Нептун
Непту́н — Хĕвел системин чи аякри саккăрмĕш планети. Системăра диаметăрпа тваттăмĕш тата массăпа виççĕмĕш. Нептун масси Çĕрĕннинчен 17,2 хут, экватор диаметрĕ 3.9 хут пысăкрах. [8]. Планета ятне римăн тинĕс туррине асăнса панă.
Орбита хаклăхĕсем | |
---|---|
Афели | 4 553 946 490 км 30,44125206 а. е. |
Перигели | 4 452 940 833 км 29,76607095 а. е.а. е. |
Мăн çурма тĕнĕл | 4 503 443 661 км 30,10366151 а. еа. е. |
Орбитăн эксцентриситечĕ | 0,011214269 |
Орбитăн тапхăрĕ | 164,79 çул |
Синод тапхăрĕ | 367,49 кун[1] |
Орбиталлă хăвăртлăх | 5,4349 [1] км/ç |
Тайлăм | 1,767975°(о. с. э.) 6,43° |
Хăпаракан çыххин долготти | 131,794310° |
Перицентр аргуменчĕ | 265,646853° |
Спутниксем | 14 |
Физикăллă хаклăхсем[2] | |
Вăтам радиус | 24 341 ± 30 км [3] |
Çийĕн лаптăкĕ | 7,6408·109 км²[4][5] |
Чăмăртану | |
Калăпăш | 6,08272·1010 км³ 0,056 Çĕр |
Йывăрăш | 1,0243·1026 кг[1][5] |
Вăтам тачăлăх | 1,638 г/см³ г/см³ |
Экватăрти йывăрăш вăйĕ | 11,15 м/с²[1][5] (1,14 g);g |
Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ | 23,5 км/ç |
Сидериллĕ çаврăну тапхăрĕ | 0,6653 <[6] кун |
Экватарти çаврăш хăвăртлăхĕ | 2,68 км/ç |
Планетăн çаврăнăш тĕнĕл тайăлăвĕ | 28,32°[1] |
Тӳррĕн хăпарни, çурçĕр полюсĕнче | Шаблон:RA[3] |
Тайлăмĕ | 42,950°[3] |
Альбедо | 0,29 (Бонд) 0,41 (геом.)[1] |
Çăлтăрăн курăнуллă виçи 8,0—7,78m[1][7] | |
Кĕтес пысăкăшĕ | 2,2"—2,4"[1][7] |
Температура | |
Чи сивви | 72 К[1](-200*С яхăн) |
Вăтам | |
Чи вĕри | |
Атмосфера шучĕсем | |
Атмосфера пусăмĕ | |
Шучĕсем | 80±3,2 % водород (H2) 19±3,2 % гели 1,5±0,5%, А. метан ~0,019 % водород дейтеричĕ(HD) ~0,00015 этан Пăрсем аммиак шыв аммони гидросульфичĕ (NH4SH) 3,4 % метан |
Кĕскетнисен таблици | |
о. с. э. | Хĕвел экваторĕнчен шутласан |
[11].
Нептуна 1846 çулхи авăн уйăхĕн 23-мĕшĕнче[12] Урбен Леверье, Иоганн Галле тата Гейнрих д’Арре ӳçнă.
Нептунăн тĕшши, Уранăнни пекех, пăрпа ту породисенчен калăпланнă [13]. Атмосферăн тулаш сийĕнче метан йĕрĕсем пулнипе планета кăвак тĕс парать[14]? [15]. Нептун атмосферинче Хĕвел системинчи планетăсен хушшинче чи вăйлă çилсем вĕреççĕ. Вĕсен хăвăртлăхе 2100 км/сех тарантесе шутлаççĕ хăшпĕрисем [16]. 1989-мĕш çулта планета патĕнче Вояджер-2 иртсе кайнă майНептунăн кăнтăр çурма чăмăрĕнче Юпитер çинчи Мăн хĕрлĕ пăнчă евĕрлĕ "Мăн тĕттĕм пăнчă" курнă.
Кăсăклă фактсем
тӳрлет- Ухсай Яков Гаврилович çапла çырнă:
Калаçасса калаçăп эпĕ Нептун синче те чăвашлах.
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 тата 9 Williams, David R. Neptune Fact Sheet. NASA (September 1, 2004). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 14 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
- ^ Solar System Exploration: Planets: Mercury: Facts & Figures 2014 ҫулхи Ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче архивланӑ.
- ^ 1, 2 тата 3 P. Kenneth, Seidelmann; Archinal, B. A.; A’Hearn, M. F. et al. (2007). «Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006». Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 90: 155—180. DOI:10.1007/s10569-007-9072-y. ISSN (Print) 0923-2958 (Print). Тĕрĕсленĕ 2008-03-07.
- ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег
<ref>
; для сносокfact2
не указан текст - ^ 1, 2 тата 3 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег
<ref>
; для сносок1bar
не указан текст - ^ Erich Karkoschka. {{{пуçелĕк}}}. — Icarus.
- ^ 1 тата 2 Espenak, Fred Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995—2006. NASA (July 20, 2005). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 1 Пуш уйӑхӗн 2008.
- ^ Саймон Миттон, Жалкин Миттон. Астрономия. — Росмэн. — ISBN 5-257-00345-7
- ^ Hubbard, W. B. (1997). «Neptune’s Deep Chemistry». Science 275 (5304): 1279—1280. DOI:10.1126/science.275.5304.1279. PMID 9064785. Тĕрĕсленĕ 2008-02-19.
- ^ Podolak, M.; Weizman, A.; Marley, M. (1995). «Comparative models of Uranus and Neptune». Planetary and Space Science 43 (12): 1517—1522. DOI:10.1016/0032-0633(95)00061-5.
- ^ Lavoie, Sue PIA01142: Neptune Scooter. NASA (January 8, 1998). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 26 Пуш уйӑхӗн 2006.
- ^ Hamilton, Calvin J. Neptune. Views of the Solar System (August 4, 2001). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
- ^ Podolak, M.; Weizman, A.; Marley, M. (1995). «Comparative models of Uranus and Neptune». Planetary and Space Science 43 (12): 1517—1522. DOI:10.1016/0032-0633(95)00061-5.
- ^ Munsell, Kirk; Smith, Harman; Harvey, Samantha. Neptune overview. Solar System Exploration. NASA (November 13, 2007). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 20 Нарӑс уйӑхӗн 2008.
- ^ Crisp, D.; Hammel, H. B. Hubble Space Telescope Observations of Neptune. Hubble News Center (June 14, 1995). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 22 Ака уйӑхӗн 2007.
- ^ Suomi, V. E.; Limaye, S. S.; Johnson, D. R. (1991). «High Winds of Neptune: A possible mechanism». Science 251 (4996): 929—932. DOI:10.1126/science.251.4996.929. PMID 17847386.
Каçăсем
тӳрлет«Астрономи» порталĕ |
- «Вояджер-2» исследует Нептун
- Г. Бурба. Сердце морского гиганта 2007 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ. // Научно-популярная статья в журнале «Вокруг света»
- Южный полюс Нептуна оказался тёплым (статья на Space.com (акăлч.))
- А. Левин. Охота на планету: Нептун. // Популярная механика, № 5, 2009.
- Нептун на galaxy.gcmsite.ru 2007 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ.
- Нептун на astrolab.ru
- Нептун на edu.nstu.ru 2013 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
- Нептун на galspace.spb.ru
Astronomy Picture of the Day 8 августа 2010 (акăлч.).
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |