Халха, халхасем, халха-монголсем — монгол ушкăнне кĕрекен халăх, халха чĕлхипе калаçаççĕ.

Раççей Федерацинчи шучĕ 2117 çын (1989). Чылаййăн Монголире (1,7 млн. çын), варринчи, кăнтăрти тата тухăçри çĕрĕсенче (аймакĕсенче) пурăнаççĕ. Халха чĕлхипе калаçаççĕ. Çыруллăхне 1945 çулта вырăс алфавитне тĕпе хурса (XII ĕмĕр - 1945 – авал монг. çыруллăхĕ уйгур графикипе). Тĕнĕ енĕпе - буддистсем-ламаистсем. Малтанах, XVI ĕмĕр варринче, Халха топоним (монг. халх - "питлĕх", "хӳтлĕх") Çурçĕр Монголин (паянхи Монг. Респ. нумайăшĕ) территорине пĕлтернĕ пулас, каярахпа вара çак этноним кунта пурăнакан халăха куçать. Монгол хроникисенче XVII - XVIII 12 халха ăрăвĕсем (ăрачĕ) пирки асăнни пур; çавсенчен 7 XVI ĕмĕрте Гэрэсэндзэ айне пулнă, вара вĕсем Xалха халăхĕн тăхăмĕсем шутланаççĕ. Xалхасем шутне тĕрлĕ этнос йăхĕсем: монгол (борджигинсем, хотогойтсем, даригангасем, хорчинсем, чахарсем, узумчинсем) тата монгол мар йăхсем (тангутсем, сартулсем тата ыттисем те) кĕреççĕ. Раççейре вĕсем пысăк хуласенче пурăнаççĕ, Мускавра — 301 çын.

Çав. пекех тӳрлет

Литература тӳрлет

Шаблон:Монгол халăхĕсем