Википеди

Енĕш Нăрваш: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Интерактивная навигация по истории
← Унчченхи тӳрлетӳМалалли тӳрлетӳ →
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
ВизуальныйВикитекст
PCode (Сӳтсе яв | хушни)
18 916 тӳрлетӳ
PCodeBot: \[\[(Category|Категори):Чăваш Енĕн Тăвай районĕн ялĕсем=>[[Категори:Чăваш Енри Тăвай районĕн ялĕсем
2-мĕш йĕрке:
 
==Истори==
Енĕш Нăрваш [[1563]] çулта Тимеш (Тăвай) ялĕнчен уйрăлса никĕсленнĕ. [[1565]] çулта кун çути курнă ""Писцовой тата мишавай"" кĕнекинче çапла çырнă: ""''Деревня новая, в ней три двора, что поставили ту деревню Тимяшевские чуваши Янших да Охметка, да Кебяк на порозшей мордовской земле у государева оброчные деревни - у Норваши вверх речки Норваши - за хорошевскими полями. Тому два года и живут в той деревне Янших с товарищи''"".
 
Тĕрле çулсенче ял ятне тĕрлĕрен каланă. Яла пуçлакансем çырма хĕрринче ларнăран ăна Çĕнĕ Çырма, Çĕнĕ ял тенĕ пулмалла. 1781-1782 çулсенче д.Янтиково (Синь Сирма) тесе çырни пур. 1859 çулта - Нăрваш çырминчи Аслă Нăрваш ялĕ тенĕ. 1867 çулхи карттă çинче - ""Норваш, 403 двора"" тесе палăртнă. 1898 çулта ялта чиркӳ туса лартнă хыççăн ăна Енĕш Нăрваш сали (вырăсла село Яншихово-Норваши) тесе калама та, хут çине çырма та тытăннă.
 
[[1927]] çулчен ял [[Çĕрпӳ уесĕ]]н [[Тăвай вулăсĕ|Тăвай вулăсне]] кĕнĕ.
10-мĕш йĕрке:
[[1927]] çулхи [[юпа, 1|юпа уйăхěн 1]] [[Чăваш Енĕн Канаш районĕ|Канаш районне]] кěнě. [[1935]] çулхи [[пуш, 1|пуш уйăхěн 1]] хыççăн [[Чăваш Енĕн Тăван районĕ|Тăвай районне]], [[1962]] çулхи [[раштав, 20|раштав уйăхěн 20]] хыççăн [[Чăваш Енĕн Канаш районĕ|Канаш районне]] кĕнĕ. [[1965]] çулхи [[чӳк, 3|чӳк уйăхěн 3]] хыççăн хальхи вăхăтчен [[Чăваш Енĕн Тăвай районĕ|Тăвай районне]] кĕрет.
 
{| class=""standard collapsible""
|-
!Çулсем||Хронологи таблици
50-мĕш йĕрке:
|1927||Вулав çурчĕ уçăлнă
|-
|1930||Ял халăхĕн мăн пухăвĕнче ""Енших"" ятлă колхоз тума йышăннă
|-
|1930||Колхоза ""Красная Чувашия"" ят панă
|-
|1933||Колхоза пĕрремĕш трактор ""Фродзон"" илсе килнĕ
|-
|1934||Колхоз пĕрремĕш автомобиль туяннă
88-мĕш йĕрке:
 
==Статистика==
{| border=1 class=""standard collapsible""
!Çулсем||Кил-çурт шучĕ||Халăх йышĕ
|-
152-мĕш йĕрке:
1871 çулхи октябрь пуçламĕшĕнче Енĕш Нăрвашра Николай Максимович Богородицкий пуп тăрăшнипе чиркӳ прихучĕн шкулĕ уçăлнă. Октябрĕн 12-мĕшĕнче пирвайхи уроксем пулаççĕ. Шкула 30 ар çын ача çӳреме пуçланă.
Паллă датăсем
{| class=""standard collapsible""
|-
!Çулсем||Хронологи таблици
168-мĕш йĕрке:
|1920||Енĕш Нăрваш шкулĕ çумĕнче ликбез уçăлнă.
|-
|1932||Енĕш Нăрвашри шкула ""Ялти хресчен çамрăкĕсен шкулĕ"" ята панă.
|-
|1935||Ялти хресчен çамрăкĕсен шкулĕнчен çичĕ çыл вĕренмелли шкул туса хунă.
182-мĕш йĕрке:
|1975||Икĕ хутлă шкул çурчĕ çумне кирпĕчрен тĕртсе спорт залĕ купаланă.
|-
|1990||Шкул районта чи малтан ""БК-0010-01"" компьютер туяннă.
|-
|1991||Ялти историпе асăну музейне ""Халăх музейĕ"" ята панă.
|-
|1991||Енĕш Нăрваш шкулĕн 120 çулхи юбилей.
201-мĕш йĕрке:
==Музей==
[[Ӳкерчĕк:enesh_musey.jpg|right|Енĕш Нăрвашри музей]]
Ялти музея, ""Историпе асăну музейĕ"" ят парса, 1990 çулхи декабрĕн 21-мĕшенче уçнă. Музей И.Я.Яковлев тăрăшнипе 1903 çулта туса лартнă шкул çурчĕнче вырнаçнă.
Историпе асăну музеĕнче çакăн пек пӳлĕмсем ĕркеленĕ:
: - этнографипе ял пурнăçĕ;
212-мĕш йĕрке:
: - музей фондчĕн хранилищи.
 
1991 çулхи майăн 28-мĕшĕнче Енĕш Нăрвашри историпе асăну музейне ""Раççей Федерацийĕн халăх музейĕ"" ята панă. Халĕ вăл ""Енĕш Нăрваш историпе асăну халăх музейĕ"" ятлă.
 
Музейра пурĕ 5316 экспонат. Вĕсен шучĕ кунсеренех хутшăнса пырать.
228-мĕш йĕрке:
* [http://enesh.info Ял сайчĕ]
 
[[CategoryКатегори:Чăваш ЕнĕнЕнри Тăвай районĕн ялĕсем]]
Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/wiki/Енĕш_Нăрваш»