Царыцино

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Царицыно пăхăр.

Шаблон:Архитектура палăкĕ/фед Цари́цыно — Мускавăн кăнтăр енчи кермен-парк ансамблĕ; Екатерина II арăм-императр хушнипе 1776 çулта никĕсленĕ. 1984 çулта йĕркеленĕ «Царицыно» музей-заповедник балансĕ çинче тытăнса тăрать.

Ку историллĕ пулса тăнă, Царицыно Хĕвелтухăç Бирюлёво, Кăнтăр Орехово-Борисово тата Çурçĕр Орехово-Борисово районсем хушшинче вырнаçнă «Царицыно» уйрăмах сыхлавлă çутçанталăк территорин (УСÇТ) чи паллă тата хăтлă та тирпейлĕ пайĕ.

Царицыно кермен-парк ансамблĕ вырнаçнă 100 гектар ытла лаптăк çĕр сăртлă-çырмаллă, малтан кунта Кантемир кнеçесен кил йăви пулнă, вăл унăн хăш-пĕр палли курăнать. Парк ансамблĕн территорине çурçĕр-хĕвелтухăçран тата кăнтăр енчен икĕ тарăн çырмапа, хĕвеланăç енчен — Царицыно пĕвисемпе, хĕвелтухăç енчен — оранжерейă комплексĕпе чаракланать.

Царицыно «вырăс готики» (псевдоготика) ятлă архитектурăн палăкĕ шутланать; император резиденцине тăвас ĕç-пуçра 20 çул хушши çав вăхăтри икĕ чаплă архитектор — Василий Баженов тата Матвей Казаков вăй хунă. Царицыно — XVIII ĕмĕрти Европăри чи пысăк псевдоготика çурт-йĕр тата çак стильпе ăсталанă пĕртен-пĕр кермен комплексĕ. Кермен-парк ансамблĕн уйрăмлăхĕ вырăс çурт ăсталăхĕнче çĕнĕ тĕл пуçарать: малтанхи Раççей империн тĕрле çĕрĕсенче XVIII ĕмĕрĕн вĕçĕнче тата XIX ĕмĕрĕн пуçламăшĕнче Царицино илемĕн сĕмĕпе чылай кермен туса лартнă.

Царицыно ансамбльне хайласа хăйне манса кайсах ĕçленĕ чаплă тата урăх ăстасем пек мар çурт ăстишĕн В. И. Баженовшăн çак ĕç-пуç пурнăçри йывăр инкек-хуйхи пулса тухать.

Кермен комплексĕпе пĕрлех никĕс янă пейзаж паркĕ Раççейри чи малтанхи петербург кермен-парк ансамблĕсен пуçне, пейзаж паркĕсенчен пĕри пулать.

Царицыно ансамблĕн кун-çулĕ

Царицынăн малтанхи вырăнĕ

Царицыно ята куçнă вырăн малтан, XVI ĕмĕрĕн вĕçĕнче патша арăмĕ Иринăн, Борис Годунов йăмăкĕн тăван енĕ пулнă, кунта Богородское чиркӳллĕ ял ларнă пулнă. Ӗлĕкхи çурт-йĕр пирки пĕлтерекен документсем упранса юлман, çапах та 1982 çулта археологи ĕçĕсене ирттернĕ чухне Тури Царицыно пĕви патнелле пыракан пандус пусмин юлашкине тупнă, вара çак ĕлĕххи пусма Годуновсен кил йăви е сунар карти шутĕнче пулнă теме те юрать. Смутное время тапхăрта Ирина Годуновăн çурт-йĕрне пĕтернĕ, çак çĕр пушанса кайнă, анчах та Годуновсем хуçаланнă чухнехи пĕвесем кăна юлнă.

1633 çулта Хура Пылчăк (Чёрная Грязь) пуш вырăна (Богородское çапла ята куçнă) Стрешнев боярсем, Романов ăрăвĕн пĕрремĕш патшин Михаил Фёдоровичăн арăмĕн тăванĕсем ярса илнĕ. 1684 çулта Иван Фёдорович Стрешнев пуяр Хура Пылчăк яла хăйĕн мăнукне, Алексей Васильевич Голицына (Василий Голицын кнеçĕн ывăлне, патша хĕрĕн Софьйăн фаворитне) парнеленĕ.

