Велихов Евгений Павлович (физик)

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Велихов пăхăр.

Евге́ний Па́влович Ве́лихов (нарăс, 2[2] 1935, Мускав, ССРПраштав, 5 2024, Мускав, РФ) — совет/раççей ăсчахĕ, плазма физики тата тытăмланă термойĕтре синтезĕ облаçĕнчи специалист, пĕрлĕх ĕçченĕ. Физика-математика ăслăхĕсен тухтăрĕ (1964), профессор. ССРП ĂА вице-президенчĕ (1978—1991) и РАН (1991—1996).

Евгений Павлович Велихов
Çуралнă вăхăт: 1935, нарăс, 2
Çуралнă вырăн: Мускав, РСФСР, ССРП
Вилнĕ вăхăт: 2024, раштав, 5
Вилнĕ вырăн: Мускав, РФ
Патшалăх:

СССР
РФ

Ăслăх сфери: атом физики
Ĕç вырăнĕ: Курчатов институчĕ, МФТИ
Ăсчах степенĕ: физика-математика ăслăхĕсен тухтăрĕ (1966)
Ăсчах хисепĕ: профессор, ССРП ĂА академикĕ (1974), РĂА академикĕ (1991
Альма-матер: МПУ физика факультечĕ
Ăслăх ертӳçи: М. А. Леонтович[1]
А. М. Прохоров А. М. Прохоров
Паллă вĕренекенсем: В. Я. Панченко
Чыславсемпе парнесем


Раççей Федерацин Ĕç Паттăрĕ  — 2020 Социализм Ĕçĕн Паттăрĕ  — 1985
«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» I степеньлĕ орденĕ
«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕх» II степеньлĕ орденĕ
«Тăван çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕх» II степеньлĕ орденĕ
«Тăван Çĕршыв умĕңчи тава тивĕçлĕхĕн» III степеньлĕ орденĕ «Тăван Çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕхĕн» IV степеньлĕ орденĕ
Александр Невский орденĕн кавалерĕ Хăюлăх орденĕ Туслăх орденĕ Ленин орденĕ
Ленин орденĕ Ленин орденĕ Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕ
«Ĕç ветеранĕ» медаль
«Ĕç ветеранĕ» медаль
«Ĕçри маттурлăхшăн (Вăрçăри маттурлăхшăн). Владимир Ильич Ленин 100 çул тултарнине асăнмалăх
«Ĕçри маттурлăхшăн (Вăрçăри маттурлăхшăн). Владимир Ильич Ленин 100 çул тултарнине асăнмалăх
«Хастарлăхшăн» ІІІ сепеньлĕ орден
«Хастарлăхшăн» ІІІ сепеньлĕ орден
Тухакан Хĕвел 3 класри орденĕ
Ленин премийĕ ССРП патшалăх премийĕ Раççей Федерацин патшалăх премийĕ — 2002 ХХÇК Ылтăн медалĕ
(Аудио)
(Аудио)
Е. П. Велихов сассине çырни

Кăтартнă чух пулăшни

ССРП ĂА академикĕ (1974; корреспондент-пайташĕ — 1968). Социализм Ĕçĕн Паттăрĕ (1985) тата Раççей Федерацин Ĕç Паттăрĕ (2020) (икĕ хисепе те тивĕçнĕ виçĕ çынран пĕри). Ленин премин (1984), ССРП патшалăх премин (1977) тата Раççей Федерацин патшалăх премин (2002) лауреачĕ. «Тăван Çĕршыв умĕнчи тава тивĕçлĕх» орденĕн тулли кавалерĕ.

ССРП Аслă Канашĕн 11 чĕнĕвĕн (1984—1989) депутачĕ. «Курчатов институчĕ» наци тĕпчев центрĕн президенчĕ (1992—2015), 2015 çулхи раштав уйăхĕнче — хисеплĕ президенчĕ. РФ Пĕрлĕх палатин секретарĕ (2005—2014), ИТЭР Канашĕн председателĕ (2010—2012).

Биографи

тӳрлет

Павел Павлович Велихов инженер (1905—1952) тата унăн арăмĕ Наталия Всеволодовна Евреинова (1906—1940) килйышĕнче çуралнă. Маçаккăшĕ — Павел Аполлонович Велихов чукун çул инженерĕ тата политик (1875—1930).


2024 çулхи раштавăн 5-мĕшĕнче 89 çулта вилсе кайнă[3].

Килйыш

тӳрлет
  • Арăмĕ — Наталья Алексеевна, геолог.
    • Ывăлĕ — Василий Велихов, астрофизик, информатик.
      • Мăнукĕ — Евгений[4].
    • Хĕрĕ — Наталья, юрист[5].
    • Ывăлĕ — Павел Велихов, информатика облаçĕнчи специалист[6].

Чыслани

тӳрлет

Асăнмалăх

тӳрлет

Литература

тӳрлет

Асăрхавсем

тӳрлет

Каçăсем

тӳрлет