Непту́н — Хĕвел системин чи аякри саккăрмĕш планети. Системăра диаметăрпа тваттăмĕш тата массăпа виççĕмĕш. Нептун масси Çĕрĕннинчен 17,2 хут, экватор диаметрĕ 3.9 хут пысăкрах. [8]. Планета ятне римăн тинĕс туррине асăнса панă.

Нептун ♆
Орбита хаклăхĕсем
Афели 4 553 946 490 км
30,44125206 а. е.
Перигели 4 452 940 833 км
29,76607095 а. е.а. е.
Мăн çурма тĕнĕл 4 503 443 661 км
30,10366151 а. еа. е.
Орбитăн эксцентриситечĕ 0,011214269
Орбитăн тапхăрĕ 164,79 çул
Синод тапхăрĕ 367,49 кун[1]
Орбиталлă хăвăртлăх 5,4349 [1] км/ç
Тайлăм 1,767975°(о. с. э.)
6,43°
Хăпаракан çыххин долготти 131,794310°
Перицентр аргуменчĕ 265,646853°
Спутниксем 14
Физикăллă хаклăхсем[2]
Вăтам радиус 24 341 ± 30 км [3]
Çийĕн лаптăкĕ 7,6408·109 км²[4][5] 
Чăмăртану
Калăпăш 6,08272·1010 км³
0,056 Çĕр
Йывăрăш 1,0243·1026 кг[1][5]
Вăтам тачăлăх 1,638 г/см³  г/см³
Экватăрти йывăрăш вăйĕ 11,15 м/с²[1][5] (1,14 g);g
Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ 23,5 км/ç
Сидериллĕ çаврăну тапхăрĕ 0,6653 <[6] кун
Экватарти çаврăш хăвăртлăхĕ 2,68 км/ç
Планетăн çаврăнăш тĕнĕл тайăлăвĕ 28,32°[1]
Тӳррĕн хăпарни, çурçĕр полюсĕнче Шаблон:RA[3]
Тайлăмĕ 42,950°[3]
Альбедо 0,29 (Бонд)
0,41 (геом.)[1]
Çăлтăрăн курăнуллă виçи 8,0—7,78m[1][7]
Кĕтес пысăкăшĕ 2,2"—2,4"[1][7]
Температура
Чи сивви 72 К[1](-200*С яхăн)
Вăтам
Чи вĕри
Атмосфера шучĕсем
Атмосфера пусăмĕ
Шучĕсем 80±3,2 % водород (H2)
19±3,2 % гели
1,5±0,5%, А. метан
~0,019 % водород дейтеричĕ(HD)
~0,00015  этан
Пăрсем аммиак
шыв
аммони гидросульфичĕ (NH4SH)
3,4 % метан
Кĕскетнисен таблици
о. с. э. Хĕвел экваторĕнчен шутласан
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Нептун пăхăр.
Çĕрпе Нептун виçисене танлаштарни
Хĕвел тавра çаврăннă май Нептун хăйĕн тĕнĕлĕ тавра 164,79хут çаврăнать.
Нептун структури:
1. Çӳлти атмосфера, çӳлти пĕлĕтсем
2. Водородран, гелирен тата метанран тăракан атмосфера[9].
3. Шывран, аммиакран тата метан пăрĕнчен тăракан манти
4. Чуллă-пăрлă тĕшши[10].
Мăн тĕттĕм пăнчă

[11].


Нептуна 1846 çулхи авăн уйăхĕн 23-мĕшĕнче[12] Урбен Леверье, Иоганн Галле тата Гейнрих д’Арре ӳçнă.

Нептунăн тĕшши, Уранăнни пекех, пăрпа ту породисенчен калăпланнă [13]. Атмосферăн тулаш сийĕнче метан йĕрĕсем пулнипе планета кăвак тĕс парать[14]? [15]. Нептун атмосферинче Хĕвел системинчи планетăсен хушшинче чи вăйлă çилсем вĕреççĕ. Вĕсен хăвăртлăхе 2100 км/сех тарантесе шутлаççĕ хăшпĕрисем [16]. 1989-мĕш çулта планета патĕнче Вояджер-2 иртсе кайнă майНептунăн кăнтăр çурма чăмăрĕнче Юпитер çинчи Мăн хĕрлĕ пăнчă евĕрлĕ "Мăн тĕттĕм пăнчă" курнă.

Кăсăклă фактсем тӳрлет

Калаçасса калаçăп эпĕ Нептун синче те чăвашлах.

Асăрхавсем тӳрлет

  1. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 тата 9 Williams, David R. Neptune Fact Sheet. NASA (September 1, 2004). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 14 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
  2. ^ Solar System Exploration: Planets: Mercury: Facts & Figures 2014 ҫулхи Ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче архивланӑ.
  3. ^ 1, 2 тата 3 P. Kenneth, Seidelmann; Archinal, B. A.; A’Hearn, M. F. et al. (2007). «Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006». Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 90: 155—180. DOI:10.1007/s10569-007-9072-y. ISSN (Print) 0923-2958 (Print). Тĕрĕсленĕ 2008-03-07.
  4. ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок fact2 не указан текст
  5. ^ 1, 2 тата 3 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок 1bar не указан текст
  6. ^ Erich Karkoschka. {{{пуçелĕк}}}. — Icarus.
  7. ^ 1 тата 2 Espenak, Fred Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995—2006. NASA (July 20, 2005). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 1 Пуш уйӑхӗн 2008.
  8. ^ Саймон Миттон, Жалкин Миттон. Астрономия. — Росмэн. — ISBN 5-257-00345-7
  9. ^ Hubbard, W. B. (1997). «Neptune’s Deep Chemistry». Science 275 (5304): 1279—1280. DOI:10.1126/science.275.5304.1279. PMID 9064785. Тĕрĕсленĕ 2008-02-19.
  10. ^ Podolak, M.; Weizman, A.; Marley, M. (1995). «Comparative models of Uranus and Neptune». Planetary and Space Science 43 (12): 1517—1522. DOI:10.1016/0032-0633(95)00061-5.
  11. ^ Lavoie, Sue PIA01142: Neptune Scooter. NASA (January 8, 1998). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 26 Пуш уйӑхӗн 2006.
  12. ^ Hamilton, Calvin J. Neptune. Views of the Solar System (August 4, 2001). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
  13. ^ Podolak, M.; Weizman, A.; Marley, M. (1995). «Comparative models of Uranus and Neptune». Planetary and Space Science 43 (12): 1517—1522. DOI:10.1016/0032-0633(95)00061-5.
  14. ^ Munsell, Kirk; Smith, Harman; Harvey, Samantha. Neptune overview. Solar System Exploration. NASA (November 13, 2007). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 20 Нарӑс уйӑхӗн 2008.
  15. ^ Crisp, D.; Hammel, H. B. Hubble Space Telescope Observations of Neptune. Hubble News Center (June 14, 1995). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 22 Ака уйӑхӗн 2007.
  16. ^ Suomi, V. E.; Limaye, S. S.; Johnson, D. R. (1991). «High Winds of Neptune: A possible mechanism». Science 251 (4996): 929—932. DOI:10.1126/science.251.4996.929. PMID 17847386.

Каçăсем тӳрлет

Astronomy Picture of the Day 8 августа 2010 (акăлч.).

Шаблон:Нептун системи


Портал:Астрономи •  

 
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.