Ĕпхӳ кĕпĕрни
Ĕпхӳ кĕпĕрни — Раççей империн администрациллĕ виçе. Кĕпĕрне тĕп хули — Ĕпхӳ. 1865 çулта Ăренпур кĕпĕрнине Ĕпхӳ тата Ăренпур кĕпĕрнисене пайланă.
Администрациллĕ пайлану
тӳрлет
| № | Уес | Уес хули | Лаптăк, пин тв. ç. | Пурăнан халăх, пин çын |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Пелепей | Пелепей | 22,162 | 368,201 |
| 2 | Бирск | Бирск | 24,6148 | 428,761 |
| 3 | Златоуст | Златоуст | 18,4557 | 129,194 |
| 4 | Мензели | Мензели | 11,6406 | 391,868 |
| 5 | Çтерлĕ | Çтерлĕ | 18,6922 | 331,949 |
| 6 | Ĕпхӳ | Ĕпхӳ | 17,184 | 375,718 |
Халăх йышĕ
тӳрлет1897 çулхи халăх çыравĕ, тăван чĕлхе енĕпе[1]:
| Уес | пушкăртсем | вырăссем | тутарсем | марисем | чăвашсем | мишерсем тата тептерсем |
ирçĕсем | удмуртсем |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Кĕпĕрне пĕтĕмĕшле | 41,0 % | 38,0 % | 8,4 % | 3,7 % | 2,8 % | 2,8 % | 1,7 % | 1,0 % |
| Пелепей | 53,8 % | 20,4 % | 11,3 % | 1,7 % | 7,3 % | 2,2 % | 2,4 % | … |
| Бирск | 52,7 % | 28,4 % | … | 13,3 % | … | … | … | 4,3 % |
| Златоуст | 27,7 % | 65,5 % | 1,1 % | … | … | 4,2 % | 1,2 % | … |
| Мензели | 32,4 % | 32,6 % | 28,2 % | … | … | 3,9 % | 1,2 % | … |
| Çтерлĕ | 35,4 % | 40,0 % | 6,2 % | … | 7,3 % | 4,9 % | 4,9 % | … |
| Ĕпхӳ | 30,7 % | 61,2 % | 1,2 % | 1,1 % | … | 2,7 % | 1,0 % | … |
Ертӳлĕх
тӳрлетКĕпĕрнетĕрсем
тӳрлет| Х. Я. А. | Титул, чин, хисеп | Ĕç вырăнне йышăннă тапхăр |
|---|---|---|
| Аксаков Григорий Сергеевич | патшалăх чăн канашçи | |
| Ушаков Сергей Петрович | патшалăх чăн канашçи | |
| Щербатский Ипполит Фёдорович | патшалăх чăн канашçи | |
| Левшин Владимир Дмитриевич | патшалăх чăн канашçи | |
| Шрамченко Павел Платонович | патшалăх чăн канашçи | |
| Щепкин Николай Павлович | патшалăх чăн канашçи | |
| Полторацкий Пётр Алексеевич | камергер, патшалăх чăн канашçи | |
| Норд Лев Егорович | генерал-майор | |
| Логвинов Николай Христофорович | патшалăх чăн канашçи | |
| Богданович Николай Модестович | патшалăх чăн канашçи | |
| Соколовский Иван Николаевич | генерал-майор | |
| Ключарёв Александр Степанович | патшалăх чăн канашçи | |
| Башилов Пётр Петрович | патшалăх чăн канашçи |
Транспорт тата çыхăну
тӳрлетĔпхӳ кĕпĕрнипе Самар-Златоуст чукун çулĕ (545 çухрăм) иртнĕ.
Пĕлӳлĕх
тӳрлетМедицина
тӳрлет1899 çулта кĕпĕрнере 101 тухтăр тăрăшнă, вĕсенчен 50 ялти тата 11 чукун-çул çинчисем. 207 фельдшер, вĕсенчен 144 ялсенче; фельдшерских учеников 12, повивальных бабок 32 (вĕсенчен 8 ялсенче), 6 шăл тухтăрĕ (Ĕпхӳре). Пурĕпе 59 пульницă (1271 кровать), вĕсенчен 26 ялти (827 кровать), 20 ту савучĕсен, 5 тĕрмесен, 7 урăх ведомствăсен, 1 чукун çулсен. 1899 çулта пурĕпе 791982 çынна сипленĕ. 13 аптекă, вĕсенчен 5 ялсенче. 28 выльăх тухтăрĕ, 8 фельдшер, 13 стражник.
Налуксем
тӳрлетАрхеологи
тӳрлетАрхеологи енчен кĕпĕрне пуян: чылай вал, хулаш, курган (Р. Г. Игнатьев, «Памятники доисторических древностей Уфимской губернии», в «Справочной книжке Уфимская губернии на 1883 г.»). Кургансенче бронза, ылтăн кĕмĕл япаласене тупнă.
Асăрхавсем
тӳрлетВуламалли
тӳрлет- «Памятные» и «Справочные» книжки Уфимской губернии. с 1873 по 1900 г.
- Списки населенных мест Уфимской губернии 1877,1896, JPG(ĕçлемен каçă)
- «Сборник статистич. сведений Уфимская губерния» (изд. губ. земства; 8 томов с приложениями, 1898—1900).
- Габдрафикова Л. Р. Города и горожане Уфимской губернии в 1870—1892 гг.: по материалам органов местного самоуправления. — Казань, 2013
Каçăсем
тӳрлет
|
Фото тата Видео Викиампарта? |
|---|
- Уральская историческая энциклопедия. Уфимская губерния 2010 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ.
- Ĕпхӳ кĕперни // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
- Библиотека Царское Село, книги по истории Уфимской губернии (Памятные книжки), PDF 2014 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
- Карта Уфимской и Оренбургской губерний из «Атласа» А. А. Ильина 1876 года (просмотр на движке Google на сайте runivers.ru)