Иена

Ие́на (яп. 円) — Япони укçи, тĕнчери резерв валютисенчен пĕри Америка долларĕпе евро хыççăн. Çĕршывсем хушши кочĕ: JPY, латин символĕ — ¥, Японинче хаксене 円 иероглифпа палăртаççĕ.

Ӳкерчĕк:JPY coin2.JPG

Вак укçасем: 1, 5, 10, 50, 100 тата 500 иен.

1901-мĕш çулхи аçтаха ӳкернĕ Япони иени; кĕмĕл.

10 пин иена хут укçа

Кун-çулĕ

Иенăна 1871-мĕш çулта, Мейджи реставрацийĕ хыççăн, Эдо тапхăрĕнчи кăткăс укçа системи вырăнне хута кĕртнĕ. Çав системăра пĕр вăхăтрах ылтăн, кĕмĕл, пăхăр тата хут укçасем çӳренĕ, çитменнине тĕп правительствăн кăна мар, тата 244 уйрăм княжествăн (обан, кобан, рё). Тата пайлă укçасем те кĕртнĕ: сэн (яп. 銭) = иенăн 1/100 , рин (яп. 厘) = иенăн 1/1000. Сенпа рин 1954-мĕш çулта çӳретме пăрахнă. Иенăн ылтăн стандарчĕ пулнă: 1 иена = 1,5 г ылтăн. Впоследствии Каярах Япони экономика тытăмне кура ылтăн стандарта темиçе хут пăрахăçланă е çĕнĕрен кĕртне.

Иена ячĕ укçан формипе çыхăннă  — «эн» япунла "çаврака тенине пĕлтерет. Маларах пулнă укçасем тăрăхла, тăваткĕтеслĕ е паллă мар формăллă ылтăн е кĕмĕл татăкесем пулнă. Иенан тата авалхи, хисеплекен иероглиф  — 圓 пур.

Тĕнчере йышăннă валюта статусне иена 1953-мĕш çулх çу уйăхĕн 11-мĕшĕче илнĕ, ун чухне МВФ ун паритетене 2,5 мг ылтăнпа çирĕплетнĕ.

2000-мĕш çулта 8-мĕш Экономика Саммичĕ умĕн Е серине хута кĕртнĕ. Ку серинче 2000 иена номиналлă хут укçасем кăларнă.

2004-мĕш çулта F сериллĕ 10 000, 5000 тата 1000 иен номиналлăă хут укççа кăларнă, вĕсем D серие ылмаштарнă. Ку укçасене чи çĕнĕ технологисене усă курса пичетленĕ.

Иена - резерв валюти

Япони иени резерв валюти вырăнне нумай вунăçуллăх хушинче усă курнă, ççавах юлашки çулсенче ăна усă курни чакать.

Японин 47 префектурине асăннă вак укçасем

500 иен - Японин 47 префектури программи - пĕр пек малти енĕ

500 иен - Японин 47 префектури программи — Ниигата префектури

Япони автономин 60 çулне асăнса 2008-мĕш çултан 2 сери метал укçа тухать. Вĕсен малти енĕ пĕр пек, хыçалти вара уйрă лса тăрать.

500 иен номиналлă тимĕр укçа

Паянхи куна 16 биметал асăнмалли укçа кăларнă. Шăранчăкĕн хутăшĕ: пăхăр 72 %, цинк 20 %, Никĕль 8 %. Диаметр: 26,5 мм. Тиражĕ: 1,830,000 пуçласа 2,100,000 таран.

Монеты 2008 года
Хоккайдо	Киото	Шимане
Ӳкерчĕк:500 Yen-Hokkaido.jpg	Ӳкерчĕк:500 Yen-Kyoto.jpg	Ӳкерчĕк:500 Yen-Shimane.jpg

Монеты 2009 года
Нагано	Ниигата	Ибараки	Нара
Ӳкерчĕк:500 Yen-Nagano.jpg	Ӳкерчĕк:500 Yen-Niigata.jpg	Ӳкерчĕк:500 Yen-Ibaraki.jpg	Ӳкерчĕк:500 Yen-Nara.jpg

1000 иен номиналлă тимĕр укçа

Паянхи куна 16 кĕмĕл асăнмалли укçа кăларнă:

• диаметр — 40 мм,
• йывăрăшĕ — 31,1 г,
• тираж — 100 000 штук.

Каççăсем

• Банк Японии(яп.)(акăлч.)
• Йена японская (выр.). — Йена и ее курс к основным валютам: статистика, графики, тенденции. çăлкуçран архивланă 24 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 27 Чӳк уйӑхӗн 2010.
• Курс валюты (выр.). — текущий курс валюты, таблица и график истории его изменения. çăлкуçран архивланă 24 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 27 Чӳк уйӑхӗн 2010.
• История японской валюты 2010 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.(акăлч.)

• Каталог монет: монеты Японии (выр.). — каталог и галерея. çăлкуçран архивланă 24 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 27 Чӳк уйӑхӗн 2010.
• Монеты Японии (выр.). — каталог и галерея. çăлкуçран архивланă 19 Ҫу уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 3 Нарӑс уйӑхӗн 2012.
• Creounity Машина Времени — Япония (выр.). — конвертер дат на монетах Японии. Описание. Примеры. çăлкуçран архивланă 5 Ҫурла уйӑхӗн 2012.