Вĕрене
Вĕрене | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Пылак вĕренен çулçисем | ||||||||||||
Ăслăх классификацийĕ | ||||||||||||
|
||||||||||||
Латинла çырни | ||||||||||||
Acer L. | ||||||||||||
Тĕссем | ||||||||||||
Ареал | ||||||||||||
|
Вĕрене (лат. Ácer) — Европăра, Азире тата Çурçĕр Америкăра ӳсекен йывăç.
Морфологи
тӳрлетВĕрене 10-40 метр çӳллĕше çити ӳсме пултарать. Вуллин диаметăрĕ пĕр метра çити сарaлать. Çаплах 5-10 м çӳллĕшлĕ тĕмĕллĕ верене те çутçанталăкра пулать. Вĕрене сулхaнран, сивĕрен хăрамасть.
Сарăлни
тӳрлетВĕрене хутăш варманта хурăнпа, ăвăспа, юманпа, çирĕкпе юнашар ӳсме юратать. Унăн çулçи сарлака, вулли таса та яка.
Вĕренене парксенче, кyлĕсемпе пĕвесем хĕррине лартаççĕ. Вăл уйрăмах кĕркунне хăйне евĕр илемлĕ. Çулçисем тĕксĕм хĕрлĕ е ылтăн тĕслĕ. Хитре пулнăшăнах вĕрене çулçине хваттере илсе килетĕн те кăкшăма лартать.
Тĕсĕсем
тӳрлетÇĕр çинче 150 яхăн тăрлă вĕрене. Пирĕн çĕршывра вĕренен 29 тĕрлĕ тĕсĕ тымар янă. Пирĕн енче тăватă тĕслĕ вĕрене сарaлнă: шĕвĕр çулçăлли (Acer platanoides L.), уй (Acer campestre L.), тутар (Acer tataricum L.) тата суя платан (Acer pseudoplatanus L.) вĕрени. Вĕсенчен пĕр кăна — шĕвĕр çулли тĕсĕ — çурçĕрелле, 62° çитичченех тымар ярать.
Тутар вĕрени
тӳрлетAcer saccharum Marshall — çак вĕрене çулçи ĕнтĕ Канадăн символĕ шутланать, ăна патшалăх ялавĕ çине вырнаçтарнă. Унран пылак кăлараççĕ.
Урăх тĕсĕсем
тӳрлетПарксенче хăш чухне çурçĕр американ тĕсĕсене лартаççĕ:
- Acer pensylvanicum L. — йăрăм хупăллă,
- американ вĕрени (Acer negundo L.) — ула çулçăллă, Раççей территоринче сарăлнă,
- кĕмĕл вĕрене (Acer saccharinum L.)— çӳллĕ вулаллă йывăç
- хĕрлĕ вĕрене (Acer rubrum L.),
Классификаци
тӳрлетВĕренен çак тĕсĕсем пур:
Вĕрене этеплĕхре
тӳрлетУсă курни
тӳрлетГалерейă
тӳрлетВĕрене парксенче,кӳлĕсемпе пĕвесем хĕррине лартаççĕ.
-
Шĕвĕр çулçăллă вĕрене
-
Шурă вĕрене çулçисем
-
Шĕвĕр çулçаллă вĕрене кĕркунне
-
Японири вĕренепе бамбук çăтлăхĕ
Вуламалли
тӳрлет- Жилин С. Г. Семейство кленовые (Aceraceae) // Жизнь растений: в 6 тт. Т. 5. Ч. 2. Цветковые растения / под ред. А. Л. Тахтаджяна. — М.: Просвещение, 1981. — С. 264—266.
Каçăсем
тӳрлет- Вĕрене: информаци GRIN сайтĕнче(акăлч.)(2009 çулхи Авӑн уйӑхӗн 15-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
- «Ацер» статья, ЭСБЕ
- Вĕрене çемйи 2009 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ. («Ӳсен- тăран кун-çулĕ»)
- Вĕрене тĕсĕсем Китайра 2006 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ.
- Вĕрене тĕслĕлĕхĕ
- UVSC Гербари — Вĕренесем 2006 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.
- америка тĕсĕсене танлаштарни 2006 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ. bioimages.vanderbilt.edu сайтĕнче