Виççĕмĕш райх

Виççĕмĕш райх (ним. Drittes Reich — «Виççĕмĕш импери») — Германи империн официаллă мар, 1934 çулхи çурлан 16-мĕшĕ — 1945 çулхи çăвăн 23-мĕшĕ, ячĕ.

Карта нацистской Германии из советского карманного Атласа мира 1940 г. Генерал-губернаторство подписано как "Область государственных интересов Германии"

Литературăра тата историографире Виççĕмĕш райха «наци Германийĕ», «фашист Германийĕ» теççĕ. Юлашки терминпа ытларах совет литературинче усă кураççĕ, вăл тĕрĕс мар шутланать, мĕншĕн тесен Италири Бенито Муссолини фашист режимĕпе Китлĕр режимĕ хушшинче политка енчен те, идеологи енчен те чылай тĕрлĕлĕх пур.

Наци литературинче çаплах «Пинçуллă райх» (ним. Tausendjähriges Reich) тенĕ.

Виççĕмĕш райх Адольф Китлĕрĕн Национал-социаллă нимĕç ĕçтĕш партин влаçĕпе çыхăннă. Китлĕр Виççĕмĕш райхăн райхсканцлер пулса ĕçленĕ.

Термин пулса тухни

Нимĕç «райх» (ним. Das Reich) сăмахне чăвашла патшалăх тесе те, импери тесе те куçарма пулать. «Виççĕмĕш райх» ăнланăва национал шухăшĕсене тытса пыракан нимĕç çыравçи тата тăлмачĕ Артур Мёллер ван ден Брук кĕртнĕ, вăл 1923 çулта хăйĕн кĕнекине çак ятпа кăларнă. Мёллер ван ден Брук шухăшĕпе райх — пĕрлĕ патшалăх, вăл мĕнпур нимĕçшĕн кил пулмалла. Çак концепципе килĕшӳллĕ, Пĕрремĕш райх — герман нацин таса Рим империйĕ.

Каçăсем тата литература

• Большая энциклопедия Кирилла и Мефодия.
• Ватикан и гитлеровская Германия Архивленĕ 1 Нарӑс уйӑхӗн 2009 çулта. — В Либереи «Нового Геродота».
• Галкин А. А. Германский фашизм / Отв. ред. Б. И. Коваль; АН СССР. — 2-е изд., доп. и перераб. — М.: Наука, 1989. — 352 с. — ISBN 5-02-008986-9.
• Гудрик-Кларк Н. Оккультные корни нацизма. М.: Евразия,1993. — ISBN 5-85233-003-18
• Дашичев В. И. Банкротство стратегии германского фашизма. — М.: Наука, 1973.
  • Том 1 — Подготовка и развертывание нацистской агрессии в Европе 1933—1941 гг;
  • Том 2 — Агрессия против СССР. Падение «третьей империи».
• История Третьего рейха и национал-социализма в Германии в 1933—1945 гг. Военно-познавательный и Исторический портал.
• Лица Третьего Рейха Архивленĕ 24 Раштав уйӑхӗн 2009 çулта.
• Мадиевский С. «Народное государство» Гитлера
• Материалы о политике, войсках, лидерах, знаках различия, униформе и военных традициях армии Германии времен Третьего рейха
• Пленков О.Ю. Третий Рейх. Нацистское государство. — СПб: Издательский дом «Нева», 2004. — С. 480. — (Секретные материалы). — 3500 экз. — ISBN 5-7654-3707-9
• Пленков О.Ю. Третий Рейх. Арийская культура. — СПб: Издательский дом «Нева», 2005. — (Секретные материалы). — 4000 экз. — ISBN 5-7654-4041-X
• Пленков О.Ю. Третий Рейх. Социализм Гитлера : (Очерк истории и идеологии). — СПб: Издательский дом «Нева», 2004. — (Секретные материалы). — 4000 экз. — ISBN 5-7654-3523-8
• Пленков О.Ю. Третий Рейх. Война: до критической черты. — СПб: Издательский дом «Нева», 2005. — С. 384. — (Секретные материалы). — 4000 экз. — ISBN 5-7654-4339-7
• Пленков О.Ю. Третий Рейх. Война: кризис и крах: Вермахт, война и немецкое общество. — СПб: Издательский дом «Нева», 2005. — С. 512. — (Секретные материалы). — 4000 экз. — ISBN 5-7654-4347-8
• Оружие Третьего рейха
• Рецензия на книгу С. А. Мадиевского «Другие немцы. Сопротивление спасателей в Третьем рейхе»
• Русскоязычный сайт «Эстетика нацизма» Архивленĕ 10 Пуш уйӑхӗн 2010 çулта.
• Третий рейх
• Третий рейх в цвете Архивленĕ 29 Ҫурла уйӑхӗн 2011 çулта.: История Второй мировой войны.
• Уолкер М. Наука при национал-социализме
• Шваниц В. Г. Америка и Третий рейх =America and the Third Reich. (акăлч.)