурная русско-цыганская коммуникация (с подробной грамматикой языка цыган ловаря и кэлдэраря, на основе языка ловаря). Пособие для учителей общеобразовательных учреждений. М.: Федеральный институт развития образования, 2009. — С. 430.
- Торопов В. Г. История изучения цыганского языка в России // Цыгане. Сб. статей. М.: Ин-т этнологии и антропологии им. Н. Н. Миклухо-Маклая, 1999. — С. 16-26.
- Торопов В. Г. Крымский диалект цыганского языка. Иваново. 1994.
- Цветков Г. Н. Романэ ворби. Цыганско-русский и русско-цыганский словарь (ловарьский диалект). Москва, Апостроф: 2001.
- Шаповал В. В. Самоучитель цыганского языка (русска рома: севернорусский диалект). М.: Астрель, 2007. — 447 с. — ISBN 978-5-17-043115-1 .
- Шаповал В. В. Словарь цыганизмов. Москва, 2009. — 771 с.
- Kochanowski J., Gypsy studies, v. 1-2, New Delhi, 1963;
- Rishi W. R., Multilingual Romani dictionary, Chandigarh, 1974.
- Turner R. L., The position of Romani in Indo-Aryan, L., 1927;
- Wolf S. A., Grosses Wörtebuch der Zigeunersprache (Romani tšiw), Mannheim, 1960;
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |