Алтай тăвĕсем
Алтай тăвĕсем — Çĕпĕрти чи çӳллĕ хырçăсен йĕрки, тарăн айлăмсемпе, юханшывсемпе, ту варринчи/хушшинчи котловансемпе пайланнă.

ТавралăхĕПравить
Алта́й тăвĕсем Çĕпĕрти чи çӳллĕ хырçăсен чăкраш йерки пулаççĕ, кунта тарăн айлăмсемпе юханшывсем, хырçăсене тусен шалти тата тусем хушшинчи шăтăксем (котловины) уйăраççĕ.
Алтай çинче виçĕ тĕслĕ çĕр пичĕ: авалхи пенепленăн каяш çийĕ, альпă пăрлăхлă çӳлту çĕр пичĕ тата вăтам ту çĕр пичĕ.
.....
Алтай çĕр-пичĕн пахалăхлă уйрăмлăхĕ — тусем хушшинчи тĕрлĕ çӳллĕшри котловинăсем анлă сарални. Вĕсем широтные айлăмри грабенсенче вырнаçнă, тектоника енчен анса пыракан çĕрсем шутланаççĕ. Вĕсен шутĕнче Чуй, Курай, Абай çеçенхирĕсем, тусем хушшинчи Джулукуль, Бертек, Самоха, Уймăн, Кан котловинăсем. Хăшĕсем чылай çӳллĕ вырăнта вырнаçнă, çавăнпа та вĕсен тĕпĕсене авалхи пăрлăхсем хырса якатнă, урăххисем аялтарах (вăтам çӳлĕхрисем) вырнаçнă, вĕсенче авлтанах кӳлĕ шывĕсем тулнă.
Ту йĕрки темиçе уйрăма пайланать: Кăнтăр Алтай (Кăнтăр-Анăç), Кăнтăр-Тухăç Алтай тата Тухăç Алтай, Тĕп Алтай, Çурçĕрпе Çурçĕр-Тухăç Алтай, Çурçĕр-Анăç Алтай.
Çĕр пичĕПравить
ВуламаллиПравить
- Камбалов Н.А., Сергеев А.Д. Первооткрыватели и исследователи Алтая. Барнаул: Алтайское книжное издательство, 1968.
КаçăсемПравить
- Алтай тăвĕсен картти
- Туллă Алтай йĕри-тавралăхĕ. Архивленĕ 6 Нарӑс уйӑхӗн 2011 çулта.
- Рудой А. Н., Кирьянова М. Р. Научное и рекреационное значение великих геологических памятников Алтая: к созданию Алтайского ледникового парка // Известия Русского географического общества, 2004. — Вып. 5. — С. 61-69. Архивленĕ 22 Ҫу уйӑхӗн 2012 çулта.
Раççейри Тĕнче еткерĕ |
---|
align="center" style="font-size: 90%" Европа пайĕ: • Виçпĕрлев Сергий лаври • Коломенскири Вознесени чиркĕвĕ • Дербентăн авалхи çурт-йĕрĕ • Соловец мăнастăрĕ • Курша çивĕчĕ • Ферапонт мăнастăрĕ • Новодевичье мăнастăрĕ • Хусан кремлĕ • Санкт-Петербургăн историллĕ варри • Ярославлĕн историллĕ варри • Аслă Новгородăн историллĕ палăкĕсем • Кижи • Мускав Кремлĕ тата Хĕрлĕ лапам • Струве пĕкĕвĕ • Коми тĕкĕнмен вăрманĕсем • Анăç Кавказ • Владимирпа Суздалĕн шурă палăкĕсем
Ази пайĕ: Сихотэ-Алинь • Алтай тăвĕсем • Байкал • Врангель утравĕ • Убсу-Нур шыв-çĕрĕ • Камчатка вулканĕсем |