Тутар Автономи Социализм Совет Республики

(Тутар АССР ҫинчен куҫарнӑ)

Тутар Автономиллĕ Социаллă Совет Республики (ТАССР) (тут. Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы (ТАССР, Тутарстан)) — Раççей Социаллă Федераци Совет Республики йышĕнчи автономи республики.

Кун-çулĕ

тӳрлет

Шаблон:Тутарстан кун-çулĕ 1920 çулхи пушăн 22-мĕшĕнче В. И. Ленин Кремльте Б. X. Мансуровпа, С. Г. Саид-Галиевпа тата ыттисемпе Тутар республикине туса хурас ыйтăва хускатнă[1].

Ăна ПРĔК тата РСФСР халком канашĕн 1920 çулхи çăвăн 27-мĕшĕнчи йышăнăвĕпе çирĕплетнĕ[2] те çав çулăн çĕртмен 25-мĕшĕнче Автономлă Тутар Социаллă Совет республики (А.Т.С.С.Р., Татреспублика) (тут. Avtonomia Tatarstan Soviet Socialistiq Respublikasy (A.T.S.S.R., Tatarstan) ятпа палăртнă[3]).

Тутар автономин 1937 çулхи çĕртмен 25-мĕшĕнчи ятарлă XI-мĕш съезчĕ республикăн конституцине йышăннă[4], унта вара вырăс чĕлхинчи ятĕнчи сăмах йĕркине «Татарская Автономная Совет Социалистическая Республика» çине куçарнă.

Пурăнан халăх

тӳрлет


Халăх 1926
пин çын[5]
1939 çул
пин çын[6]
1959 çын
пин çын[7]
1970 çул
пин çын[8]
1979 çын
пин çын[9]
1989 çул
пин çын[10]
Наци йышĕ, халăх çыравĕн хыпарĕсемпе
Тутарсем 1263,4 (48,7 %) 1421,5 (48,8 %) 1345,2 (47,2 %) 1536,4 (49,1 %) 1641,6 (47,6 %) 1765,4 (48,5 %)
çав шутра крешенсем[11] 99,0 (3,8 %) - - - - -
Вырăссем 1118,8 (43,1 %) 1250,7 (42,9 %) 1252,4 (43,9 %) 1328,7 (42,4 %) 1516,0 (44,0 %) 1575,4 (43,3 %)
Чăвашсем 127,3 (4,9 %) 138,9 (4,8 %) 143,6 (5,0 %) 153,5 (4,9 %) 147,1 (4,3 %) 143,2 (3,7 %)
Украинсем 3,1 13,1 16,1 16,9 28,6 32,8
Мордва 35,1 (1,4 %) 35,8 (1,2 %) 32,9 (1,2 %) 31,0 29,9 28,9
Удмуртсем 23,9 25,9 22,7 24,5 25,3 24,8
Марисем 13,1 14,0 13,5 15,6 16,8 19,4
Пушкăртсем 1,8 ... 2,9 9,3 19,1
Беларуссем 2,3 4,1 4,3 7,1 8,4
Еврейсем 4,3 6,1 10,4 9,5 8,7 7,3
Азербайджансем 0,1 0,3 0,4 1,3 3,9
Эрменсем 0,1 0,4 0,6 0,5 1,2 1,8

Вуламалли

тӳрлет

Асăрхавсем

тӳрлет
  1. ^ Мухарямов М. К., Халиков А. Х. Татарская Автономная Советская Социалистическая Республика // Советская историческая энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, 1973. — Т. 14. — 524 с.
  2. ^ Декрет ВЦИК и СНК от 27 мая 1920 года «Об Автономной Татарской Социалистической Советской Республике» // Известия ЦИК. — 1920 — № 115. — 29 мая; Собрание узаконений и распоряжений Рабочего и Крестьянского правительства. — 1920. — № 51. — 8 июня.
  3. ^ 1920—1930-мĕш çулсенче тутар чĕлхин çырăвĕ темиçе хутчен те улшăннă.
  4. ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок konst1937 не указан текст
  5. ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
  6. ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
  7. ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
  8. ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
  9. ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
  10. ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
  11. ^ 1926 çулхи халăх çыравĕн материалĕсенче крешенсене уйрăм халăх тесе йышăннă. 1939—1989 çулсенче вĕсене тутарсемпе пĕрлех шутланă.

Каçăсем

тӳрлет