Элизабет Борн
Элизабет Борн (фр. Élisabeth Borne; 1961 ҫулхи ака уйăхĕн 18-мӗшӗнче ҫуралнӑ, Парижăн VI округĕ) — Франци политикĕ тата патшалӑх ӗҫченӗ. Франци премьер-министрӗ (2022—2024), Эдит Крессон хыҫҫӑн Францин иккӗмӗш хӗрарӑм премьер-министрӗ пулса тӑнӑ. Ӗҫпе ӗҫлӗх тата интеграци министрӗ (2020—2022), комплекслӑ экологи улшӑнӑвӗсен министрӗ (2017—2019) ҫумӗнчи транспортӑн яваплӑ министрӗ, экологи улшӑнӑвӗсен комплекслӑ министрӗ (2019—2020).
| Элизабет Борн | |
| фр. Élisabeth Borne | |
 | |
| Чӑн ят | фр. Élisabeth Borne |
|---|---|
| Çуралнă вăхăт | 1961 çулхи ака, 18-мĕшĕ[1] (63 çул) |
| Çуралнă вырăн | |
| Гражданлăх | |
| Пăхăнулăх | |
| Альма-матер | |
| Ашшĕ | Жозеф Борн[d] |
| Амăшĕ | Marguerite Lescène[d] |
| Упăшки | Olivier Allix[d][3] |
| Ачисем | Nathan Allix[d][4] |
| Премисемпе чысланисем |
   |
| Автограф |
 |
 Медиафайлы на Викиампар | |
Биографи тӳрлет
Йӑхран тухни тӳрлет
Элизабет Борн 1961 ҫулхи акан 18-мӗшӗнче Парижра ҫуралнӑ. Унӑн амӑшӗ Нормандире ҫуралнӑ, ашшӗ — еврей йӑхӗнчен тухнӑ иммигрантсен ҫемьинчен (унӑн аслашшӗ Зелиг Борнштейн 1920-мӗш ҫулсенче Польшӑран Бельгине эмиграциленӗ те Антверпенре бриллиант сутакан усламҫӑ патӗнче ӗҫленӗ, анчах та Холокост вӑхӑтӗнче вилнӗ; 1925-мӗш ҫулта унӑн ывӑлӗ Жозеф Борншорнф Борншорншорнт ҫуралнӑ, каярахпа вӑл Элизабет ашшӗ пулса тӑнӑ — Иккӗмӗш Тӗнче вӑрҫинче Францие оккупациленӗ тапхӑрта вӑл Хирӗҫтӑрӑва хутшӑннӑ, 1944 ҫулта ӑна Освенцим концлагере депортациленӗ, ӑна совет ҫарӗсем ирӗке кӑларнӑ хыҫҫӑн 1945 ҫулта Францие таврӑннӑ, анчах та 1972 ҫулта хӑй ҫине алӑ хунӑ). 1950 ҫулта Жозеф франци гражданлӑхне илнӗ; вӑл вилнӗ хыҫҫӑн амӑшӗн икӗ хӗр усрама укҫа-тенкӗ пулман, 11 ҫулта Элизабет вилнӗ вӑрҫӑ ветеранӗн хӗрӗ пек статус илнӗ, ҫакӑ ӑна стипендипе малалла вӗренме май панӑ.
Вӗренӳ тӳрлет
Политехника шкулӗнчен тата Кӗперсемпе ҫулсен наци шкулӗнчен вӗренсе тухнӑ, 1987 ҫулта Транспортпа хатӗр-хӗтӗрсен министерствинче професси карьерине пуҫланӑ, каярахпа ӑна Францин Экологи министерствине реорганизациленӗ.
Патшалӑх ӗҫӗнчи карьера тӳрлет
1991—1993 ҫулсенче Лионель Жоспен наци вӗрентӗвӗн министрӗн аппаратӗнче ӗҫленӗ, 1997—2002 ҫулсенче Жоспен Франци премьер-министрӗн должноҫне йышӑннӑ чухне унӑн администрацийӗнче транспорт ыйтăвĕсемшӗн яваплӑ пулнӑ.
2002 ҫулта SNCF франци чукун ҫулӗсен патшалӑх компанин стратеги директорӗ пулса тӑнӑ.
2007 ҫулта Eiffage уйрӑм ҫыннӑн ҫурт-йӗр тӑвакан компанине куҫнӑ.
2008 ҫулта патшалӑх тытӑмне ӗҫлеме пынӑ — Париж мэрийӗнче пилӗк ҫул хула аталанӑвӗн ыйтӑвӗсемпе ӗҫленӗ.
2013 ҫулта шалти ӗҫсен министрӗ Мануэль Вальс Борна Пуату-Шаранта регион префекчӗ туса хунӑ.
Сеголен Руаяль экологи министрӗн аппаратне ертсе пынӑ.
2015 ҫулхи ҫу уйăхĕн 19-мӗшӗнче Парижри RATP хула транспорчӗн компанине (вӑл Париж тулашӗнчен те Иль-да-Франс тӑрӑхра, кӑшт ӗҫлет) — пассажир ҫаврӑнӑшӗпе тӗнчере пиллӗкмӗшне вырӑнта тӑраканнине — ертсе пынӑ. Ҫапла вара Борн Олланд президент патшалӑхӑн пысӑк компанине ертсе пыма шаннӑ иккӗмӗш хӗрарӑм (унччен малтан Стефани Паллеза Française des jeux компанин тӗп директорне лартнӑ пулнӑ, вӑл вара лотерейӑпа спортра ставкӑсем тӑвакан сферӑра монополист шутланать) пулса тӑнӑ.
Нумай вӑхӑт хушши Социализм партине ҫывӑх тӑнӑ, унтан «Республика, Малалла!» партие кӗнӗ.
Эдуар Филипп правительствисенче тӳрлет
2017 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Филипп правительствинчи Николя Юло комплекслӑ экологи ҫӗнетӗвӗсен министрӗ ҫумӗнчи транспортӑн яваплӑ министрне лартнӑ.
2017 ҫулхи ҫӗртме уйăхĕн 21-мӗшӗнче Филиппӑн иккӗмӗш правительствине йӗркеленӗ чухне ӗҫ вырӑнне сыхласа хӑварнӑ.
2018 ҫулхи пуш уйăхĕн 26-мӗшӗнче Францин SNCF чукун ҫулӗсен патшалӑх компанинче забастовка туни ҫинчен пӗлтернӗ, Борна правительство чукун ҫул транспортӗнче конкуренцие анлӑлатма сӗнӳсем хатӗрлеме ыйтнӑ.
2019 ҫулхи утӑ уйăхĕн 16-мӗшӗнче ҫав правительствӑрах комплекслӑ экологи ҫӗнетӗвӗсен министрне лартнӑ, анчах та умӗнхи ӗҫтешӗ пек, ҫак вырăнтан тухса кайнӑ Франсуа де Рюжи пек патшалӑх министрӗн рангӗнче мар.
2020 ҫулта Оливье Дюссопа Жан-Ив Ле Дриан Эмманюэль Макрон электорачӗн сулахай пайне консолидацилеме йӗркеленӗ «Прогресс территорийӗ» партие кӗнӗ.
Жан Кастекс правительствинче тӳрлет
2020 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Кастекс правительствине йӗркеленӗ чухне ӗҫ, ӗҫлӗх тата интеграци министрӗн портфельне илнӗ.
2022 ҫулхи ҫу уйăхĕнче, ертсе пыракан коалици 2022 ҫулхи ҫӗртме уйăхĕн 12-мӗшӗнче тата 19-мӗшӗнче иртмелли парламент суйлавӗ валли хӑйӗн 187 кандидачӗн списокне пичетлесе кӑларнӑ — Элизабет Борн хӑйӗн кандидатурине Нормандири Кальвадос департаментӗнче тӑратнӑ.
Борнӑн пӗрремӗш правительстви тӳрлет
2022 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче иккӗмӗш срока суйланӑ хыҫҫӑн Макрон президент Кастекса отставкӑна ярсан Элизабет Борна премьер-министр вырӑнне лартнӑ (Эдит Крессон хыҫҫӑн 30 ҫултан Франци историйӗнче вӑл ҫак должноҫра иккӗмӗш хӗрарӑм пулса тӑнӑ).
Ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗнче президент администрацийӗн тӗп секретарӗ правительство йышне пӗлтернӗ.
2022 ҫулхи ҫӗртмен 19-мӗшӗнче Кальвадос департаменчӗн 6-мӗш округӗнчи парламент суйлавӗн иккӗмӗш турӗнче ҫӗнӗ халӑх экологипе социаллӑ пӗрлӗхӗн сулахай блокӗнчи Ное Гошара 52,3% сасӑ пухса ҫӗнтернӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче иртнӗ пӗрремӗш тур макронистсен «Пӗрле» коалицишӗн ӑнӑҫлах иртмен — вӗсем 25,8% сасӑ пухса выляса янӑ, ҫӗнтерӳҫӗ вара сулахай блок (26,16 %) пулса тӑнӑ. Иккӗмӗш тур пӗтӗмлетӗвӗсем тӑрӑх, «Пĕрле» коалицие суйлавҫӑсен 38,6 % сасӑланӑ, ҫакӑ ӑна абсолютлӑ ытларахӑшӗ пулса тӑма кирлӗ 289 вырӑнтан 246 депутат мандатне (ҫапах та Наци пухӑвӗн ҫӗнӗ йышӗнче вӑл чи пысӑк фракци) кӑна тивӗҫтернӗ. Сулахайрисене 142 мандат лекнӗ, виҫҫӗмӗш вырӑнта вара ытла та Сулахай шухӑшлӑ Наци пӗрлешӗвӗ (89 мандат) пулнӑ, ку вӑл Марин Ле Пен парти парламентра ытларах пулассине пӗлтернӗ (икӗ хут ӳснӗ), ҫакӑ унӑн историллӗ ҫитӗнӗвӗ те пулнӑ. Унсӑр пуҫне ҫав вӑхӑтра хӑйсен пуканӗсене йышӑнакан Амели де Моншален экологи министрӗпе Брижитт Бургиньон сывлӑх сыхлав министрӗ хӑйсен округӗсенче суйлава выляса янӑ.
Ҫӗртмен 21-мӗшӗнче Элизабет Борн Макрон президента вырăнтан кӑларса яма ыйтса çыру ҫырнӑ, анчах лешӗ ӑна ыйтнине тивӗҫтермен, правительствӑна куҫӑм тапхӑрӗнче малалла ӗҫлеме сӗннӗ.
2022 ҫулхи ҫӗртмен 25-мӗшӗнче Яэль Браун-Пиве отставкӑна тухнӑ хыҫҫӑн тинӗс леш енчи территорисен министрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлама тытӑннӑ.
Борнӑн иккӗмӗш правительстви тӳрлет
2022 ҫулхи утӑн 4-мӗшӗнче Борнӑн иккӗмӗш правительстви йӗркеленнӗ.
2022 ҫулхи раштавăн 1-мӗшӗнче Борн Le Parisien хаҫата панӑ интервьюра правительство хатӗрленӗ пенси реформин пайӗсене уҫса панӑ, ӑна, иккен, раштавăн 15-мӗшӗнче социаллӑ партнерсене (предпринимательсен организацийӗсемпе профсоюзӗсене) сӳтсе явма пама палӑртнӑ. Саккун проекчӗ 2031 ҫул тӗлне пенсие тухмалли ӳсӗме 62 ҫултан пуҫласа 65 ҫулччен ӳстерме шутлать, ҫакӑ вунӑ ҫул хушшинче пенси тытӑмӗн финанс шайлашӑвне юсама май парать, анчах та Макрон президент страховани тӳлевӗсен пысӑк срокне кӗртсен чи пысӑк ӳсӗме 64 ҫул таран чакарма хатӗр. Улшӑнусем 2023 ҫулхи ҫулла 1961 ҫулӑн иккӗмӗш ҫурринче ҫуралнӑ ҫынсене пырса тивеҫҫӗ.
2023 ҫулхи кăрлачăн 10-мӗшӗнче Борн пенси реформин тӗп положенийӗсене Наци пухӑвне тӑратнӑ, вӑл 2030 ҫул тӗлне пенсие тухмалли ӳсӗме 64 ҫул таран ӳстерме палӑртать.
2023 ҫулхи нарӑсӑн 2-мӗшӗнче France 2 каналти Каролин Руна панӑ интервьюра вӑл арҫынсемпе хӗрарӑмсем хушшинчи взноссен тапхӑрӗн инверсийӗ ҫине тата пӗчӗк пенсисене ӳстерме пулӑшакан механизм ытларах хӗрарӑмсене пырса тивни ҫине таянса вӑл реформа хӗрарӑмсене хӳтӗлесси тӗп вырӑнта пулнине палӑртнӑ.
2023 ҫулхи пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче вӑл Республиканецсен фракцийӗнче тавлашуллӑ самантсем чылай пуррине кура кабинета шанӑҫ пур чухне правительствӑра сасӑлав ирттермесӗр йышӑнма май паракан Конституцин 49-мӗш статйин 3-мӗш пункчӗпе усӑ курса проекта йышӑнтарнӑ.
2023 ҫулхи раштав уйăхĕн 11-мӗшӗнче 265 сасса хирӗҫле пӗтӗмӗшле 270 сасӑ пухса правительство сӗннӗ иммиграци ҫинчен калакан саккуна пӑхса тухассинчен илнӗ.
2023 ҫулхи раштав уйăхĕн 19-мӗшӗнче парламент Наци пухӑвӗпе Сенатӑн килӗшӳ комиссийӗ туса хатӗрленӗ саккун проекчӗн компромислӑ вариантне ырланӑ.
2024 ҫулхи кăрлач уйăхĕн 8-мӗшӗнче Элизабет Борн йышӑннӑ ĕçе пӑрахса кайма хут ҫырнӑ, Макрон президент ӑна йышӑннӑ, хӑйӗн вырӑнӗнче вӑл тепӗр кунхине Габриэль Аттале (унӑн иккӗмӗш правительствинче вӑл ҫутӗҫ министрӗ пулнӑ) ҫӗнӗ премьер-министра лартиччен ӗҫленӗ.
Харпăр пурнăç тӳрлет
1989 ҫулхи ҫӗртме уйăхĕн 30-мӗшӗнче Элизабет Борн Оливье Айикса (Olivier Allix) качча тухнӑ, 1995 ҫулта вӗсен Натан ятлӑ ывӑл ҫуралнӑ. Каярахпа ҫав ҫемье арканнӑ.
Наградăсем тӳрлет
2008 ҫулхи кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче Франци президенчӗн хушӑвӗпе «За заслугия» орден кавалерӗн степеньӗпе чысланӑ; 2016 ҫулхи чӳкӗн 14-мӗшӗнчи хушӑвӗпе офицер степеньӗпе чысланӑ.
2013 ҫулхи утӑн 12-мӗшӗнче Франци президенчӗн хушӑвӗпе Хисеплӗ легион орденӗн кавалерӗн степеньӗпе чысланӑ.
2019 ҫулта транспорт ыйтӑвӗсене тивӗҫтернӗшӗн Тинӗсри ӗҫсен орденӗн кавалерӗ пулса тӑнӑ.
Ӑнлантарусем тӳрлет
- ^ Elisabeth Borne // Roglo — 1997.
- ^ 1 тата 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1219930946 // Gemeinsame Normdatei (нем.) — 2012—2016.
- ^ Ingeniera de larga trayectoria, incansable y despiadada. Así describen los analistas franceses a Élisabeth Borne, la nueva primera ministra de Francia (исп.) — 2022.
- ^ https://www.gala.fr/l_actu/news_de_stars/elisabeth-borne-premiere-ministre-qui-est-son-fils-nathan_494125
Каҫăсем тӳрлет
- Elisabeth Borne (фр.). Gala. Тĕрĕсленĕ 1 Ҫӗртме уйӑхӗн 2017.
|
Ку статьяна Википедин Вырӑс уйрӑмӗнчи Борн, Элизабет статьяна чӑвашла куҫарса хатӗрленӗ. |