Царицыно Аслă Екатерина тапхăрĕнче

1775 çулхи çуркунне Екатерина II арăм император, Коломенскирен уçăлса çӳренĕ май Хура Пылчăк (Чёрная Грязь) çĕрĕпе ярăнса пынă чухне çак вырăнти илемлĕхе питĕ килĕштернĕ те пĕр тăхтамасăрах çак çĕре Сергей Дмитриевич Кантемиртан сутăн туяннă. Сутă хутне Шаблон:СС ал пусса çирĕплетнĕ; арăм императр кил йăвишĕн 25 000 тенкĕ тӳленĕ — кнеç 20 000 çырлахма пултарнă, имĕш.

Екатерина хыççăн император резиденцийĕ

В. Аммон. «Царицыно сăнарĕ». 1835 çул.

Царицыно-дачное

Пысăк Царицыно керменĕн ишĕлчĕкĕ. XX ĕмĕрĕн пуçламăшĕнчи салам хучĕ.

Архитектура ансамблĕ

Çырма урлă пысăк кĕпер

...

• 
• 

Фигурăллă кĕпер

......

• 
  Паркăн хĕвеланăç енчен пăхсан
• 
  Паркăн хĕвелтухăç енчен пăхсан
• 
  Кĕпер патнелли çула капăрлатакан колонна
• 

Кавалери корпусĕсем

....

• 
  Виççĕмĕш Кавалери корпусĕ
• 
  Иккĕмĕш Кавалери корпусĕ
• 
  Иккĕмĕш Кавалери корпусĕн портикĕ
• 
  Пĕрремĕш Кавалери корпусĕ

Турă амăш турăшĕн «Пурнăç паракан Çăлкуç» храмĕ

Çăкăр çурчĕ (Апат-çимĕç корпусĕ)

....

• 
  Çурçĕр-хĕвеланăç фасачĕ
• 
• 
  Çурт-йĕре ят панă декор пайĕ

Пысăк кермен

....

• 
• 
• 

Арка-галерея

...

• 
• 
• 

Кĕçĕн (Çурмациркульлĕ) кермен тата сăртлă пирамида

....

• 
  Кĕçĕн кермен тата сăртлă пирамида
• 
• 
  Кĕçĕн керменĕн декорĕ ПМЗ «Царицыно» эмблеми пулса тăчĕ

Вăтам кермен (Опера çурчĕ)

...

• 
• 
  Окно первого яруса
• 
  Окно второго яруса

Фигурăллă (Иçĕм çырли) хапха

...

• 
  Фигура хапхи
• 
  Хапха декорĕ

Оранжерейă кĕперĕ тата Оранжерейăсем

....

• 
  Оранжерейă кĕперĕ
• 
  Оранжерейă пĕви

Баженовăн пурнăçа кĕртмен тата çухатнă çурт-йĕрĕ

...

• 
  Камер-юнфар павильонĕ
• 
  Хĕрес евĕр павильон
• 
  Улттă хысаклă павильон. В. И. Баженов чертёжесем

Царицыно пейзаж паркĕ

1810-мĕш çулсенче туса хатĕрленĕ Кермен-парк ансамблĕн планĕ

Ишĕлнĕ турул. 1848 çулхи ӳкерчĕк

....

• 
  Тури тата Кĕçĕн керменсем çине Тури пĕве енчен пăхсан
• 
  Парк аллейи
• А. Бурганов. «Минерва» (Скульптурăна кургансемпе юнашар вырнаçтарнă)
  А. Бурганов. «Минерва» (Скульптурăна кургансемпе юнашар вырнаçтарнă)
• 
  Серпантин аллейисем
• 
• 
  Кермен çумĕнчи уçланкă

