Чумакова Тамара Ивановна
Тамара Ивановна Чумакова (1932 çулхи çурлан 28-мĕшĕ, Вăрасăр ялĕ, Куславка районĕ, Чăваш АССР — 2016, кăрлач, 17, Шупашкар, Чăваш Республики) — совет тата раççей/чăваш юрăçĕ, лира-колоратура сопрани, Чăваш АССР тава тивĕçлĕ артисчĕ (1959), Чăваш АССР халăх артисчĕ (1968), РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ (1970), К. В. Иванов ячĕллĕ Чăваш патшалăх парнин (1969), «Хисеп палли» орденĕн кавалерĕ [1]
Тамара Чумакова | |
Тулли ят | Тамара Ивановна Чумакова |
---|---|
Çуралнă вăхăт | 1932, çурла, 28 |
Çуралнă вырăн | Вăрасар ялĕ, Куславка районĕ, Чăваш АССР, РСФСР, СССР |
Вилнĕ вăхăт | 2016, кăрлач, 17 |
Вилнĕ вырăн | Вăрасар ялĕ, Шупашкар, Чăваш Республики, РФ, |
Патшалăх | СССР, Раççей |
Профессисем | XX ĕмĕрти опера юрăçи |
Ушкăнсем |
|
Кун-çулĕ
тӳрлетТамара Чумакова 1932 çулхи çурлан 28-мĕшĕнче Чăваш АССР кĕрекен Куславка районĕнчи Варасăр ялĕнче нумай ачаллă çĕр ĕçтеш çемьинче çуралнă. Ашшĕ — Иван Павлович, амăшĕ Серафима Ермолаевна. Варасăрти 7 çул вĕренмелли шкулта пĕлӳ илнĕ хыççăн Шупашкарти Ф. П. Павлов ячĕллĕ мусăк училищине вĕренме кĕнĕ. Дирижёр-хор (1953) тата вокал (1955) уйрăмĕсенче ăсталăха туяннă.
2016 çулхи кăрлачăн 17-мĕшĕнче ĕмĕрлĕхех çут тĕнчерен уйрăлса кайнă[2][3].
Чыславсемпе парнесем
тӳрлет- Чăваш АССР тава тивĕçлĕ артисчĕ (1959)
- Чăваш АССР халăх артисчĕ (1968)
- РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ (1970)
- К. В. Иванов ячĕллĕ Чăваш патшалăх парни (1969).
- «Хисеп палли» орден кавалерĕ.
Вуламалли
тӳрлет- Петрова, В. Çӳллĕ тӳпери çăлтăр / В. Петрова // Чăваш хĕрарăмĕ. – 2007. – 29 авăн – 5 юпа (№ 39). – С. 2-3.
- Семенова, О. Тамара Чумакова: «Юрăпа пурнăç тăрăх эп утрăм...» / О. Семенова // Хыпар. – 2002. – 31 çурла.
- Смирнова, Н. Пирĕн Нарспи / Н. Смирнова // Хыпар. – 2007. – 13 чӳк. – С. 4.
- Андреева, Р. Р. Особенности создания образа Нарспи в оперном театре в исполнении Т. И. Чумаковой, Л. Н. Толстовой, З. З. Андреевой / Р. Р. Андреева // Современная Нарспиана: итоги и перспективы : материалы межрегион. науч.-практ. конф. – Чебоксары, 2008. – С. 56-60. – Библиогр.: с. 60 (3 назв.).
- Валентинов, Ю. День рождения оперной певицы / Ю. Валентинов // Чебоксар. новости. – 2001. – 30 авг.
- Заломнов, П. Д. Чумакова Тамара Ивановна // Заломнов, П. Д. Чувашский государственный театр оперы и балета и ведущие мастера его сцены / П. Д. Заломнов. – Чебоксары, 2002. – С. 33-34.
- Илюхин, Ю. А. Чумакова Тамара Ивановна / Ю. А. Илюхин // Краткая чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2001. – С. 491-492.
- Ксенофонтов, Г. Н. Заслуженные артисты РСФСР // Ксенофонтов, Г. Н. Знатные люди – выходцы из Козловского района / Г. Н. Ксенофонтов. – Козловка, 2004. – С. 41-42. – Из содерж.: Чумакова Тамара Ивановна.
- Макарова, С. Тамара Чумакова: Нарспи прекрасной воплощенье / С. Макарова // Сцена Чувашии. – 2007. – 2 сент. (№ 9). – С. 4, 5.
- Макарова, С. И. Чумакова Тамара Ивановна / С. И. Макарова // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 598.
- Тамара Чумакова : музыка создавалась для ее голоса // Совет. Чувашия. – 2012. – 12 сент. – Прил.: с. 2 : фот. – (Сцена Чувашии / отв. за вып. М. Красотина).
- Чекушкин, В. Пела о жизни, обливаясь слезами / В. Чекушкин // Совет. Чувашия. – 2016. – 29 янв. – С. 4.
- Чекушкин, В. Пела, обливаясь слезами... / В. Чекушкин // Республика. – 2016. – 20 июля (№ 36). – С. 7.
- Чумакова, Т. «Поклонимся великим тем годам!» / Т. Чумакова // СЧ – Столица. – 2000. – 4-16 мая (№ 17). – С. 6.
Асăрхавсем
тӳрлетКаçăсем
тӳрлет- Чебоксарское музыкальное училище имени Ф.П. Павлова. К юбилею Т. И. Чумаковой. çăлкуçран архивланă 31 Юпа уйӑхӗн 2012.
- Государственная книжная палата Чувашской Республики. К 75-летию известной оперной певицы Т. И Чумаковой.
- Знаменательные и памятные даты Чувашии
- Культурное наследие Чувашии
- Тамара Чумакова
- «Укăлча умĕнче» Тамара Чумакова юрлать