Хусан ханлăхĕ
Хусан ханлăхĕ — Вăтам Атăлçинчи феодаллă патшалăх (1438—1552), Ылтăн Урта аркансан тĕрекленнĕ, Пăлхар, Джукетау, Хусан, Кашан кнеçлĕхĕсен территорийĕсене пĕрлештернĕ. Тĕп хули — Хусан.
Никĕслекенĕ — Улу-Мухаммед ( 1438—1445 хуçаланнă).
ИсториПравить
XVI ĕмĕрĕн пĕрремĕш пайĕнче, Гирей ăру ханĕсем ертсе пынипе , Мускава хирĕç пĕрмаях вăрçăпа çӳренĕ. 1521 çулхи çурла уйăхĕнче Сахип-Гирея хусан ханĕпе Мухамеда Гирея крым ханĕ Чулхула, Муром, Клин, Мещера, Улатимĕр çĕрĕсем çине вăрçăсемпе кайнă, тыткăна темиçе вун пин çынна хупăрласа илсе таврăннă.
Пĕтĕмпе хусан ханĕсем вырăс çĕрĕсем çине хĕрĕхе яхăн тустарма вăрçăпа тухнă пулнă.
Иван IV 1545-52 çулсенче хусансем çине вăрçăпа çӳренĕ, юлашкинчен 1552 çулта Мускав патши Хусан ханлăхĕн пĕрлĕхне аркатать, ханлăх шутĕнчи Вăтам Атăлçи çĕрĕсене Мускав пăхăнăвне кĕртет.
ВуламаллиПравить
АсăрхавсемПравить
- ^ История татар. Том IV. Татарские государства XV–XVIII вв. Казань: Институт истории АН РТ, 2014. – 1080 с. + 32 с. цв. вкл
КаçăсемПравить
|
Хусан ханлăхĕ Викиампарта? |
|---|
- Раваюн, Георгий. "Белые пятна" истории чуваш. Часть 2. Почему в Казанском ханстве чувашей было в 3 раза больше, чем татар?
- Худяков М. Г. Очерки по истории Казанского ханства
- Марджани Ш.(Багауддинов Шихабуддин, мулла). Очерк истории Болгарского и Казанского царств. Архивленĕ 17 Раштав уйӑхӗн 2007 çулта.
- Измайлов И. М. Завоевание казанского ханства: причины и последствия (критический разбор новых тенденций современной российской историографии) Архивленĕ 15 Ака уйӑхӗн 2014 çулта.
- Хабутдинов А.Ю Казанское ханство глазами татарских ученых начала XX века Архивленĕ 17 Раштав уйӑхӗн 2007 çулта.
- Исхаков Д. К вопросу об этносоциальной структуре татарских ханств (на примере Казанского и Касимовского ханств XV-сер. XVI вв.) Архивленĕ 4 Пуш уйӑхӗн 2016 çулта.
- Алишев С. Х. Казань и Москва: межгосударственные отношения в XV—XVI вв Архивленĕ 4 Пуш уйӑхӗн 2016 çулта.