Муханов Вячеслав Фёдорович

Муханов Вячеслав Фёдорович
	Муханов Вячеслав Фёдорович
	Муханов Вячеслав Фёдорович
Çуралнă вăхăт:	1956 çулхи юпан 2-мĕшĕ
Çуралнă вырăн:	Канаш, Чăваш АССР, РСФСР, ССРП
Патшалăх:	ССРП РФ
Ăслăх сфери:	теориллĕ физика, космологи
Альма-матер:	МФТИ
Ăслăх ертӳçи:	Леонид Моисеевич Озерной, Виталий Лазаревич Гинзбург.

Муханов хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.

Муханов Вячеслав Фёдорович (2.10.1956-мĕш çулта Канашра çуралнă) — теориçĕ-физик, космолог, физика-математика ăслăхĕсен тухтăрĕ (1989), Мюнхен университечĕн (Германи) профессорĕ, 1997-мĕш çултанпа унти физика факультетĕнче астропĕрчĕсен физикипе космологи кафедрине ертсе пырать. Нумай-нумай чыславсене тивĕçнĕ çын.

Тĕпрен илсен, космологири инфляци теорине, ыттисемпе пĕрле, никĕслесе малалла аталантарнипе паллă.

Кунçул

Муханов Вячеслав Фёдорович 1956-мĕш çулхи октбрĕн 2-мĕшĕнче Чăваш Енри Канаш хулинче çуралса ÿснĕ. Ашшĕ, Фёдор Муханов Тăвай районĕнчи Мучар вырăс ялĕнчен^[1]. Вăл Канашри вакунсем юсакан савутра смена пуçлăхĕ пулса ĕçленĕ, 2010-мĕш çул тĕлнелле вилнĕ. Амăшĕ — Алевтина Алексеевна Муханова (качча кайичченхи хушамачĕ Саландаева) 1932-мĕш çулта Чăваш республликинчи Комсомольски районĕнчи Хырхĕрри чăваш ялĕнче çуралса ÿснĕ^[1], анчах та пĕчĕкренпех, ашшĕ-амăшĕпе пĕрле, Канашра пурăннă. Вăл ĕмĕр тăршшĕпех кондитер хапрăкĕнче тĕрмешнĕ. Халĕ пенсире. Ăславçăн кукамăшне, çичĕ ача амăшне, хут пĕлменскере, Анна Ивановна тесе чĕннĕ. Кукашшĕ — Алексей Алексеевич (е, ытти хыпарсем тăрăх, Николаевич), ăна ВОВ умĕн репрессиленĕ пулнă, 1957-мĕш çулта реабилитациленĕ. Куккăшĕсем (амăшĕпе пĕртăваннисем) — Константин тата Сергей, вăрçăра (ВОВ) пуç хунă.

Малтан килйыш Канашри Шмидт урамĕнче, кайран Шохвĕр урамĕнче. Хальхи вăхатра ăславçăн амăшĕ шăпах çавăнта.

Ăçта вĕренни

Канашри 64-мĕш №-лĕ шкул (халĕ унăн номерĕ 11). 9-мĕш класа çитсен Чкалов урамĕнчи 62-мĕш шкула куçнă.
Мускав университечĕ çумĕнчи 18 № физика-математика шкулĕ (халĕ Ятарлă вĕрентÿ тата ăслав центрĕ — СУНЦ)
МФТИн пĕтĕмĕшле тата килтерĕш физика факультечĕ (1973-1979)

Ăçта ĕçлени

ФИАН (Лебедев ячĕллĕ Физика институчĕ)
Нуклонсар тĕпчевĕсен институчĕ (1989-1992)
Цюрихри аслă техника шкулĕн доценчĕ (1992-1997)
Мюнхен университечĕ (1997, 1998 — паянхи кунчченех)

Кун çути курнă ĕçĕсем

Mukhanov, V. F., and G. V. Chibisov. "JETP Lett. 33 532 Hawking SW, 1982."Phys. Lett. B 115 (1981): 295.
Mukhanov, Viatcheslav F. Physical foundations of cosmology. Cambridge University Press, 2005
Mukhanov, Viatcheslav and Winizki, Sergei,"Introduction to Quantum Effects in Gravity", Cambridge University Press, 2007

Вуламалли

Головина Н. С. Муханов Вячеслав Фёдорович — Электронла чăваш энциклопедири статья.

Асăрхавсем

^ ¹^тата² Батькова Мария, Дмитриев Александр, ученики МБОУ «СОШ №6» г. Канаш. Руководитель: Николаева Г.В., учитель МБОУ «СОШ №6» г. Канаш. ВЯЧЕСЛАВ МУХАНОВ: НАУКА – ВЕЩЬ ИНТЕРНАЦИОНАЛЬНАЯ. 2021 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ. — Сайт Благотворительного фонда «Дети отчизны — достойная смена», автономной некоммерческой организации. — С.51-56. // Великие сыны России. Чувашский край, 1551-2016 гг. : к 465-летию добровольного вхождения Чувашского края в состав Российского государства : открытый республиканский конкурс-фестиваль научно-исследовательских работ, 24 апреля 2016 г., Чебоксары / Чуваш. гос. ун-т им. И. Н. Ульянова [и др. ; редкол.: О. Н. Широков (гл. ред.) и др.]. - Чебоксары : [Изд-во Чуваш. ун-та], 2017. - 431 с. : ил., портр. ; 20 см. - Текст рус., чуваш. - 500 экз. - ISBN 978-5-7677-2479-6 (в пер.).

Каçăсем

Большой взрыв стал жертвой инфляциии 2022 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ.
Видео
Уроженец Канаша – лауреат престижной научной премии//sovch.chuvashia.com
Космолог Муханов: Хокинг был первым среди тех, кто был после нас // www.bbc.com
Вячеслав Муханов: "Ничего плохого в этих спекуляциях нет"(ĕçлемен каçă) // www.victorpetrov.ru
Сразу после взрыва //Коммерсантъ
Выдающийся уроженец Канаша, российско-германский физик-теоретик, космолог Вячеслав Муханов принял приглашение на 90-летие города // gkan.cap.ru
Еще одна премия за сотворение мира //trv-science.ru
Вячеслав Муханов: «на Физтехе нас «дрессировали» так, как нигде в мире» // zanauku.mipt.ru
Как учат точным наукам в Западной Европе // www.svoboda.org

[БД-1] ¹^тата² Батькова Мария, Дмитриев Александр, ученики МБОУ «СОШ №6» г. Канаш. Руководитель: Николаева Г.В., учитель МБОУ «СОШ №6» г. Канаш. ВЯЧЕСЛАВ МУХАНОВ: НАУКА – ВЕЩЬ ИНТЕРНАЦИОНАЛЬНАЯ. 2021 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ. — Сайт Благотворительного фонда «Дети отчизны — достойная смена», автономной некоммерческой организации. — С.51-56. // Великие сыны России. Чувашский край, 1551-2016 гг. : к 465-летию добровольного вхождения Чувашского края в состав Российского государства : открытый республиканский конкурс-фестиваль научно-исследовательских работ, 24 апреля 2016 г., Чебоксары / Чуваш. гос. ун-т им. И. Н. Ульянова [и др. ; редкол.: О. Н. Широков (гл. ред.) и др.]. - Чебоксары : [Изд-во Чуваш. ун-та], 2017. - 431 с. : ил., портр. ; 20 см. - Текст рус., чуваш. - 500 экз. - ISBN 978-5-7677-2479-6 (в пер.).

[1]