Царицыно литературăпа ӳнерте

• Тулăх пурнăçлă мускавсем Царицыно паркĕнче уçалса çӳренине XIX ĕмĕрĕн варринче И. С. Тургенев «Накануне» романĕнче (1859) çырса кăтартать. Пĕр пайĕнчи ĕç-пуçĕ Царицынăра пулса иртет; автор кун чухне парк пейзажĕсене питĕ тĕплĕн ӳкерсе парать. Автор паркри икĕ илемлĕ вырăна — хӳхĕм акустикăллă сăрт айăккине («Нерастанкино» павильонпа капăрлатнăскерне) тата «Миловида» павильона хирĕçле кӳлмеке — палăртать .
• Царицынăна ӳнерлени Григорий Данилевскин «Княжна Тараканова» (1883) романĕнче те пур.
• Леонид Андреев, XIX—XX ĕмĕрсен чиккинче çу вăхăтĕнче царицына дачисенче канма кăмăлланăскер, кунта темиçе калав хайланă. Иккĕшĕ вара Царицынăпа питĕ тачă çыхăнуллă — «Петька на даче» (1899) тата «Жизнь Василия Фивейского» (1903).
• Иван Бунин,
• Константин Юон пурнăçĕн юлашки çулĕсенче çу илемлĕхне Царицынăра курма юратнă; кунта сăрăç темиçе пейзаж тата жанр ӳкерчĕкне çырнă.
• 1939 çулта Царицынăра «Музыкальная история» фильмăн темиçе пайне ӳнерленĕ. Сергей Лемешевăн фильмĕнче Зоя Фёдорова сăнарĕ акустика енчен çав тери пахаллă сăрт айăккинче юрă шăрантарать. Фильмра Язвенка пĕвин кĕперĕнчен Эраст Гарин шыва ӳкет.
• 2008 çулта Пысăк Царицыно керменĕн залĕсенче «Адмиралъ» фильмăн сценисене ӳнерленĕ.

Каçăсем

Википедире портал пур «Мускав»

• Царицыно, истории тата фотографисем
• Патшалăх музей-заповедник «Царицыно» 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ. — официаллă сайт
• «Царицыно» — История парка и усадьбы. Описание памятников. Фото.
• Музеи России: Историко-архитектурный и ландшафтный музей-заповедник «Царицыно»
• Природно-исторический парк «Царицыно» — рассказ о Царицынском заповеднике в ЮАО г. Москвы.
• Природно-исторический парк-заповедник «Царицыно» 2007 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.
• Фото парка «Царицыно» и Москвы 2008 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче архивланӑ.

Вуламалли

Кĕнекесем

• Згура В. Проблемы и памятники, связанные с Баженовым. — М.: 1929.
• Снегирёв В. Л. Знаменитый зодчий В. И. Баженов. — М.: .
• Михайлов А. И. Баженов. — М.: 1951.
• Виноградов Н. Д., Земсков Б. С. Царицыно // Подмосковье. — М.: 1956.
• Власюк А., Каплун А., Кипарисова А. . — М.: 1957.
• Сергеев И. Н. Царицыно. Суханово: Люди, события, факты. — М.: Голос, 1998. — ISBN 5-7117-0304-8
• Василий Иванович Баженов: Письма. Пояснения к проектам. Свидетельства современников. Биографические документы / Сост. Ю. Я. Герчук. — М.: Искусство, 2001. — (Мир художника). — ISBN 5-85200-325-5
• Наумкин Г. И. Архитектурная иконография Царицынского ансамбля В. И. Баженова. — М.: Компания Спутник+, 2004. — ISBN 5-93406-703-6
• Андреева Л. В. Музей-заповедник Царицыно: дворцовый ансамбль, парк, коллекции. — М.: Государственный музей-заповедник «Царицыно», 2005. — ISBN 5-88149-209-9
• Греч А. Н. Венок усадьбам. — М.: АСТ-Пресс, 2007. — ISBN 5-462-00549-0

Статьясем

• Байбурова Р. М. Царицыно, бывшая Чёрная Грязь: история, владельцы, странная закономерность // Наука и жизнь. — 1992. — № 4.
• Чусов С. Ю. О ранней истории имения Чёрная Грязь (Царицыно) // Московский журнал. — 2000. — № 6.
• Соколов Борис. Жребий Баженова // Наше наследие. — 2002. — В. Наше наследие.
• Бегичева Вера. Царицыно, остров любви // Наука и религия. — 2006. — № 3.