Станьял Виталий Петрович
Станьял Виталий Петрович (паспортри хушамачĕ Никитин, 1940 çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕ, Станьяль ялĕ, Шупашкар районĕ, Чăваш АССР çуралнă), — чăваш сăвăçĕ, публицисчĕ, литература тишкерӳçи, халăх академикĕ[1][2].
Виталий Станьял | |
Çуралнă чухнехи ят: | Виталий Петрович Никитин |
---|---|
Çуралнă вăхăт: | 1940 çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕ |
Çуралнă вырăн: | Кĕçĕн Сĕнтĕр ялĕ, Шупашкар районĕ, Чăваш АССР, РСФСР, СССР |
Гражданлăх: | ССРП РФ |
Ĕçлев тĕсĕ: | сăвă, публицистика, литература тишкерĕвĕ |
Ĕçсен чĕлхи: | чăваш |
Чыславсем: | халăх академикĕ, Аслă шкулăн тава тивĕçлĕ ĕçтешĕ (2000) |
Пурнăçĕ
тӳрлет1940 çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕнче Шупашкар районĕнчи Станьяль ялĕнче çуралнă.
И.Я. Яковлев ячĕллĕ Чăваш патшалăх педагогика университетĕнчен (1962), И.Н. Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалах университечĕн аспиратуринчен (1972) вĕренсе тухнă.
Чылай вăхăт «Коммунизм Ялавĕ» ,(«Çамрăк коммунист»), «Советская Чувашия» хаçатсенче ĕçленĕ. Комсомольски, Шупашкар, Шăмăршă районĕсенчи вăтам шкулсенче ачасене вĕрентнĕ.
И.Н. Ульянов ячĕллĕ университетра чăваш литературипе фольклор кафедрин ертӳçинче, Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институтĕнче пай пуçлăхĕнче ĕçлет.
Чăваш литературипе тата культурипе 5-10 классем валли вĕренӳ кĕнекисем кăларнă.
1991 çултанпа Чăваш тавра пĕлӳçисен пĕрлĕхĕн ертӳçи, 1992 çултанпа Чăваш халăх академийĕн вице-президенчĕ.
Ĕçĕсем
тӳрлет- Сторона моя, Чебоксарская
- Мир чувашской культуры
- Чӑваш халӑх сӑвӑҫи Ухсай Яккӑвӗ 2020 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.
- Чӑваш поэзийӗн классикӗ К. В. Иванов 2022 ҫулхи Ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ.
- Живем судьбой и памятью народа 2020 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.
- Чувашский рассказ
- Чӑваш халӑх ҫыравҫи Денис Гордеев (Народный писатель Чувашии Денис Гордеев)
- Петр Кудряшев: основатель мемориального музея чувашского поэта К.В. Иванова
- Слакпуҫ – сӑвӑ-юрӑ сӑпки (Слакбаш – колыбель поэзии)
- 1941-1945 ҫулсенчи чӑваш литератури (Чувашская литература 1941-1945 гг.)
- Кӑрӑнкӑ кунҫул (Тугая судьба)
- Ăраскал тĕпренчĕкĕ(ĕçлемен каçă) (Осколки судьбы)
- Юрату йĕтесĕ (Перипетии любви)
- Андрей Петтоки сӑвӑҫӑ (Андрей Петтоки поэт)
- Пурӑнма хушатӑп 2022 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче архивланӑ. (Приказываю жить)
- К.В. Иванов: семинары1982);
- Чăваш сăмахлăхĕ. 10-мĕш класс валли, (2 кĕнеке, 1993);
- Чăваш литератури. 8-мĕш класс валли (2003);
- Чăваш литератури. 9-мĕш класс валли (2003);
- Алексей Милли шӑпи (Судьба Алексея Мили, 2004)
- Тухса пыратӑп, эс мана чараймӑн... : сӑвӑсем / В. П. Станъял. - Кӳкеҫ : и. ҫ., 2000. - 43 с.
- Ыр шухӑш яланах ҫӗнтерӗ йывӑрлӑха пӑхмасӑрах...
- Живем судьбой и памятью народа 2020 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.
Вуламалли
тӳрлет- Абрамов, А. Орден илме тивĕç Станьял / А. Абрамов // Хыпар. – 2010. – 5 нарăс (№ 4). – С. 14.
- Абрамов, А. Ҫамрӑк ӑрӑвӑн ҫул кӑтартуҫи / А. Абрамов ; автор сӑн ӳкерчӗкӗсем // Тантӑш. – 2010. – 21 кӑрлач (№ 2). – С. 4.
- Борлен, Б. Виталий Станьял... режиссер / Б. Борлен // Хыпар. – 1996. – 16 нарăс.
- Малютин, С. Р. Никитин (Станьял) Виталий Петрович / С. Р. Малютин // Тăван ен (Шупашкар р-нĕ). – 2002. – 6 утă.
- Мефодьев, А. И. «Ирçесем патне тек чупрăмăр» : [сăвă] / А. И. Мефодьев // Тăван ен (Шупашкар р-нĕ). – 1998. – 18 утă.
- Терентьева, О. Нумай енлĕ пултарулăх : В. П. Станьял ăсчах 65 çулта / О. Терентьева // Тăван Атăл. – 2005. – № 1. – С. 63-64.
- Симаков, В. Камсем эпир? Мĕнле йăхран? / В. Симаков // Тăван Атăл. – 2006. – № 9. – С. 154-155.
- (Никитин Виталий Петрович (Станьял) // Энциклопедия чувашской журналистики и печати. – Чебоксары, 2014. – С. 293.
- Никитин (Станьял) Виталий Петрович // Ученые и сотрудники Чувашского государственного института гуманитарных наук : 1930–2005. – Чебоксары, 2005. – С. 114.
- Станьял (Никитин ) Виталий Петрович // Чувашские народные академики : биобиблиогр. справ. – Чебоксары, 2005. – Вып 1. – С. 110-111.
- Терентьева, О. Н. Никитин (Станьял) Виталий Петрович / О. Н. Терентьева // Чуваш. гуманит. вестн. : археология, искусствоведение, история, правоведение, социология, филология, экономика, этнология. – 2010. – № 5. – С. 235-238.
- Федотова, Е. В. Станьял (Никитин) Виталий Петрович / Е. В. Федотова // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 105-106.